«Մարդու իրավունքներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մարդու իրավունքներ,''', բոլոր մարդիկ ունեն հավասար իրավունքներ[[իրավունք]]ներ, և այդ իրավունքները անօտարելի ենեն՝ անկախ իրավունքի տեսակից, բնակության վայրից , էթնիկ կամ սոցիալական ծագումից , ազգային պատկանելությունից կամ կրոնից։

ԸստՀՀ [[ՀՀ Սահմանադրություն|Սահմանադրության]]<ref>{{Cite web|url=https://www.arlis.am/documentview.aspx?docID=102510|title=DocumentView|website=www.arlis.am|accessdate=2019-01-26}}</ref> հոդված 3-ը սահմանում է․

# Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքների և ազատությունների[[ազատություն]]ների հարգումն ու պաշտպանությունը հանրային իշխանության պարտականություններն[[պարտականություն]]ներն են:

«Մարդու իրավունքներ» արտահայտությունը հանճանաչհանրաճանաչ արտահայտություն է, քանի որ մեր օրերում չկան այնպիսի անձինք, ովքեր գոնե մեկ անգամ լսած չլինեն այս արտահայտության մասին։ Մարդու իրավունքների սահմանման վերաբերյալ կան բազմաթիվ բացատրություններ տարբեր մասնագետների կողմից։ Դրանցից ոմանքորոշներն էլ հաճախ այնքան տարբեր են լինում , որ հակասությունների տեղիք են տալիս։ Սակայն ավելի հաճախ օգտագործվում են մարդու իրավունքների վերաբերյալ հետևյալ սահմանումերը․սահմանումերը<ref>{{Cite web|url=https://www.osce.org/hy/yerevan/100924?download=true|title=ՄԱրդու իրավունքների սահմանման տեսակները|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>.

# Մարդու իրավունքներըիրավունքներն ամեն տեսակ անարդարությունների դեմ պայքարելու բարոյապես արդարացված միջոց են:

# Մարդու իրավունքներըիրավունքներն ստիպում են, որ դատարաններն[[դատարան]]ներն ու ոստիկանությունը[[ոստիկանություն]]ը պաշտպանեն հանցագործներին և ահաբեկիչներին` ի հաշիվ ժողովրդի մեծամասնության միջոցների և անվտանգության:

Մարդու իրավունքները մարդկանց վարքագիծը բնութագրող բարոյական սկզբունքներն ու նորմերն են , որոնք պաշտպանված են ներպետական և միջազգային իրավական ակտերով։ Սահմանման բովանդակությունից պարզ է դառնում, որ, մարդու իրավունքները հիմնարար և անօտարելի իրավունքներ են, որոնք մարդը ձեռք է բերում ի ծնե, քանի որ մարդը բանական էակ է։ Մարդու իրավունքները տրված են բոլոր մարդկանց՝ անկախ ազգային պատկանելությունից, բնակության վայրից, լեզվից, կրոնից, ազգային ծագումից և այլ կարգավիճակից։ Դրանք գործում են միշտ և ամենուր, քանի որ դրանք համընդհանուր են և հավասարազոր են բոլոր մարդկանց համար։ Սրանք հիմնված են փոխադարձ հարգանքի և օրենքի ուժի վրա ու պարտավորեցնում են մարդկանցմարդկանց՝ հարգելհարգելու մեկը մյուսի իրավունքները։ Դրանք չեն կարող օտարվել, բացառությամբ հատուկ նախատեսված դեպքերի։ Մարդու իրավունքների օրինակ կարող է լինել ազատությունը։ Ոչ ոք չի կարող ապօրինի ձերբակալվել, ենթարկվել խոշտանգումների, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի, ինչպես նաև, ոչ ոք չի կարող ենթարկվել մահապատժի։[[Մահապատիժ|մահապատժի]]։

Մարդու իրավունքների դոկտրինը իր ազդեցությունն է ունեցել միջազգային իրավունքի , համաշխարհային և տարածաշրջանային կառույցների վրա։ Պետությունների և ոչ պետական կազմակերպությունների գործունեության արդյունքում ձևավորվում է համաշխարհային քաղաքականությունը։ Մարդու իրավունքները իրենցից ենթադրում են՝ եթե համաշխարհային խաղաղաստեղծ հանրությունը ունի մեկ ընդհանուր բարոյական լեզու, ապա դա հենց մարդու իրավունքներն են։ Մարդու իրավունքների բովանդակության, ծագման, արդարացիության մասին պնդումները առ այսօր թերահավատության բանավեճի առարկա են դառնում։ «Իրավունք» տերմինի նշանակությության վերաբերյալ կան շատ հակասություններ, և դրանք ևս շատ հաճախ բանավեճերի առարկա էեն դառնում։ Սակայն, համաձայնություն կա այն մասին, որ «մարդու իրավունքները իրավունքներ»-ը լայն հասկացություն է, որն իր մեջ ներառում է տարատեսակ իրավունքներ, ինչպիսիք են՝ արդար դատավարության իրավունքը, ստրկության չենթարկվելու իրավունքը, [[Ցեղասպանություն|ցեղասպանության ]] բացառումը, ազատ խոսքի իրավունքը կամ կրթության իրավունքը։ Ինչպես նաև կան հակասություններ այն մասին, թե այս իրավունքներից, որոնք պետք է ներառվեն մարդու իրավունքների ընդհանուր շրջանակում։ Որոշ մասնագետների կարծիքով,կարծիքով՝ մարդու իրավունքները պետք է լինեն այն նվազագույն պահանջները, որոնք պետք է կանխեն իրավունքների չարաշահումները, իսկ մասնագետների մյուս մասը մասնագետների կարծում է, որ դրանք ավելի բարձր չափորոշիչներ են։

Մարդու իրավունքների շարժման հիմնական գաղափարները զարգացել են [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմիցպատերազմ]]ից և Հոլոքոսթից[[Հոլոքոսթ]]ից<ref>{{Cite journal|date=2017-07-02|title=Հոլոքոսթ|url=https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%A9&oldid=5257305|language=hy}}</ref> հետո։ Իրենց զարգացման գագաթնակետին են հասել [[1948 թվականինթվական]]ին [[Փարիզ|Փարիզում]], երբ [[ՄԱԿ]]-ի [[Գերագույն Խորհուրդըխորհուրդ]]ը ընդունեց [[Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր|Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը]]։ Հին ժամանակներում մարդիկ չունեին մարդու իրավունքների վերաբերյալ այսօրվա ժամանակակից ընկալումները: Մարդու իրավունքների գաղափարական առաջատարը բնական իրավունքն էր, որն ի հայտ է եկել որպես միջնադարյան բնական օրենքի ավանդույթ և գերակա է դարձել Եվրոպական [[Լուսավորության դարաշրջանումդարաշրջան]]ում<ref>{{Cite journal|date=2018-10-22|title=Լուսավորության դարաշրջան|url=https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&oldid=5993489|language=hy}}</ref> այնպիսի փոլիսոփաների շնորհիվ, ինչպիսիք են՝ [[Ջոն ԼոքըԼոք]]ը, Ֆրանսիս Հաչիսոնը, Ժան ժակ Բորլամեկին, որոնքովքեր իրենց ուրույն տեղն են գտել Ամերիկյան և Ֆրանսիական հեղափոխությունների<ref>{{Cite journal|date=2018-01-24|title=Ֆրանսիական հեղափոխություն|url=https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&oldid=5613488|language=hy}}</ref> ընթացքում։ Մինչև XX[[20-րդ դարիդար]]ի վերջը մարդու իրավունքների վերաբերյալ ժամանակակից պնդումները զարգանում էին որպես հակազդեցություն ընդդեմ ստրկության, խոշտանգումների, ցեղասպանության և պատերազմների[[պատերազմ]]ների, որպես մարդու խոցելիության պաշտպան և արդար հասարակության երաշխիք։

{{քաղվածք|Քանզի մարդկության ընտանիքի բոլոր անդամներին հատուկ արժանապատվության և հավասար ու անօտարելի իրավունքների ճանաչումն աշխարհի ազատության, արդարության և խաղաղության հիմքն է․է:|Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր ([[1948 թվական]], [[դեկտեմբերի 10]])<ref>{{Cite web|url=http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf|title=Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>}}

{{քաղվածք|Բոլոր մարդիկ ծնվում են ազատ ու հավասար` իրենց արժանապատվությամբ և իրավունքներով: Նրանք օժտված են բանականությամբ ու խղճով, և պարտավոր են միմյանց նկատմամբ վարվել եղբայրության ոգով:|Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (10հոդված դեկտեմբերի, 1948թ.1)<ref>{{Cite web|url=http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf|title=Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>}}