|
===Սեռական գրգռում===
Սեռական հարաբերությունը կամ գործողությունը կարող է ներառել տարբեր սեռական գրռողտարբեր գրգռող գործոններ՝ հոգեբանական և ֆիզիկական, որոնցից են [[Սեքսի դիրքեր|սեքսի դիրքերը]] կամ [[Սեքսի խաղալիք|սեքսի խաղալիքների]] օգտագործումը<ref name="Weiten, 2008"/><ref name="Kar"/><ref name="Taormino">{{cite book |last=Taormino |first=Tristan |authorlink=Tristan Taormino |title=The Big Book of Sex Toys|publisher=Quiver|year=2009 |accessdate=June 9, 2014|page=52|isbn=978-1-59233-355-4|url=https://books.google.com/books?id=Hfly-iMkWRkC&pg=PA52}}</ref>։ Շատ սեռականՍեռական բնույթի շատ գործողություններին կարող է նախորդել [[Նախախաղ|նախախաղը]], որը հաճախ ուղղված է զույգերի [[Սեռական գրգռում|սեռական գրգռմանը]] (արթնացմանը) և բերում է առնանդամի էրեկցիային կամ հեշտոցի բնական խոնավացմանը<ref name="Weiten, 2011">{{cite book|title=Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st Century|isbn =1-111-18663-4|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2011|pages=384–386|accessdate=January 5, 2012|url=https://books.google.com/?id=CGu96TeAZo0C&pg=PT421 |author1=Wayne Weiten |author2=Dana S. Dunn |author3=Elizabeth Yost Hammer }}</ref>։ Մարդկանց մոտ նաև տարածված է, որ համբուրելուց կամ էրտոիկ հպումից նույնքան սեռականապես բավարարված զգան, որքան՝ սեռական հարաբերության ժամանակ<ref name="Alters2">{{cite book| author = Sandra Alters| author2 = Wendy Schiff|title =Essential Concepts for Healthy Living Update|publisher = [[Jones & Bartlett Publishers]] | year = 2011 | page = 154 | accessdate = December 9, 2014 |isbn = 144965374X| url =https://books.google.com/books?id=hTiFUEBStlkC&pg=PA154}}</ref>։
[[Կաթնասուններ|Կաթնասունների]] մեծամասնության մոտ սեռական օրգանների անատոմիան և [[Նյարդային համակարգ|նյարդային համակարգի]] որոշ հատվածներ հատուկ կազմավորված են հետերոսեքսուալ (տարասեռական) զուգավորման համար։ Սեռական ակտը ուղեկցվում է մի շարք բնածին սեռական ռեֆլեքսներով՝ էրեկցիա, [[հեշտոցի խոնավացում]], [[լորդոզային վարք]], անշարժացում, [[ինտրոմիսիա]], [[կոնքային հրում]] և սերմնաժայթքում։[[սերմնաժայթքում]]։ Այս կոպուլյատիվ ռեֆլեքսները ղեկավարվում են [[Հորմոններ|հորմոնների]] և կարգավորվում սեռական [[Ֆերոմոններ|ֆերոմոնների]] միջոցով<ref name="Plant">Plant T., Zeleznik A. (2015). Knobil and Neill's Physiology of Reproduction. Academic Press, 4th edition.</ref>։ [[Հոմինիդներ|Հոմինիդների]], այդ թվումթվում՝ մարդու մոտ, զուգավորումը կարգավորող շատ կենսաբանական գործոններ ձևափոխված են<ref name="wunsch2017">Wunsch S. (2017) [https://www.researchgate.net/publication/312407857_Phylogenesis_of_mammal_sexuality_Analysis_of_the_evolution_of_proximal_factors Phylogenesis of mammal sexuality. Analysis of the evolution of proximal factors]. ''Sexologies'', 26(1):e1-e10.</ref>։
Զուգավորման նյարդակենսաբանական ղեկավարման այս փոփոխությունները հատկապես նկատելի են հոմինիդների էգերի մոտ։ Պրիմատներին չպատկանող տեսակների էգերը զուգավորվում են միայն բազմացման շրջանում<ref name="Pfaus2015"/>, բայց կնոջ մոտ սեռական հարաբերությունը հնարավոր է դաշտանային ցիկլի ցանկացած փուլում<ref name="Reis"/><ref name="Dixson2012">Dixson A.F. (2012) [https://global.oup.com/academic/product/primate-sexuality-9780199676613?cc=fr&lang=en& ''Primate sexuality: Comparative studies of the Prosimians, Monkeys, Apes, and Human Beings.''] Oxford University Press, 2nd edition.</ref>։ Սեռական հորմոնները կարգավորում են [[Սեռական ռեֆլեքսներ|սեռական ռեֆլեքսները]]<ref name="keller2009">{{cite journal | author = Keller M., Bakker J. | year = 2009 | title =Pheromonal communication in higher vertebrates and its implication for reproductive function | journal = Behavioural Brain Research | volume = 200 | issue = 2| pages = 237–358 | pmc=2909619 | pmid=19374009 | doi=10.1016/j.bbr.2009.02.003 }}</ref>, բայց մարդկանց մոտ ֆերոմոնների հայտնաբերումը վնասվածչի էգործում<ref name="nei2008">{{cite journal |vauthors=Nei M, Niimura Y, Nozawa M | year = 2008 | title = The evolution of animal chemosensory receptor gene repertoires: roles of chance and necessity | url = | journal = Nat. Rev. Genet. | volume = 9 | issue = 12| pages = 951–963 | doi=10.1038/nrg2480}}</ref><ref name="Zhang2003">{{cite journal | author = Zhang J., Webb D.M. | year = 2003 | title = Evolutionary deterioration of the vomeronasal pheromone transduction pathway in catarrhine primates | url = | journal = Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America | volume = 100 | issue = 14| pages = 8337–8341 | doi=10.1073/pnas.1331721100| pmc = 166230}}</ref> և ունի միայն մնացորդային ազդեցություն<ref name="doty2014">Doty R.L. (2014) [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK200980/ {{lang|en|Human Pheromones: Do They Exist?}}] in Mucignat-Caretta C. (Ed). ''Neurobiology of Chemical Communication.'' Boca Raton (FL): CRC Press, (19).</ref>։ Պրիմատներին չպատկանող տեսակների էգերը սեռական ակտի ժամանակ ընդունում են լորդոզային դիրք և անշարժանում, իսկ կանանց մոտ այս կոպուլյատիվ ռեֆլեքսները չեն գործում<ref name="Pfaus2015">Pfaus J.G., Flanagan-Cato L.M., Blaustein J.D. (2015) Female sexual behavior. in Plant T., Zeleznik A. (Eds). Knobil and Neill's Physiology of Reproduction. Academic Press, 4th edition</ref>։ Ի տարբերություն կաթնասունների զուգավորման, որտեղ զուգավորումը հորմոններով և ֆերոմոններով կառավարվող ռեֆլեքսային գործընթաց է, մարդու սեռական ակտը հիմնականում կամային է, մարդը այն սովորում է կյանքի ընթացքում՝ սեռական բնույթի «պարգևների» համար ([[սեռական հաճույք]], սերնդի շարունակում և այլն)<ref name="georgiadis2012">{{cite journal |vauthors=Georgiadis JR, Kringelbach ML, Pfaus JG | year = 2012 | title = Sex for fun: a synthesis of human and animal neurobiology | url = | journal = Nat. Rev. Urol. | volume = 9 | issue = 9| pages = 486–498 | doi=10.1038/nrurol.2012.151}}</ref><ref name="wunsch2017"/>[[File:Édouard-Henri Avril (14).jpg|thumb|left|[[Édouard-Henri Avril]] depiction of a [[Woman on top (sex position)|woman onԷդուար topԱնրի positionԱվրիլ]], aկինը positionվերևում, thatայն isդիրքում, moreորը likelyամենայն toհավանականությամբ stimulateգրգռում theէ clitorisծլիկը<ref name="Roberts"/>։]]
Սեռական ակտի ժամանակ զուգընկերները իրենց [[Կոնք|կոնքերը]] այնպես են դիրքավորում, որ առնանդամը հեշտությամբ շարժվի, ներթափանցվի և ներհրվի հեշտոցամուտք։ Սրա շնորհիվ զուգընկերները գրգռվում են, սովորաբար շարունակելով այնքանայնքան՝ մինչև զուգընկերներից որևէ մեկը կամ երկուսը հասնի հեշտանքի ([[Օրգազմ|օրգազմի]])<ref name="Kahn, Fawcett"/><ref name="Starr2">{{cite book|title=Human Biology|isbn =0495561819|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2008|page=314|accessdate=April 30, 2013|url=https://books.google.com/books?id=09reWGhFDqUC&pg=PA314|author1=Cecie Starr |author2=Beverly McMillan }}</ref>։
Կանանց մոտ [[Ծլիկ|ծլիկի]] գրգռումը կարևոր է սեռական ակտի ժամանակ։ Կանանց 70-80%-ի մոտ հեշտանքի հասնելու համար անհրաժեշտ է ծլիկի ուղղակի գրգռում<ref name="Flaherty">{{cite book|title=Psychiatry: Diagnosis & therapy. A Lange clinical manual|isbn = 0-8385-1267-4|publisher=[[McGraw-Hill|Appleton & Lange]] (Original from Northwestern University)|year=1993|pages=544 pages|url=|quote=The amount of time of sexual arousal needed to reach orgasm is variable — and usually much longer — in women than in men; thus, only 20–30% of women attain a coital climax. b. Many women (70–80%) require manual clitoral stimulation...|author1=Joseph A. Flaherty |author2=John Marcell Davis |author3=Philip G. Janicak }}</ref><ref name="Kenneth Mah">{{cite journal |vauthors=Mah K, Binik YM | title = The nature of human orgasm: a critical review of major trends | journal = [[Clinical Psychology Review]] | volume = 21 | issue = 6 | pages = 823–856 |date=January 7, 2001 | pmid = 11497209 | doi = 10.1016/S0272-7358(00)00069-6 | quote = Women rated clitoral stimulation as at least somewhat more important than vaginal stimulation in achieving orgasm; only about 20% indicated that they did not require additional clitoral stimulation during intercourse.}}</ref><ref name="Kammerer-Doak">{{cite journal |vauthors=Kammerer-Doak D, Rogers RG | title = Female Sexual Function and Dysfunction | journal = Obstetrics and Gynecology Clinics of North America | volume = 35 | issue = 2 | pages = 169–183 |date=June 2008 | pmid = 18486835 | doi = 10.1016/j.ogc.2008.03.006 | quote = Most women report the inability to achieve orgasm with vaginal intercourse and require direct clitoral stimulation ... About 20% have coital climaxes...}}</ref>,։ չնայած ծլիկիԾլիկի ոչ ուղղակի գրգռումը (օրինակ՝ հեշտոցային սեռական հարաբերության դեպքում) նույնպես կարող է բավարար լինել օրգազմի գհամարհամար<ref name="Lloyd">{{cite book|author=Elisabeth Anne Lloyd|title=The case of the female orgasm: bias in the science of evolution|isbn = 0-674-01706-4|publisher=Harvard University Press|year=2005|page=53|accessdate=January 5, 2012|url=https://books.google.com/books?id=6GFNvA6TvlwC&pg=PA53}}</ref><ref name="O'Connell">{{cite journal |vauthors=O'Connell HE, Sanjeevan KV, Hutson JM | title = Anatomy of the clitoris | journal = The Journal of Urology | volume = 174 | issue = 4 Pt 1 | pages = 1189–95 | date = October 2005 | pmid = 16145367 | doi = 10.1097/01.ju.0000173639.38898.cd | laysummary = http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/5013866.stm | laydate =June 11, 2006 | laysource = [[BBC News]] }}</ref>։ Սրա պատճառով, որոշ զույգեր սեռական հարաբերություն են ունենում կինը վերևում դիրքով կամ օրինակ՝ միսիոներական դիրքի այնպիսի տարատեսակով, որով զուգընկերները ապահովում են սեռական օրգանների հպման և հակահպման ռիթմային շարժումներ՝ հասնելով ծլիկի առավելագույն գրգռման <ref name="Roberts"/><ref name="Kar"/><ref name="Hurlbert">{{cite journal |vauthors=Hurlbert DF, Apt C | title = The coital alignment technique and directed masturbation: a comparative study on female orgasm | journal = [[Journal of Sex & Marital Therapy]] | volume = 21 | issue = 1 | pages = 21–29 | year = 1995 | pmid = 7608994 | doi = 10.1080/00926239508405968 | laysummary = | laydate = | laysource =}}</ref>։
[[File:Édouard-Henri Avril (24).jpg|thumb|right|[[Édouard-HenriԷդուարդ Avril]]Անրի depictionԱվրիլ, ofկունիլինգուսը cunnilingusՍապփոյի in the life of [[Sappho]]կյանքում։]]
Անալ սեքսը ներառում է մարդու [[Հետանցք|հետանցքի]], [[Հետանցքային խոռոչ|հետանցքային խոռոչի]] և [[Ուղիղ աղիք|ուղիղ աղուաղիքի]] [[Սֆինկտեր|սֆինկտերի]] գրգռումը։ Անալ սեքսի տակ հիմնականում հասկանում են տղամարդու առնանդամը այլ անձի ուղիղ աղին մտցնելու գործընթացը, չնայած որ հետանցքի պենետրացիայի համար կարող են օգտագործվել նաև սեքսի խաղալիքները կամ մատները։ Հետանցքի պենետրացիան հնարավոր է նաև օրալ սեքսի տարատեսակներից մեկի՝ [[Անիլինգուս|անիլինգուսի]] դեպքում կամ էլ [[Պեգինգ|պեգինգի]] ժամանակ (ստրապոն դիլդոյով պենետրացիան)<ref name="Answer">{{cite book|author =Barry R. Komisaruk|author2 =Beverly Whipple|author2-link =Beverly Whipple|author3 =Sara Nasserzadeh|author4 =Carlos Beyer-Flores|title=The Orgasm Answer Guide|isbn = 0-8018-9396-8|publisher=[[Johns Hopkins University Press|JHU Press]]|year=2009|pages=108–109|accessdate=November 6, 2011|url=https://books.google.com/books?id=Kkts3AX9QVAC&pg=PA108}}</ref>։
Օրալ սեքսը ներառում է սեռական այն բոլոր գործողությունները, որի ժամանակ տեղի է ունենում բերանի և կոկորդի միջոցով տեղի է ունենում սեռական օրգանների կամ հետանցքի գրգռում։ Այն կարող է ներառել նաև սեռական այլ գործողություններ, այդ թվում սերմնահեղուկի (ֆելլիացիայի[[Ֆելիացիա|ֆելիացիայի]] ժամանակ) և [[Հեշտոցային հեղուկներ|հեշտոցային հեղուկների]] ([[Կունիլինգուս|կունիլինգուսի]] ժամանակ) կուլ տալը կամ կլանումը<ref name="Weiten, 2008"/><ref name="Kamen">{{Cite book| author = Paula Kamen| title = Her Way: Young Women Remake the Sexual Revolution | isbn = 0814747337| publisher = [[New York University Press]]| year = 2000|pages = 74–77| accessdate=September 5, 2012|url=https://books.google.com/?id=9bXq3Qc4py0C&pg=PA74&lpg=PA74}}</ref>։
Ֆինգերինգը (կամ թվային պենետրացիան կամ թվային սեռական հարաբերությունը) ներառում է ծլիկի, իգական արտաքին սեռական օրգաններիօրգանների՝ ձեռքով, կամ մեխանիկական սեռական գրգռումը։ Սեռական հարաբերությունը կարող է ամբողջությամբ ներառել ֆինգերինգ կամ էլ ֆինգերինգ իրականացվի նախախաղի կամ սեռական հարաբերության տարբեր փուլերում <ref name="Kinetics"/><ref name="Hite">{{cite book|last=Hite|first=Shere|author-link=Shere Hite|title=The Hite Report: A Nationwide Study of Female Sexuality |publisher=[[Seven Stories Press]]|year=2003|location=New York, NY|pages=512 pages|isbn=1-58322-569-2|accessdate=March 2, 2012|url=https://books.google.com/?id=s3OZaVn2wfkC&lpg=PP1}}</ref><ref name="Carroll2">{{cite book | title =Sexuality Now: Embracing Diversity | publisher = [[Cengage Learning]] | year = 2009 | pages = 118, 252, and 264 | accessdate =June 23, 2012 | url = https://books.google.com/?id=5f8mQx7ULs4C&pg=PA118&lpg=PA118|isbn =978-0-495-60274-3| first = Janell L. | last = Carroll}}
</ref>։
|
