«Շերլ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 1.
{{Միներալ
|Անվանում = Տուրմալին (քվարցային)
|Խումբ = Ալյումասիլիկատներ
|Պատկեր = Turmalin szerl,2 Madagaskar, zrost.jpg
|Նկարագրություն = Ռուբելիտ տուրմալին
|Բանաձև = Na(Li,Al)<sub>3</sub>Al<sub>6</sub>[(OH)<sub>4</sub><nowiki>|</nowiki>(BO<sub>3</sub>)<sub>3</sub>Si<sub>6</sub>O<sub>18</sub>]
|Գույն = Վարդագույն, կարմիր, նարնջադարչնագույն, կանաչ, կապույտ, կարմրամանուշակագույն, անգույն, սև, պոլիքրոմ
|Գծի գունավորումը = Սպիտակ
|Փայլ = Ապակյա
|Շերտավորում = Ոչ հստակ
|Սինգոնիա = Տրիգոնալ
|Ամրություն = 7—7,5
|Խտություն = 3,02—3,26
|Բեկման ցուցիչ = 1,616—1,652
|Տեսակարար կշիռ = 3,06 (+,20 -,06)
}}
'''Շերլ''', ( {{lang-de|Schörl}}), կամ սև տուրմալին{{sfn|Минералы. Сокровища Земли|2014}}, նաև շերլիտ<ref name="БСЭ" />, բորոսիլիկատների դասի հանքանյութ, տուրմալինի տարատեսակ, որը բնութագրվում է բյուրեղավանդակում [[Նատրիում|նատրիումի]] և երկվալենտ [[Երկաթ|երկաթի]] առկայությամբ: Ի տարբերություն [[Տուրմալին|տուրմալինի]] այլ տարատեսակների այն թափանցիկ չէ: Ունի հարուստ սև գույն, որը պայմանավորված է երկաթի ատոմների առկայությամբ: Օգտագործվում է արդյունաբերության մեջ հիմնականում որպես [[Պիրոէլեկտրիկներ|պիրոէլեկտրիկ]] և [[Պիեզոէլեկտրիկներ|պիեզոէլեկտրիկ]], սահմանափակ չափով՝ [[Ոսկերչություն|ոսկերչական]] իրերի պատրաստման ոլորտում, և [[Օպտիկա|օպտիկայում]]՝ բևեռացնող ֆիլտրերի արտադրության համար:
19-րդ դարում և դրանից առաջ «շերլ» էին անվանում ընդհանրապես բոլոր տուրմալինները, շատ սովորական էին «կանաչավուն շերլեր», կամ «դեղին շերլ», և միայն 20-րդ դարի կեսերին տերմինը վերջնականապես սկսեց օգտագործվել ժամանակակից նշանակությամբ: Այսպիսով հիմա «շերլ» անվանումը տալիս են միայն այն տարատեսակին, որին հնում անվանում էին «սև շերլ»:
== Նկարագրություն, տարածվածություն ==
Միներալի քիմիական բանաձևը՝ NaFe<sup>2+</sup><sub>3</sub>Al<sub>6</sub>Si<sub>6</sub>O<sub>18</sub>(BO<sub>3</sub>)<sub>3</sub>(OH)<sub>4:</sub> Երկվալենտ երկաթի փոխարեն խառնուրդների ձևով կարող են հանդես գալ [[Մագնեզիում|մագնեզիումը]], [[Մանգան|մանգանը]] և եռավալենտ երկաթը<ref name="БСЭ" />: <br />
| |||