«Սուն Յաթ-Սեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Սուն Յաթ-Սեն''' (հայտնի է նաև Սուն Չժուն-շան, Սուն Վէն անուններով, {{Չինարեն|孫逸仙|孙逸仙|Sūn Yìxiān|Сунь Исянь}}; [[նոյեմբերի 12]] [[1866]]&nbsp;-&nbsp;[[մարտի 12]] [[1925]]),<ref name="singtao1">[[Singtao]] daily. Saturday edition. 23 October 2010. 特別策劃 section A18. Sun Yat-sen Xinhai revolution 100th anniversary edition '''民國之父'''.</ref><ref name="chron-nathall">{{cite web|title=Chronology of Dr. Sun Yat-sen|url=http://www.yatsen.gov.tw/en/index.php?option=com_content&view=article&id=153&Itemid=129|publisher=National Dr. Sun Yat-sen Memorial Hall|accessdate=12 March 2014}}</ref> չինացի հեղափոխական, բժիշկ, փիլիսոփա,<ref>Karl Williams, "Sun Yat-sen And Georgism" https://www.prosper.org.au/about/geoists-in-history/sun-yat-sen-and-georgism/</ref><ref>Archived version: https://web.archive.org/web/20180423084916/https://www.prosper.org.au/about/geoists-in-history/sun-yat-sen-and-georgism/</ref> [[Գոմինդան]] կուսակցության հիմնադիրը. ամենահայտնի չինացի քաղաքական գործիչներից մեկը։ [[1940]] թ-ին Սուն Յաթ-Սենը հետմահու ստացավ «ազգի հայր» տիտղոսը։

Սուն Յաթ-Սենն ավարտել է [[Հոնկոնգ]]ի բժշկական ինստիտուտը ([[1892]])։ [[1894]] թվականին ստեղծել է Սինչժունհոյ հեղափոխական կազմակերպությունը՝ ընդդեմ [[Չինաստան]]ում իշխող Ցին դինաստիայի։ Այդ կազմակերպության [[1895]] թվականի [[հոկտեմբերի 25]]-ի զինված ելույթի պարտությունից հետո տարագրվել է [[հայրենիք]]ից։ [[1905]] թվականին [[Տոկիո]]յում նրա գլխավորությամբ ստեղծվել է Տունմենհոյ հեղափոխական կազմակերպությունը, որը գործունեության ծրագիր է ընդունել Սուն 6-ի մշակած երեք ժողովների սկզբունքները՝ [[նացիոնալիզմ]] (մանջուրական [[Ցին դինաստիա]]յի տապալում, Չինաստանի ազգային անկախության վերականգնում), ժողովրդի [[իշխանություն]] (հանրապետության հռչակում) և ժողովրդի բարեկեցություն ([[հող]]ի նկատմամբ իրավունքների հավասարեցում)։ Սինհայի հեղափոխությունն ([[1911]]-[[1913]]) սկզբնավորած Ուչանի ապստամբության հաղթանակից ([[1911]]) հետո Սուն 6․ ընտրվել է Չինաստանի հանրապետության ժամանակավոր [[նախագահ]] (պարտականությունների կատարմանը ձեռնամուխ է եղել [[1912]] թվականի [[հունվարի 1]]-ից)։ Նրա գլխավորությամբ կազմվել է Չինաստանի հանրապետության ժամանակավոր [[սահմանադրություն]]։ Նկատի ունենալով Սուն 6-ի այդ ժամանակաշրջանի գործունեությունը, Վ․ Ի․ [[Լենին]]ը նրան բնորոշել է որպես նարոդնիկական բնույթի հեղափոխական (Սուն 6․ հնարավոր էր համարում Չինաստանում խուսափել կապիտալիզմի հարաբերությունների զարգացումից են)։ Ներքին ֆեոդալական [[ուժ]]երի և իմպերիզացման տերությունների ճնշմամբ Սուն 6․ 1912 թվականի [[ապրիլի 1]]-ին թողել է նախագահական պարտականությունները, սակայն շարունակել պայքարը դեմոկրատական կարգերի համար, հենվելով [[Գոմինդան]] Սուն Յաթ-Սենի կուսակցության վրա։<ref>Derek Benjamin Heater. [1987] (1987). Our world this century. Oxford University Press. {{ISBN|978-0-19-913324-6}}.</ref> [[Ռուսաստան]]ում [[Հոկտեմբերյան]] մեծ հեղափոխության հաղթանակը շրջադարձային ազդեցություն է ունեցել Սուն 6-ի հեղափոխական աշխարհայացքի վրա։