«Մին դինաստիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 205.
 
==== Տնտեսական անկում և բնական աղետներ ====
Վանլի կայսեր և նրա երկու հաջորդների կառավարման վերջին տարիներին զարգացավ տնտեսական ճգնաժամ, որը պայմանավորված էր կայսրության փոխանակման հիմնական առարկայի՝ արծաթի պակասով: [[Պորտուգալական կայսրություն|Պորտուգալացիներ]]<nowiki/>ը Չինաստանի հետ առևտրային հարաբերությունները հաստատել են 1516 թվականին, երբ ճապոնական արծաթը սկսել են փոխանակել չինական մետաքսով{{sfnp|Brook|1998|p=124}}{{sfnp|Spence|1999|pp=19–20}}: Որոշ անհամաձայնություններից հետո 1557 թվականին [[Մակաո]]<nowiki/>ն դարձել է առևտրային մշտական կենտրոն{{sfnp|Wills|1998|pp=343–349}}: Աստիճանաբար արծաթ մատակարարելու գործում չինացիներին փոխարինելու եկան [[Իսպանական կայսրություն|իսպանացիներ]]<nowiki/>ը{{sfnp|Spence|1999|p=20}}{{sfnp|Brook|1998|p=205}}, ում հետ մրցակցության մեջ էին նաև [[Հոլանդական կայսրություն|հոլանդացիներ]]<nowiki/>ը {{sfnp|Brook|1998|pp=206, 208}}{{sfnp|Wills|1998|pp=349–353}}: Իսպանիայի թագավոր [[Ֆիլիպ IV (Իսպանիայի թագավոր)|Ֆիլիպ IV]] -ը (կառ.1621–1665 թթ.) սկսեց անօրինական կերպով [[Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն|Նոր Իսպանիա]]<nowiki/>յից և [[Պերու]]<nowiki/>ից [[Խաղաղ օվկիանոս]]<nowiki/>ով, ապա [[Ֆիլիպիններ]]<nowiki/>ով արծաթ տանել Չինաստանի ուղղությամբ՝ ի օգուտ Ամերիկայից ձեռք բերված արծաթը իսպանական նավահանգիստներով անցկացնելու: 1639 թվականին Ճապոնիայի Տոկուգավա [[Սյոգունություն|սյոգունությունը]] դադարեցրեց եվրոպացիների հետ առևտուրը՝ փակելով մեկ այլ ճանապարհ, որով արծաթը հասնում էր Չինաստան: Այս բոլոր իրադարձությունները, որոնք տեղի ունեցան գրեթե միաժամանակ, մեծ ազդեցություն ունեցան արծաթի գնի վրա, որի պատճառով էլ երկրի շատ նահանգներում հարկեր վճարելը անհնար դարձավ{{sfnp|Brook|1998|p=208}}: Մարդիկ սկսեցին արծաթի պաշարներ հավաքել, մինչդեռ դրա քանակը գնալով պակասում էր: Այդ պատճառով պողպատի գինը արծաթի նկատմամբ կտրուկ նվազեց: 1630-ականներին մոտ հազար պողպատե մետաղադրամների արժեքը համարժեք էր մեկ [[Ունկի|ունցիա]] արծաթին, մինչև1640 թվականը կես ունցիային, իսկ մինչև1643 թվականն արդեն մեկ երրորդ ունցիա արծաթին{{sfnp|Spence|1999|p=20}}: Գյուղացիների համար սա տնտեսական աղետ էր նշանակում, քանի որ նրանք հարկերը վճարում էին արծաթով, սակայն առևտուր էին իրականացնում պողպատով{{sfnp|Spence|1999|pp=20–21}}: 17-րդ դարում Հյուսիսային Չինաստանում սով սկսվեց անսովոր չոր և ցուրտ եղանակի պատճառով, որը կարճացրել էր աճի սեզոնը: Այս էկոլոգիական իրադարձությունը պատմության մեջ հայտնի է որպես Փոքր սառցե դարաշրջան{{sfnp|Spence|1999|p=21}}: Բնական աղետները, սովը, հարկերը և մարտական դասալքությունը հանգեցրին բարեկրթության և կյանքի որակի անկմանը{{sfnp|Spence|1999|p=21}}: Կենտրոնական կառավարությունը ռեսուրսների պակասի պատճառով չէր կարողանում մեղմացնել աղետի հետևանքները: Վիճակն ավելի վատացավ, երբ երկրում համաճարակ սկսվեց՝ սպանելով մեծ քանակությամբ մարդկանց{{sfnp|Spence|1999|pp=22–24}}: Բացի այդ, 1556 թվականին [[Շանսի]] նահանգում եղավ բոլոր ժամանակների ամենասոսկալի երկրաշարժը, որը խլեց մոտ 830.000 մարդու կյանք<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4128509.stm Tsunami among world's worst disasters]. ''BBC News.'' 30 December 2004.</ref>:
Վանլի կայսեր և նրա երկու հաջորդների կառավարման վերջին տարիներին զարգացավ տնտեսական ճգնաժամ, որը պայմանավորված էր կայսրության փոխանակման հիմնական առարկայի՝ արծաթի պակասով: [[Պորտուգալացիներ]]<nowiki/>ը Չինաստանի հետ առևտրային հարաբերությունները հաստատել են 1516 թվականին, երբ ճապոնական արծաթը սկսել են փոխանակել չինական մետաքսով{{sfnp|Brook|1998|p=124}}{{sfnp|Spence|1999|pp=19–20}}: Որոշ անհամաձայնություններից հետո 1557 թվականին [[Մակաո]]<nowiki/>ն դարձել է առևտրային մշտական կենտրոն{{sfnp|Wills|1998|pp=343–349}}:
 
 
== Ծանոթագրություններ ==