«Մուհամմադ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չNo edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Մուհամմադ''' ({{lang-ar|محمد}}, {{audio|Ar-muhammad.ogg|[mʊˈħæmmæd]}}, ծնվ. [[570]] թվականի [[ապրիլի 20]] (22) (ըստ որոշ աղբյուրների՝ [[571]]), [[Մեքքա]] - մահ. [[632]] թվականի [[հունիսի 8]], [[Մադինա (Յասրիբ)|Մադինա]]), [[իսլամ]]ի հիմնադիրը<ref>{{Cite encyclopedia |authors=Buhl, F., Welch, A.T., Schimmel, Annemarie, Noth, A. and Ehlert, Trude |year=2012 |title=Muḥammad |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam |edition=2nd |publisher=Brill |editors=P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs |url=https://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_COM_0780 |subscription=yes |quote=Muḥammad, the Prophet of Islam. |doi=10.1163/1573-3912_islam_COM_0780}}</ref><ref name="OEIW">{{cite encyclopedia |author=Alford T. Welch, Ahmad S. Moussalli, Gordon D. Newby |title=Muḥammad |encyclopedia=The Oxford Encyclopedia of the Islamic World |editor=John L. Esposito |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |year=2009 |url=http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550 |quote=The Prophet of Islam was a religious, political, and social reformer who gave rise to one of the great civilizations of the world. From a modern, historical perspective, Muḥammad was the founder of Islam. From the perspective of the Islamic faith, he was God's Messenger (''rasūl Allāh''), called to be a "warner," first to the Arabs and then to all humankind. |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170211050118/http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550 |archivedate=11 February 2017 |df=dmy-all }}</ref>։ Համաձայն [[Մուհամմադը Իսլամում|իսլամական ուսմունքի]], նա եղել է [[Աստվածաշնչյան մարգարեներ|մարգարե]] և Աստծո սուրհանդակ, որը եկել է ներկայացնելու և հաստատելու [[թաուհիդ]]ի (միաստվածություն) մասին մարգարեներ [[Ադամը իսլամում|Ադամի]], [[Աբրահամը իսլամում|Աբրահամի]], [[Մովսեսը իսլամում|Մովսեսի]] և [[Հիոսուսը իսլամում|Հիսուսի]] նախկինում արված քարոզչությունները<ref name=OEIW/><ref>Esposito (2002b), pp. 4–5.</ref><ref>{{cite book |last=Peters |first=F.E. |title=Islam: A Guide for Jews and Christians |year=2003 |publisher=Princeton University Press |isbn=0-691-11553-2 |page=9}}</ref><ref>{{cite book |last=Esposito |first=John |title=Islam: The Straight Path (3rd ed.) |year=1998 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-511234-4 |pages=9, 12}}</ref>։ Նա համարվում է իսլամի բոլոր հիմնական ուղղություններում [[Աստված իսլամում|Աստծո]] վերջին մարգարեն<ref>The [[Ahmadiyya|Ahmadiyya Muslim Community]] considers Muhammad to be the "Seal of the Prophets" (Khātam an-Nabiyyīn) and the last law-bearing Prophet but not the last Prophet. See:
*{{cite book |url=https://books.google.com/?id=MdRth02Q6nAC&pg=PA134&dq#v=onepage&q&f=false |title=Islam and the Ahmadiyya Jama'at: History, Belief, Practice |author=Simon Ross Valentine |page=134 |publisher=Columbia University Press |isbn=978-1-85065-916-7 |year=2008 }}
*{{cite web|url=http://www.alislam.org/books/truth/finality.html|title=Finality of Prophethood {{!}} Hadhrat Muhammad (PUBH) the Last Prophet|publisher=[[Ahmadiyya Muslim Community]]|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110724234544/http://www.alislam.org/books/truth/finality.html|archivedate=24 July 2011|df=dmy-all}}
There are also smaller sects which believe Muhammad to be not the last Prophet:
*The [[Nation of Islam]] considers [[Elijah Muhammad]] to be a prophet (source: African American Religious Leaders – p. 76, Jim Haskins, Kathleen Benson – 2008).
*[[United Submitters International]] consider [[Rashad Khalifa]] to be a prophet. (Source: Daniel Pipes, ''Miniatures: Views of Islamic and Middle Eastern Politics'', p. 98 (2004))</ref>։ Մուհամմադը ողջ [[Արաբական թերակղզի]]ն միավորեց մեկ մուսուլմանական պետության մեջ, և նրա ուսումունքը, ապրելակերպը և [[Ղուրան]]ը ձևաևորեցին իսլամական կրոնական հավատքի հիմքը։
Մուհամմադը ծնվել է մոտավորապես 570 թվականին ([[փղի տարի]]), արաբական [[Մեքքա]] քաղաքում։ Նա որբացել է վաղ տարիքում և խնամակալության է հանձնվել իր հորեղբայր [[Աբու Թալիբ իբն Աբդ ալ-Մութալիբ|Աբու Թալիբին]]։ Աղոթելու համար նա պարբերաբար մի քանի գիշեր փակվել է [[Հիրա քարանձավ]]ում։ Հետագայում, 40 տարեկան հասակում, հայտնել է, որ քարանձավում իրեն է այցելել [[Գաբրիել հրեշտակապետ]]ը<ref name="abraha">
* {{cite journal |doi=10.1017/S0041977X00049016 |last1=Conrad |first1=Lawrence I. |year=1987 |title=Abraha and Muhammad: some observations apropos of chronology and literary topoi in the early Arabic historical tradition1 |url=http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=3863868&fulltextType=RA&fileId=S0041977X00049016 |journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies |volume=50 |issue=2 |pages=225–40 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120121152608/http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=3863868&fulltextType=RA&fileId=S0041977X00049016 |archivedate=21 January 2012 |df=dmy-all }}
* {{Cite book |publisher=G. Bell |last=Sherrard Beaumont Burnaby |title=Elements of the Jewish and Muhammadan calendars: with rules and tables and explanatory notes on the Julian and Gregorian calendars |year=1901 |url=https://archive.org/details/elementsofjewish00burnuoft |page=465 }}
* {{Cite journal |pages=6–12 |last=Hamidullah |first=Muhammad |authorlink=Muhammad Hamidullah |title=The Nasi', the Hijrah Calendar and the Need of Preparing a New Concordance for the Hijrah and Gregorian Eras: Why the Existing Western Concordances are Not to be Relied Upon |journal=The Islamic Review & Arab Affairs |date=February 1969 |url=http://aaiil.org/text/articles/islamicreview/1969/02feb/islamicreview_196902.pdf |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121105021544/http://aaiil.org/text/articles/islamicreview/1969/02feb/islamicreview_196902.pdf |archivedate=5 November 2012 |df=dmy-all }}</ref><ref name="EncWorldHistory">''Encyclopedia of World History'' (1998), p. 452</ref>, որտեղ առաջին հայտնությունն է ստացել Աստծուց։ Երեք տարի հետո, 610 թվականին<ref>Howarth, Stephen. ''Knights Templar.'' 1985. {{ISBN|9780826480347}} p. 199</ref>, Մուհամմադը սկսեց հրապարակավ քարոզել այդ հայտնությունները՝<ref name="Al-A'zami2">[[Muhammad Mustafa Al-A'zami]] (2003), ''The History of The Qur'anic Text: From Revelation to Compilation: A Comparative Study with the Old and New Testaments'', pp. 26–27. UK Islamic Academy. {{ISBN|978-1872531656}}.</ref> հայտարարելով, որ «Աստված միակն է» (թաուիդ), որն ամբողջությամբ իրեն տարավ գործողությունների ճիշտ ուղղուն (''[[Դին (կրոն)|dīn]]'')<ref>{{cite encyclopedia |author=Anis Ahmad |title=Dīn |encyclopedia=The Oxford Encyclopedia of the Islamic World |editor=John L. Esposito |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |year=2009 |url=http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e1102 |subscription=yes |quote=A second important aspect of the meaning of the term emerges in Meccan revelations concerning the practice of the Prophet Abraham. Here it stands for the straight path (al-dīn al-ḥanīf) toward which Abraham and other messengers called the people [...] The Qurʿān asserts that this was the path or practice followed by Abraham [...] In the final analysis, dīn encompasses social and spiritual, as well the legal and political behaviour of the believers as a comprehensive way of life, a connotation wider than the word "religion." |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171205093241/http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e1102 |archivedate=5 December 2017 |df=dmy-all }}</ref>, և որ ինքը Աստծո մարգարեն և սուրհանդակն է, ինչպես որ [[Մարգարեները իսլամում|մյուս մարգարեները]]<ref name = "Peters 2003 9">F.E. Peters (2003), p. 9.</ref><ref name="EspositoI">Esposito (1998), p. 12; (1999) p. 25; (2002) pp. 4–5</ref><ref name="EoI-Muhammad">{{Cite encyclopedia |edition=2nd |publisher=Brill |volume=7 |pages=360–376 |last2=Welch |first2=A.T. |last1=Buhl |first1=F. |title=Muḥammad |encyclopedia=[[Encyclopaedia of Islam]] |isbn=90-04-09419-9 |year=1993}}</ref>։ Մուհամմադը ձեռք բերեց մի քանի հետևորդներ և Մեքքայի բազմաստվածության կողմնակիցներից փորձառու թշնամիներ։ Շարունակվող հալածանքներից փախչելու համար նա իր հետևորդներից ոմանց 615 թվականին ուղարկեց Եթովպիայի կայսրություն։ Հետագայում, 622 թվականին նա իր հետևորդների հետ Մեքքայից տեղափոխվեց [[Մեդինա]] (Յասրիբ)։ Այս իրադարձությունը՝ ''[[հիջրա]]ն'' սկիզբ դրեց [[իսլամական օրացույց]]ին, որը հայտնի է նաև որպես Հիջրայի օրացույց։ Մեդինայում Մուհամմադը ցեղերին միավորեց [[Մեդինայի սահմանադրություն|Մեդինայի սահմանադրության]] ներքո։ 629 թվականի դեկտեմբերին, Մեքքայի ցեղերի հետ 8 տարի պարբերաբար տևած կռիվներից հետո Մուհամմադը բանակը համալրեց 10'000 զինվորներով և [[Մեքքայի գրավում|գրավեց Մեքքան]]։ Հաղթանակը կանխատեսելի էր և Մուհամմադը քաղաքը գրավեց քիչ արյունահեղությամբ։ 632 թվականին, հրաժեշտի ուխտագնացությունից վերադառնալուց մի քանի ամիս անց, նա հիվանդացավ և մահացավ։ Նրա մահից հետո [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզու]] մեծ մասը ընդունեց իսլամը<ref>"Muhammad", Encyclopedia of Islam and the Muslim world
</ref><ref name="Lapidus 2002 pp 0">
See:
* Holt (1977a), p. 57
* Lapidus (2002), pp. 31–32
</ref>։
Հայտնությունները (յուրաքանչյուրը հայտնի որպես ''Այաթ'' «Աստծո նշան»), որոնց մասին հաղորդել է Մուհամմադը, ստեղծեցին Ղուրանի հատվածները։ Ղուրանից բացի, Մուհամմադի ուսմունքները և [[Սուննա]]ն հիմնեցին [[Հադիս]]ը և [[Սիրա]]ն (կենսագրություն), ինչպես նաև օգտագործվեցին որպես իսլամական օրենքների աղբյուր (տես՝ [[Շարիաթ]])։
== Տես նաև ==
Տող 12 ⟶ 23՝
* [[Մուհամմադը Մադինայում]]
== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
| |||