«Գլխավոր շտաբ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Արևմտաեվրոպական երկրներում գլխավոր շտաբի դերը սկսեց աճել [[XIX դար|XIX]] դարի 2-րդ կեսից։ Պրուսիայում, այսպես կոչված, Մեծ գլխավոր շտաբը առաջատար դեր ստանձնեց զինվորական վարչության մեջ և որոշակի ազդեցություն սկսեց գործել [[Գերմանիա]]յի ագրեսիվ [[Քաղաքականություն|քաղաքականության]] հետագա զարգացման վրա։ Ֆրանսիայում գլխավոր շտաբը զբաղվում էր զորքերի նախապատրաստման, գործողությունների պլանավորման և իրականացման հարցերով։ Պատերազմը վարելու և այն նյութապես ապահովելու հարցերը վճռում Էր կառավարությունը։ [[XX դար|XX]] դարի սկզբին [[Մեծ Բրիտանիա]]յում ստեղծվեցին բանակի կայսերական գլխավոր շտաբ (ենթարկվում Էր ռազմական մինիստրին), [[ծով]]ային և ցամաքային շտաբներ։ Բոլոր շտաբների գործունեությունը համաձայնեցնում Էր գլխավոր շտաբի պետը։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ից առաջ Գերմանիայում առանձնահատուկ դեր Էր խաղում գերմանական գլխավոր շտաբը, որը [[1932]] թվականից սկսել Էր իրագործել ռայխսվերի ընդարձակման գաղտնի ծրագրեր։ [[1938]] թվականից գերմանական գլխավոր շտաբի մեջ Էին մտնում Գերագույն հրամանատարության շտաբը և առանձին զորատեսակների գլխավոր շտաբները։ Ռազմաճակատներում զինվորական ուժերի ղեկավարման հիմնական դերը պատկանում Էր ցամաքային ուժերի գլխավոր շտաբին, որն ընդգրկում Էր մի շարք վարչություններ (օպերատիվ, հետախուզական և այլն)։ [[1945]] թվականի [[մայիս]]ին, [[Պոտսդամի համաժողով|ՊոտսդամՊոտսդամի]]ի [[Կոնֆերանսիե|կոնֆերանսկոնֆերանսի]]ի որոշմամբ, գերմանական գլխավոր շտաբը լուծարքի ենթարկվեց։

[[ԽՍՀՄ]]-ում [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ից հետո [[1918]] թվականի մայիսին ստեղծվեց համառուսական գլխավոր շտաբ ({{lang-ru|Всероглавштаб}})։ Օպերատիվ ղեկավարման մարմինը 1918 թվականի [[սեպտեմբեր]]ից դարձավ Հանրապետության Ռազմահեղափոխական խորհրդի շտաբը, իսկ [[նոյեմբերի 8]]-ից՝ Հանրապետության Դաշտային շտաբը։ [[1921]] թվականի [[փետրվար]]ին Համառուսական գլխավոր շտաբը միավորվեց Դաշտային շտաբի հետ և կոչվեց Բանվորա-գյուղացիական կարմիր բանակի (ԲԳԿԲ) շտաբ։ Խորհրդային գլխավոր շտաբի զարգացումը կապված է [[Ֆրունզե|Մ․ ՖրունզեՖրունզեի]]ի [(ԲԳԿԲ) շտաբի պետ [[1924]] թվականի [[ապրիլ]]-[[1925]] թվականի [[հունվար]]] անվան հետ։ [[1935]] թվականի [[սեպտեմբերի 22]]-ին ԲԳԿԲ շտաբը վերանվանվեց ԲԳԿԲ գլխավոր շտաբ։ [[1941]]-ից [[1945]] թվականներին [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ի տարիներին գլխավոր շտաբը Գերագույն Գլխավոր հրամանատարության ռազմակայանի հիմնական մարմինն Էր։ Այստեղ Էին լուծվում ռազմաճակատների զինված ուժերի ստրատեգիական պլանավորման և ղեկավարման հարցերը։ Գլխավոր շտաբի պետ Էին Բ․ Ս․ Շապոշնիկովը (1941 թվականի [[օգոստոս]]—[[1942]] թվականի մայիս), Ա․ Մ․ Վասիլնսկին (1942 թվականի [[հունիս]]—1945 թվականի փետրվար), Ա․ Ի․ Անտոնովը (1945 թվականի փետրվարից)։

Խորհրդային գլխավոր շտաբը, որպես զինվորական կառավարման բարձրագույն մարմին, ապահովում է զինված ուժերի տեսակների գլխավոր շտաբների, թիկունքի շտաբի, պաշտպանության մինիստրության գլխավոր և կենտրոնական վարչությունների համաձայնեցված գործողությունները։ [[1946]] թվականի [[մարտ]]ից կոչվում է [[ԽՍՀՄ Զինված ուժեր]]ի գլխավոր շտաբ։ [[1971]] թվականի սեպտեմբերից գլխավոր շտաբի պետն է Վ․ Գ․ Կուլիկովը։ [[1953]] թվականի մարտից ԽՍՀՄ-ում գլխավոր շտաբի պետը միաժամանակ ԽՍՀՄ պաշտպանության մինիստրի առաջին տեղակալն Է։ Ինչպես ԽՍՀՄ-ում այնպես Էլ մյուս սոցիալիստական երկրներում, գլխավոր շտաբները մտնում են պաշտպանության մինիստրությունների մեջ և ենթարկվում են պաշտպանության մինիստրներին։ [[Վարշավայի պայմանագիր (1955)|Վարշավայի պայմանագրպայմանագրի]]ի [[պետություն]]ների Միացյալ զինված ուժերի գործունեության համաձայնեցման նպատակով գոյություն ունի այդ երկրների Միացյալ զինված ուժերի շտաբ։