|
Պրոկարիոտների կամ նաղակորիզավորների վերնաթագավորությունն իր մեջ միավորում է մեր մոլորակի ամենավաղեմի բնակիչների՝ բակտերիաների և կապտականաչ ջրիմուռների ենթաթագավորությունները, որոնք պատկանում են կոտորակվողների թագավորությանը։
{{անաղբյուր}}
'''Նախակորիզավոր''' կամ '''Պրոկարիոտ''' է կոչվում [[Բջջակորիզ|կորիզ]] չունեցող [[բջիջ]]ները։ Այն ունի հետևյալ հատկանիշները.
* Ժառանգական նյութը գտնվում է [[ցիտոպլազմա]]յի մեջ։ Այն օղակաձև [[ԴՆԹ]]-ի մեկ մոլեկուլ է, որը կոչվում է նուկլեոտիդ։
* Ակտիվ են բոլոր գեները, քանի որ [[սպիտակուցներ]]ի հետ կոմպլեքս չեն կազմում։
* Չունեն թաղանթային օրգանոիդներ, ունեն միայն [[ռիբոսոմներ]], որոնք թաղանթ չունեն, իսկ թաղանթային օրգանոիդների դերը կատարում են պլազմային թաղանթի դեպի բջջի ներս առաջացած ծալքեր (մեզոսոմները)։
* Բաժանումը պարզ է։
* [[Բջջաթաղանթ]]ը կազմված է 2 շերտից։ Արտաքին շերտը հաստ է և ամուր, կոչվում է [[բջջապատ]], որը ջրիմուռների մոտ կազմված է ցեյլուլոզից, իսկ բակտերիաները կազմված են ածխաջրերից։ Չափսերով փոքր են։
== Նախակորիզավորների կառուցվածք ==
Նախակորիզավորների բջիջն արտաքինից ծածկված է բջջապատով։ Անմիջապես [[բջջապատ]]ի տակ պլազմային թաղանթն է, որին հաջորդում է ցիտոպլազման։
Նախակորիզավորները չունեն ձևավորված [[կորիզ]] և մի շարք օրգանոիդներ՝ միտոքոնդրիումներ, էնդոպլազմային ցանց, վակուոլներ, լիզոսոմներ պլաստիդներ, գոլջի ապարատ։ Կորիզին փոխարինում է նրա համարժեք նյութը՝նուկլեոիդը։ Այն ժառանգական տեղեկատվություն է պարունակում տվյալ բջջի մասին։ Նախակորիզավորների ցիտոպլազմայում են [[ռիբոսոմ]]ները, իսկ կապտականաչ [[ջրիմուռներ]]ում ու որոշ [[բակտերիաներ]]ում՝ [[ֆոտոսինթեզ]] կատարող գունանյութը։ Բակտերային բջիջները լինում են գնդաձև (կոկեր), ձողիկաձև (բացիլներ), պարուրաձև և այլն։
Նախակորիզավորների կարուցվածքի և կենսագործունեության առանձնահատկություններին ծանոթանանք բակտերիաների օրինակով։Բակտերիաներին (հուն․ բակտերիոն–ձողիկ) առօրյա կյանքում անվանում են մանրէներ։Դրանք անզեն աչքով անտեսանելի, մոտ
[[Կատեգորիա:Տաքսոնոմիա]]
[[Կատեգորիա:Պրոկարիոտներ]]
| 