«Գայլախազ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Գայլախազի մեծ ընտանիքին են պատկանում [[չախմախաքար]]ն ու [[կայծքար]]ը, որոնց օգնությամբ չիբուխ են ծխել, օջախում կրակ են վառել, կրակել են առաջին պարզունակ հրացաններով։ [[Փոքր Մհեր]]ն իր առասպելական ճանապարհը սալարկում էր այդ քարով, որպեսզի հետագայում այն ծանրությունից չքանդվեր։ Իրականում այդ ճանապարհը գոյություն է ունեցել և ձգվել է [[Քաղքիկ (Սասունի գավառ)|Քաղկիկ]] գյուղից մինչև [[Սասնա բերդ|Սասնա բերդը]]։ Հայաստանում հայտնաբերված գայլախազի տարատեսակներից ամենափառաբանվածն ագաթն է։ Ակադեմիկոս Ֆերսմանը նրա մասին գրում է․ «Կարելի է ասել, որ աշխարհում ոչ մի քար այնքան բազմազան չի օգտագործվում, որքան ագաթը»։

 

Քիմիական բաղադրությամբ և ուրիշ հատկություններով այն չի տարբերվում թափանցիկ [[վանակն]]ից կամ էլ գծավոր ագաթից։ Այս քարը ևս շատ են սիրում [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ի մարդիկ։ Հնագույն վարպետները նրանից պատրաստում էին յուրօրինակ իրեր։ [[Մեղրաձոր|Մեղրաձորում]] գտնվել է սարդիոնի հազվադեպ մի ամրակ, որի վրա փորագրված էր պառկած մի առյուծ<ref>Ալեքսանդր Մելքումյան, Հայաստանի քարերի աշխարհում, Երևան, 1986</ref>։