«Դորիական օրդեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Դորիական օրդեր''', [[Արխայիկ հունական ճարտարապետություն|Անտիկ Հունաստան]]ի դասական երեք օրդերներից մեկը։ Մյուս երկուսը հոնիականն ու կորնթականն են։ Դորիական օրդերի նախօրինակները կարելի է տեսնել [[Միկենյան քաղաքակրթություն|Կրետե-միկենյան]] և Հ[[ոմերոսյան ժամանակաշրջան]]ների , ինչպես նաև [[Հին Եգիպտոս]]ի

ճարտարապետության մեջ։ Որպես առանձին օրդեր՝ այն կազմակերպվում է [[Արխայիկ Հունաստան|Արխայիկ շրջանի]] սկզբում։ Հետագայում, անընդհատ կատարելագործվելով, իր բարձրագույն արտահայտությունն է գտնում Պարթենոնի տաճարում։

==Հունաստան==

 

Հին հունական տարբերակում Դորիականը (սյուն ) կանգնած է անմիջապես հարթ տարածությունում («տաճար»), առանց հիմքի: Սյուները բոլոր դասական օրդերներից ամենախոշորն են:

Սկզբնական շրջանում քարի կոնստրուկցիան դորիական օրդերում մեծ պաշարներով էր, ուստի նրա համաչափությունները ծանր էին (անտաբլեմենտի և արխիտրավի բարձրությունը, սյուների հաստությունը)։ Քարի բնույթի որպես շինանյութի ավելի ճիշտ ըմբռնումը հնարավորություն է տալիս 6-րդ դարում աստիճանաբար հղկել և կատարելագործել օրդերի ձևն ու համաչափությունը, ինչպես և ռիթմը, որը բաղկացած էր սյուների և միջսյունային տարածության հաջորդակցումից<ref>Վարազդատ Հարությունյան, Հին աշխարհի ճարտարապետություն, Երևան, 1978</ref>։

==Տաճարներ==

Վաղ ժամանակի օրդերների օրինակներ են մ․թ․ա․ [[6-րդ դար]]ի տաճարները [[Փեստում]]ում՝ [[Հյուսիսային Իտալիա]]յում, շրջանը կոչվում էր Մագնա Գրեսիա, որը հիմնվել էր հունական գաղութատերերի կողմից։ Համեմատած ավելի ուժ շրջանի տարբերակների հետ սյուներն ավելի մեծ են, ավելի ամուր։

 

== Կառուցվածք ==

Զարգացած դորիական օրդերը խարիսխ չուներ։ Սյան բարակացումն սկսվում էր անմիջապես [[ստիլոբատես]]ից, բայց չէր կատարվում մինչև վերջ, այլ մեկ երրորդ մասում սյան բունը ավելի ուռուցիկ էր ([[էնտասիս]])։ Սյան մակերևույթը մշակվում էր ուղղաձիգ ակոսներով, որոնք [[կանելյուր]]ներ էին կոչվում։ Նրանց թիվը 16-20 էր լինում<ref>Վարազդատ Հարությունյան, Հին աշխարհի ճարտարապետություն, Երևան, 1978</ref>։

 

== Պատկերասրահ ==

====Անտիկ ձևերի գրաֆիկներ====

<gallery widths="200px" heights="200px" perrow="4">

</gallery>

==Ժամանակակից==

Մինչև հունական ճարտարապետության վերածնունդը [[Անգլիա]]յում [[18-րդ դար]]ում հունական կամ հռոմեական դորիական օրդերը լայնորեն չէր օգտագործվում, չնայած որ տոսկանական տիպի շրջանաձև մայրաքաղաքները տարածված էին հատկապես քիչ [[ֆորմալ]] շինություններում։ Այն միաժամանակ օգտագործվում էր ռազմական համատեքստերում, օրինակ [[Չելսի]]ի արքայական հիվանդանոցը (Royal Hospital Chelsea) ։ Հռոմեական դորիական տեսակի առաջին փորագրված նկարազարդումները թվագրվում են 18-րդ դարի կեսով։ Դասականության նոր փուլը բերում է նոր մտահղացումներ։ Օրդերի տեսքը բնորոշվում է պարզությամբ, նպատակի լրջությամբ։

==Օրինակներ==

;[[Անտիկ Հունաստան]], Արխայիկ

*[[Աթենք]]ի Տաճար, [[Կորֆու]], հնում հայտնի էր որպես քարե դորիական տաճար