«Ռազմական գործ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (- , +,, -, +, , - + ) |
|||
Տող 8.
[[Պատկեր:Toscana, vegezio, mulomedicina, 1250-1375 ca, pluteo 45.19, 01.JPG|մինի|300px|Ուշ հռոմեական կայսրության ռազմական տեսաբան [[Պուբլիոս Փլաբիոս Ռենատոս Վեգեցիոս]]ի «Ռազմական գործի համառոտ շարադրանք» աշխատության՝ միջնադարյան Իտալիայում պատճենված օրինակը. Մեդիչիա Լաուրենցիանա գրադարանում, Տոսկանա, 1250-1375 թթ.: ''Mulomedicina'' (1250-1375 ca., [[Biblioteca Medicea Laurenziana]], pluteo 45.19)]]
{{քաղվածք|'''''Ռազմական գործը պարզ է և լիովին մատչելի մարդու առողջ բանականությանը: Սակայն պատերազմելը բարդ է:'''''|[[Պրուսիա]]յի արքայական ռազմական ակադեմիայի պետ, [[գեներալ]] [[Կարլ Կլաուզևից|Կարլ Ֆիլիպ Գոթլիբ ֆոն Կլաուզևից]]}}
''Ռազմական գործը'' ներկա է մարդկության ամբողջ պատմության ընթացքում, քանզի ռազմական գործը շոշափել է մարդկության արմատական շահերը։ Մ.թ.ա. 3600 թվականից մինչև մ.թ. [[1980]] թվականն ընկած ժամանակահատվածի ընթացքում տեղի է ունեցել մոտավորապես 1455 [[պատերազմ]], այդ թվում՝ երկու [[համաշխարհային պատերազմ]], որոնց ընթացքում սպանվել է, սովից և համաճարակից մահացել է ավելի քան 3, 6 միլիարդ մարդ։ Ռուս գիտնական Ն. Պ. Միխնևիչի հաշվարկներով՝ մարդկության պատմության ընթացքում ամբողջ մարդկության խաղաղ կյանքի մեկ տարվան բաժին է ընկել պատերազմի միջին հաշվով 13 տարի<ref>[http://runivers.ru/lib/detail.php?ID=292710 История военного искусства от древних времен до XIX ст. СПб., 1885 и 1896]</ref>. Կոնֆլիկտները հասարակության (պետության) ներսում և հասարակությունների ու պետությունների միջև ծագել են մարդկային հասարակության զարգացման բոլոր փուլերում և որոշակի ազդեցություն են գործել նրա զարգացման վրա։
''Ռազմական գործը'' հասարակության մեջ սկսել է մշակվել այնպես, ինչպես և մարդականց բոլոր մնացած զբաղմունքները, որոնք ուղղված են, նախ և առաջ, կենսականորեն կարևոր այնպիսի գործառույթների պահպանմանը, ինչպիսիք են կյանքի, տոհմի, ազատության պահպանումը։
Տող 37.
* '''[[Զինված ուժերի թիկունք]]''' — պետության զինված ուժերի բաղկացուցիչ այն մասը, որն ապահովում է զինված ուժերի դրված խնդիրները.
* '''[[Ռազմարվեստ (ռազմական արվեստ)]]'''<ref name=autogenerated1 /> — ցամաքում, ծովում և մերձերկրյա տարածությունում ռազմական գործողությունների, մարտական գործողությունների նախապատրաստման և վարման տեսությունն ու պրակտիկան է, ռազմական գործի բաղկացուցիչ մասը<ref name="ReferenceA"/>. Ռազմարվեստի տեսությունը ռազմական գիտության մասն է։ Ռազմարվեստն ընդգրկում է ռազմավարությունը, օպերատիվ արվեստը մարտավարությունը, որոնք սերտ կապված են միմյանց։ Ռազմարվեստի հիմնական դրույթներն արտահայտվում են իր սկզբունքներում, որոնք ընդհանուր են թե՛ ռազմավարական, թե՛ օպերատիվ և թե՛ մարտավարական մասշտաբի ռազմական գործողությունների համար, քանզի նրանցում իրենց արտահայտությունն են գտնում պատերազմի և զինված ուժերի օբյեկտիվ օրենքների գործնական կիրառման ուղիները։ Ռազմարվեստի վիճակը կախված է պետությունում ռազմական գործի, պաշտպանական արտադրության և զինված պայքարի միջոցների զարգացման մակարդակից, պետության հասարակարգի բնույթից։ Ռազմարվեստի զարգացման վրա ազդեցություն են գործում պատմական և ազգային առանձնահատկությունները, աշխարհագրական պայմանները և ռազմական տնտեսությունը։
* '''[[Ռազմական գիտություն]]''', [[ռազմագիտություն]]<ref name=autogenerated1 />
** [[Ռազմարվեստի տեսություն]]
*** [[Ռազմական ռազմավարություն]] կամ ռազմական ստրատեգիա (ռազմավարական արվեստի տեսություն) — գիտություն է համաշխարհային մասշտաբով ռազմական գործողությունների (պատերազմի) վարման մասին, ռազմարվեստի բնագավառներից մեկը. ընդգրկում է ռազմական գործողություններին նախապատրաստության տեսության և պրակտիկայի հարցերը (պատերազմին), դրանց պլանավորումն ու վարումը.
Տող 45.
*** [[Ռազմածովային արվեստը]] — [[ռազմարվեստ (ռազմական արվեստ)|ռազմարվեստի (ռազմական արվեստի)]] այն մասը, որն ընդգրկում է ծովում զինված պայքարի նախապատրաստման ու վարման տեսությունն ու պրակտիկան։ Ռազմածովային արվեստը կազմված է [[ռազմածովային նավատորմ]]ի ռազմավարական օգտագործումից, օպերատիվ արվեստից և [[ռազմածովային նավատորմ]]ի մարտավարությունից։
** [[Ռազմական կառավարում և ռազմական շինարարության տեսություն]] — իրենից ներկայացնում է մարտական գործողությունների ժամանակ զինված ուժերի, զորքերի և ուժերի ղեկավարման, ինչպես նաև խաղաղ ժամանակ նրանց կենսագործունեության կառավարման ու շինարարության էության, օրինաչափությունների, սկզբունքների, ձևերի և եղանակների մասին գիտական գիտելիքների համակարգ։
*** [[Զորահավաքային պատրաստություն]] կամ մոբիլիզացիոն պատրաստություն,
*** [[Ամենօրյա գործունեության կազմակերպում]],
*** [[Ռազմական պատմություն]] — աշխարհի պետությունների և ժողովուրդների զինված ուժերի և ռազմական կազմավորումների ծագման, շինարարության և գործողությունների մասին գիտություն.
**** [[Ռազմարվեստի պատմություն]].
Տող 96.
[[Պատկեր:Unified_Command_map_(DEC-2008).jpg|thumb|550x550px|ԱՄՆ-ի զինված ուժերի տարածքային միացյալ ռազմական հրամանատարությունների պատասխանատվության գոտիները (դեկտեմբեր 2008 թվական)]]
[[Մեծ Բրիտանիա]]յում, մասնավորապես՝ [[Անգլիա]]յում, ինչպես նաև անգլոսաքսոնական աշխարհի այլ երկրներում՝ [[ԱՄՆ]]-ում, [[Կանադա]]յում, [[Ավստրալիա]]յում, [[Նոր Զելանդիա]]յում և մյուսներում '''ռազմական գիտությունը''' ({{lang-en|Military science}}) իրենից ներկայացնում է ռազմական հզորության ստեղծման նպատակով պետության ազգային պաշտպանական քաղաքականության իրականացման գործընթացը, որին ներգրավվում են ռազմական գիտնականները, այդ թվում՝ տեսաբանները, հետազոտողները, փորձարար գիտնականները, կիրառական գիտնականները, կոնստրուկտորները, փորձեր կատարող ինժեներները կամ ճարտարագետները, ինչպես նաև այն զինծառայողները, որոնք պատասխանատու են սպառազինությունների նախատիպերի ստեղծման համար։ Այդ կերպ վարվելով, ռազմական գիտությունը ձգտում է ռազմական քաղաքականությունը ինտերպրետացնել այնպիսի ռազմական հմտությունների և կարողությունների մեջ, որոնք կիրառելով ռազմական հայեցակարգերը և ռազմական մեթոդները, կարելի է օգտագործել ռազմական տեխնոլոգիաներում, զենքի ռազմական համակարգերում և այլ ռազմական հարցերում՝ պետության պահանջվող [[ռազմական ներուժ]]ը ստեղծելու համար։ [[Պետության ռազմական ներուժ]] հասկացությունը մեկնաբանվում է հետևյալ կերպ։ Ռազմական քաղաքագիտությունում տարբեր տեսակետներ կան [[պետության ռազմական ուժ]]ի (ՊՌՈՒ) էության սահմանման, ՊՌՈՒ-ի կառուցվածքի և այլ հասկացությունների հետ, մասնավորապես՝ «[[ռազմական հզորություն]]» և «[[ռազմական ներուժ]]» հասկացությունների հետ ՊՌՈՒ-ի հարաբերակցության վերաբերյալ։ Ռազմական քաղաքագետներից ոմանք ՊՌՈՒ-ն նույնացնում են պետության ռազմական հզորության (ՊՌՀ) հետ։ Մյուսները գտնում են, որ ՊՌՈՒ-ն գոյություն ունի երկու բաղադրիչների դիալեկտիկական միասնության մեջ։ Այդ բաղադրիչներից մեկը պետության ռազմական ներուժն է (ՊՌՆ), իսկ մյուսը՝ պետության ռազմական հզորությունը (ՊՌՀ)<ref name="ReferenceB">Գնդապետ Մ.Ռ.Խաչատրյան, Ռազմական քաղաքագիտություն, հատոր 1, Երևան, 2014, գլուխ 3, էջ 135:</ref>: Ընդ որում՝ ՊՌՆ-ն ռազմական ոլորտում պետության ունեցած հնարավորություններն են, իսկ ՊՌՀ-ն իրենից ներկայացնում է պետության ընդունակությունները՝ օգտագործելու իր ՊՌՆ-ն՝ ուղղակի կամ անուղղակի կերպով։ Այսպիսով ՊՌՈՒ-ն չի նույնանում ՊՌՀ-ի հետ, այլ, կոպիտ ասած, հանդիսանում է ՊՌՀ-ի և ՊՌՆ-ի գումարը<ref name="ReferenceB"/>: ՊՌՈՒ-ի էության և կառուցվածքի վերլուծության նկատմամբ հիմնական մոտեցումը հանդիսանում է ՊՌՈՒ-ի հետ կապված ելակետային հետևյալ հասկացությունների ի հայտ բերումն ու պարզաբանումը. «[[հզորություն]]», «[[ներուժ]]», «[[գործոն]]»: Հայտնի է, որ հասարակական կյանքի այս կամ այն բնագավառում պետության ունեցած ներուժն իր մեջ ներառում է տվյալ բնագավառում տվյալ պետության առավելագույն հնարավորությունները։ Դիտարկվող ասպեկտում ներուժն արտահայտում է տնտեսության, գիտության, սոցիալ-քաղաքական և գաղափարախոսական հարաբերությունների և, անշուշտ, պետության ռազմական այն միջոցների քանակական և որակական հնարավորությունները, որոնք կարող են տրամադրվել կամ հատկացվել պատերազմի վարման համար։<ref name="ReferenceB"/>
* Ռազմական արվեստի պատմություն.
Տող 114.
== Տես նաև ==
* [[Ռազմական կառավարում]]
* «Ռազմական գործ» հանդես, ռուսերեն՝ [[Военное дело (журнал)|«Военное дело»]] — ամենշաբաթյա ռազմա-գիտական [[հանդես]], հրատարակվել է [[1918]] թվականի հունիսից մինչև [[1920]] թվականի հուլիսը (1920 թվականի մարտից կոչվում էր «Բանվորագյուղացիական կարմիր բանակի ռազմա-գիտական հանդես», ռուսերեն՝ «Военно-научный журнал [[РККА]]»)։ Այդ հանդեսի նախորդն էր «[[Ռազմական գիտություն և հեղափոխություն]]» հանդեսը, ռուսերեն՝ «[[Военная наука и революция]]»<ref>Ռազմական հանրագիտական բառարան, ռուսերեն՝ Военный энциклопедический словарь
* «Ռազմական գործ». հեռուստահաղորդում. ռուսերեն՝ [[Военное дело (телепередача)|«Военное дело»]] — [[телевизионная программа]]: Եթեր է հեռարձակվել ռուսական ՆՏՎ՝ [[НТВ]] ալիքով՝ [[2003]] թվականից մինչև [[2005]] թվականը։
* [[Բյուզանդիայի ռազմական գործը]]
Տող 163.
* [http://web.archive.org/web/20060228100122/www.rustrana.ru/rubrics.php?r_id=27 Раздел «Военное дело»] сайта «Русская цивилизация»
* [http://tochka.gerodot.ru/military/index.htm Заметки о военном деле Евразии на рубеже Средневековья и Нового времени]- В «Точке зрения» «Нового Геродота»]
* [http://www.rusempire.ru/component/option, com_true/Itemid, 427/catid, 30/func, detail/id, 3458/ Нагрудные знаки, форма одежды, и т.] [http://www.rusempire.ru/component/option, com_true/Itemid, 427/catid, 30/func, detail/id, 3458/ п. ВС СССР в ВЭС]
* [http://target.ucoz.ru/publ/24-1-0-345 Военная доктрина США]
* [http://www.contract.mil.ru/56/142/736/462/index.shtml Стрелок (МСВ).]
| |||