Վիքիպեդիա

«Վարկային ռիսկ սնանկացման հավանականության Մերտոնի մոդել»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
{{tone}}
<big><big><big> <big> '''ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՌԻՍԿ ՍՆԱՆԿԱՑՄԱՆ ՀԱՎԱՆԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԵՐՏՈՆԻ ՄՈԴԵԼԸ'''</big>
{{wikify}}
{{cleanup}}
 
Միջազգային ֆինանսական շուկաները կազմում են բարդ, զարգացող, ինքնակրթվող համակարգ։ Որպես այդ համակարգը մոդելավորելու փորձ կատարող և նրա վարվելակերպը կանխատեսող խիստ քանակական բնագավառ, ռիսկերի կառավարումը գրավում է ֆիզիկայի, մաթեմատիկայի և այլ բնական գիտությունների ոլորտի շատ ու շատ տաղանդավոր մասնագետների։ Ցուցաբերելով ֆինանսական խնդիրների քանակական վերլուծության լայն հնարավորություններ, այս մասնագետները կարող են ավելի, քան անհրաժեշտ է, պարզեցնել ֆինանսական մոդելավորման խնդիրները զարգացող ֆինանսական շուկաների նկատմամբ, կիրառելով բնական համակարգերին բնորոշ կայունությունը։ Մինչդեռ գլխավոր փոխկապակցվածությունները հայտնաբերելուց հետո ֆիզիկայի օրենքները հիմնականում չեն ենթարկվում փոփոխության, ֆինանսական շուկաների ֆունդամենտալ բնութագրիչները փոփոխվում են, երբ նրանց վերաբերյալ գոյություն ունեցող գիտելիքները վերածվում են շուկայի մասնակիցների աշխատանքային փորձի։
== '''Ներածություն''' ==
 
[[Պատկեր:finance1.jpg|thumb|]]
Համակարգային կամ այլ կերպ ասած շուկայական ռիսկի գործոնների ստոխաստիկ վարվելակերպը և նույնիսկ պատճառահետևանքային կապերը դրանց մասին ներդրողների գիտելիքների պատճառով ենթարկվում են մուտացիայի։ Ուստի, ռիսկերի կառավարման յուրաքանչյուր մոդել պահանջում է իրականության հետ հաճախակի համեմատում և ճշգրտում՝ համոզվելու, որ մոդելի կանխատեսումները դեռևս համընկնում են շուկայի վարվելակերպի հետ։ Վերլուծական հնարավորությունների արագ տարածվող աշխարհում ժամանակակից ռիսկերի կառավարումը բախվում է կիրառական ֆինանսական մոդելավորման հատուկ խնդիրներին։ Ուստի, պայուսակի մակարդակով վերլուծությունները պահանջում են հայտնաբերել ռիսկերի ընդհանուր բնութագրիչները տարբեր տեսակի ակտիվների համար և քանակապես գնահատել համընդհանուր հակվածությունը ռիսկին ընդունված չափանիշների միջոցով։
Միջազգային ֆինանսական շուկաները կազմում են բարդ, զարգացող, ինքնակրթվող համակարգ: Որպես այդ համակարգը մոդելավորելու փորձ կատարող և նրա վարվելակերպը կանխատեսող խիստ քանակական բնագավառ, ռիսկերի կառավարումը գրավում է ֆիզիկայի, մաթեմատիկայի և այլ բնական գիտությունների ոլորտի շատ ու շատ տաղանդավոր մասնագետների: Ցուցաբերելով ֆինանսական խնդիրների քանակական վերլուծության լայն հնարավորություններ, այս մասնագետները կարող են ավելի, քան անհրաժեշտ է, պարզեցնել ֆինանսական մոդելավորման խնդիրները զարգացող ֆինանսական շուկաների նկատմամբ, կիրառելով բնական համակարգերին բնորոշ կայունությունը: Մինչդեռ գլխավոր փոխկապակցվածությունները հայտնաբերելուց հետո ֆիզիկայի օրենքները հիմնականում չեն ենթարկվում փոփոխության, ֆինանսական շուկաների ֆունդամենտալ բնութագրիչները փոփոխվում են, երբ նրանց վերաբերյալ գոյություն ունեցող գիտելիքները վերածվում են շուկայի մասնակիցների աշխատանքային փորձի:
 
Համակարգային կամ այլ կերպ ասած շուկայական ռիսկի գործոնների ստոխաստիկ վարվելակերպը և նույնիսկ պատճառահետևանքային կապերը դրանց մասին ներդրողների գիտելիքների պատճառով ենթարկվում են մուտացիայի: Ուստի, ռիսկերի կառավարման յուրաքանչյուր մոդել պահանջում է իրականության հետ հաճախակի համեմատում և ճշգրտում` համոզվելու, որ մոդելի կանխատեսումները դեռևս համընկնում են շուկայի վարվելակերպի հետ: Վերլուծական հնարավորությունների արագ տարածվող աշխարհում ժամանակակից ռիսկերի կառավարումը բախվում է կիրառական ֆինանսական մոդելավորման հատուկ խնդիրներին: Ուստի, պայուսակի մակարդակով վերլուծությունները պահանջում են հայտնաբերել ռիսկերի ընդհանուր բնութագրիչները տարբեր տեսակի ակտիվների համար և քանակապես գնահատել համընդհանուր հակվածությունը ռիսկին ընդունված չափանիշների միջոցով:
Վերջին տարիներին մեծ զարգացում են ապրել բազմաթիվ մոդելներ կապված վարկային ռիսկի հետ:հետ։ Այդ մոդելներից կարելի է առանձնացնել 2 մեծ կատեգորիաներ:կատեգորիաներ։ Առաջին կատեգորիայի մեջ են մտնում կառուցվածքային մոդելները (structular models), որոնք հիմնված են Մերտոնի հետազոտությունների վրա:վրա։ Կրեդիտորական պարտքը և կապիտալը, այս մոտեցման շրջանակներում դիտարկվում են, որպես պահանջներ, որոնք կարող են ազդել ֆիրմայի արժեքի վրա:վրա։ Այդ պատճառով իրական գինը պարզելու համար օգտագործվում է օպցիոնների գնագոյացման թեորիան:թեորիան։ Երկրորդ մեծ կատեգորիային են պատկանում կրճատած ձևի մոդելները (reduced form models):։ Այս մոդելի մոտեցումներից մեկն այն է, որ օրիակ, եթե այն հիմնվում է պարտքի չվերադարձնելու վրա:վրա։ Այս աշխատանքում ներկայացված են այն մտքերը, որոնք կապված են Մերտոնի օրիգինալ մոդելի և իրեն հաջորդող ընդհանրացված տարբերակների հետ(Նշենք նաև որ ամենահայտնի տարբերակներից է KMV մոդելը):։ Այս աշխատանքը նվիրված է ֆիրմայի պարտքի գնահատման հարցին, որը հիմնված է Բլեք-Շոուլզի և Մերտոնի`Մերտոնի՝ օպցիոնների գնագոյացման են թեորեմի հիման վրա:վրա։ Այստեղ մանրամասնորեն ներկայացված է մոդելը, նշված են մոդելի առաձնահատկությունները, ինչպես նաև բերված են մոդելի դրական և բացասական կողմերը պրակտիկ կիրառման ժամանակ:ժամանակ։ ԵՎԵվ ի հավելումն այս ամենին Մերտոնի մոդելի կիրառմամբ բերված է մի օրինակ`օրինակ՝ հայտնի ընկերության տվյալների հիման վրա, որպեսզի հենց պրակտիկ երևան մոդելի վերընշված դրական և բացասական կողմերը:<br />կողմերը։
 
== '''Ռիսկերի դասակարգումը և գնահատման մեթոդները''' ==
Արտաքին տնտեսական գործունեության ընթացքում ինչպես բոլոր կազմակերպությունները, այնպես էլ կենտրոնական բանկերը բախվում են մի շարք տարաբնույթ ռիսկերի հետ:հետ։ Տնտեսագիտական տեսության մեջ գոյություն ունեն ռիսկերի դասակարգման մի շարք մեթոդներ, սակայն ըստ էության դրանք բաժանվում են 2 խոշոր խմբերի`<br />խմբերի՝
 
1. #Քաղաքական կամ երկրի ռիսկ<br />
#Տնտեսական ռիսկ
 
'''Քաղաքական կամ երկրի ռիսկը''' ցույց է տալիս ընթացիկ և ապագա քաղաքական պայմանների ազդեցության աստիճանը տվյալ երկրի ընկերությունների և այլ փոխառուների պարտավորությունների կատարման ունակության վրա։ Համաձայն միջազգային պրակտիկայի բարձր ռիսկային են համարվում այն երկրները, որոնք՝
2. Տնտեսական ռիսկ<br />
*վերանայում են պարտքի վճարման սանդղակը՝ ժամկետների և տոկոսադրույքների տեսանկյունից
*դադարեցնում են պարքի գծով վճարումները
*չունեն իրենց պարտավորությունների համապատասխան արժութային պահուստների մակարդակ
 
'''Տնտեսական ռիսկը''' ցույց է տալիս երկրի կամ ֆիրմայի երկարաժամկետ տնտեսական գործունեության արդյունավետությունը։ գոյություն ունեն տնտեսական ռիսկի դասակարգման մի շարք սկզբունքներ, սակայն առավել տարածվածը կարելի է ներկայացնել հետևյալ ձևով՝
'''Քաղաքական կամ երկրի ռիսկը''' ցույց է տալիս ընթացիկ և ապագա քաղաքական պայմանների ազդեցության աստիճանը տվյալ երկրի ընկերությունների և այլ փոխառուների պարտավորությունների կատարման ունակության վրա: Համաձայն միջազգային պրակտիկայի բարձր ռիսկային են համարվում այն երկրները, որոնք`<br />
 
• վերանայում են պարտքի վճարման սանդղակը` ժամկետների և տոկոսադրույքների տեսանկյունից<br />
 
===Վարկային ռիսկ===
• դադարեցնում են պարքի գծով վճարումները<br />
Գործընկերոջ կողմից հաստատության նկատմամբ պարտավորությունների չկատարման հետ կապված ռիսկն է։ Ռիսկը կառավարելու համար անհրաժեշտ է կատարել կանխատեսումներ վարկայի ռիսկի սահմանաչափերի համեմատ ռիսկի հնարավոր ազդեցության վերաբերյալ։
 
• չունեն իրենց պարտավորությունների համապատասխան արժութային պահուստների մակարդակ
<br />
<br />
'''Տնտեսական ռիսկը''' ցույց է տալիս երկրի կամ ֆիրմայի երկարաժամկետ տնտեսական գործունեության արդյունավետությունը: գոյություն ունեն տնտեսական ռիսկի դասակարգման մի շարք սկզբունքներ, սակայն առավել տարածվածը կարելի է ներկայացնել հետևյալ ձևով`
<br />
<br />
'''Վարկային ռիսկ'''<br />
Գործընկերոջ կողմից հաստատության նկատմամբ պարտավորությունների չկատարման հետ կապված ռիսկն է: Ռիսկը կառավարելու համար անհրաժեշտ է կատարել կանխատեսումներ վարկայի ռիսկի սահմանաչափերի համեմատ ռիսկի հնարավոր ազդեցության վերաբերյալ:
<br />
'''Իրացվելիության ռիսկ'''<br />
Հաստատությունը կարող է բախվել 2 տեսակի ռիսկի հետ.<br />
 
=== Իրացվելիության ռիսկ ===
1)Կապված որոշակի շուկայի կամ արժեթղթի հետ,<br />
Հաստատությունը կարող է բախվել 2 տեսակի ռիսկի հետ.
 
#Կապված որոշակի շուկայի կամ արժեթղթի հետ,
2)Կապված հաստատության ընդհանուր ֆինանսավորման հետ<br />
#Կապված հաստատության ընդհանուր ֆինանսավորման հետ
 
''==Կառավարում''<br />==
Պարտավորությունների և բարձր իրացվելի ակտիվների ժամկետայնության համադրում: <br />համադրում։
 
Կանխատեսումներ վարկայի ռիսկի սահմանաչափերի համեմատ ռիսկի հնարավոր ազդեցության վերաբերյալ, սահմանաչափերի պարբերաբար վերանայում, սցենարների վերլուծություն
 
<br />
'''===Շուկայական ռիսկ'''<br />===
Ֆինանսական հաստատության ֆինանսական վիճակի վատթարացման հնարավորությունն է`է՝ կապված շուկայական գների անբարենպաստ տատանումների հետ
 
<br />
''Կառավարում''<br />
Շուկայական ռիսկի վերաբերյալ ամբողջական տեղեկատվության տրամադրում կազմակերպության բոլոր մակարդակներից, որակի չափանիշների հաշվարկում, ռիսկի սահմանաչափերի ծրագրավորում և համապատասխան միջոցառումների կիրառում, ռիսկի առաջացման աղբյուրների բացահայտում
 
<br />
 
'''Գործառնական ռիսկ'''<br />
Տեղեկատվական կամ ներքին վերահսկողության համակարգերում բացթողումների հետևանքով կորուստների առաջացման հնարավորություն`հնարավորություն՝ աշխատողների բացթողումների, համակարգերի անսարքության և գործունեության ու վերահսկման անհամապատասխանության հետ <br />
 
''Կառավարում''
<br />
Պարտականությունների բաշխման և վերահսկողության հստակ համակարգերի կառուցում, դրանց նկատմամբ պատշաճ վերահսկողություն սահմանում ներքին և արտաքին համակարգերի միջև սահուն կապի ապահովում
 
 
== ''=Նշանակումներ'' ===
*S-բաժնետոմսի գինը
<br />
*C(S,t)-Եվրոպական քոլ օպցիոնի գինը և P(S,t)-փութ օպցիոնի գինը
<big>S-բաժնետոմսի գինը<br />
*K-ակտիվների իրացման գին
*r-ռիսկից զերծ տոկոսադրույք
*μ-ակտիվների աճի գործակից
*σ-տատանողականություն
*Π-Պորտֆելի արժեք
 
Վերջապես մենք օգտագորրծում ենք N(x), որը ստանդարտ նորմալ բաշխված կուտակման ֆունկցիա է՝<br />
C(S,t)-Եվրոպական քոլ օպցիոնի գինը և P(S,t)-փութ օպցիոնի գինը<br />
 
K-ակտիվների իրացման գին<br />
 
r-ռիսկից զերծ տոկոսադրույք<br />
 
μ-ակտիվների աճի գործակից<br />
 
σ-տատանողականություն<br />
 
Π-Պորտֆելի արժեք<br /></big><br />
Վերջապես մենք օգտագորրծում ենք N(x), որը ստանդարտ նորմալ բաշխված կուտակման ֆունկցիա է`<br />
<math>N(x)=\frac{1}{\sqrt{2\pi}}\int_{-\infty}^{x} e^{-\frac{z^{2}}{2}}\, dz</math>.<br />
Իսկ N'(x) -ը սահմանում է ստանդարտ հավանականային խտության ֆունկցիան`ֆունկցիան՝<br />
<math>N'(x)=\frac{e^{-\frac{x^{2}}{2}}}{\sqrt{2\pi} }</math>
 
== '''Մերտոնի մոդելը''' ==
Ֆիրման ունի պարտք, որն ունի առանց կուպոնի պարտատոմսի ձև:ձև։ Նշենք, որ գումարը`գումարը՝ '''D'''-ն պիտի մարվի ապագայում նշված '''T''' պահին:պահին։ '''Vt''' –ով նշանաենք ինչ-որ t պահի համար ֆիրմայի ակտիվների գինը:գինը։ Երբ գալիս է պարտքի մարման T պահը պարտատերերը պահանջներ են ներկայացնում`ներկայացնում՝ պարտքի անվանական արժեքի վրա, որը ապահովված է ֆիրմայի ակտիվներով`ակտիվներով՝ '''Vt>D''':։ Այդ դեպքում ներդրողները կստանան տարբերությունը`տարբերությունը՝ '''Vt-D''':։ Սակայն եթե պահանջները ապահոված չեն ակտիվներով`ակտիվներով՝ '''Vt<D''' ապա այդ դեպքում պարտատերերը կստանան, այն ինչ կա կանխիքում, իսկ ներդրողները ոչինչ չեն ստանա:ստանա։ Մերտոնի մոդելի թիրախային մասը կայանում է նրանում, մեր ենթադրությունը կարող է ներկայացվել, որպես օպցիոնային դիրք և հետևաբար ռիսկային պարտքը գնահատելու համար կարող է կիրառվել օպցիոնների գնագոյացման թեորեմը:թեորեմը։ Այսպիսով այս ենթադրությունը կգրենք հետևյալ կերպ`կերպ՝ D-max {D- Vt , 0}<br />
 
• *Առաջին մասը`մասը՝ D-ն ցույց է տալիս T պահին կատարած վճարումները, որոնք գոյացել են D անվանական արժեքով, 0-ական կուպոնով ոչ ռիսկային պարտատոմսերում ներդրում կատարելու արդյունքում և որոնց վճարման ժամկետը T պահն է:<br />է։
*Երկրորդ մասը՝ max {D- Vt , 0} ցույց է տայիս փութ օպցիոնի կարճ դիրքի վճարումները ֆիրմայի ակտիվների վրա՝ D իրացման գնով և T մարման ժամկետով
Այսպիսով ռիսկային պարտքը իրենից ներկայացնում է պորտֆելի համարժեք՝ կազմված (i) կարճ դիրքից ոչ ռիսկային պարտատոմսի գծով և (ii) փութ օպցիոնի կարճ դիրքը ֆիրմայի ակտիվների վրա։
 
Համարժեք ձևով ռիսկային պարտքը կարող է արտահայտվել մեկ այլ օպցիոնային դիրքով՝ Vt -max {Vt - D, 0} (2.1.1) ։ Այսպիսով ռիսկային պարտքը համարժեք է նաև այն պորտֆելին, որը բաղկացած է (i) երկար դիրքից և (ii) քոլ օպցիոնի կարճ դիրքից ֆիրմայի ակտիվների վրա, իրացման D գնով և T ժամկետով։ Այսպիսով նախ ստանում ենք ոչ ռիսկային պարտքի արժեքը և նրանից հանում ենք օպցիոնի P գինը։ Առաջին քայլը տրիվյալ է։ Երկրորդ քայլը՝ փութ օպցիոնի գինը ստանալում համար պետք է կիրառել օպցիոնների գնագոյացման մոդելները։ Այսպիսով մեզ պետք են որոշ ենթադրություններ ֆիրմայի արժեքի և ոչ ռիսկային տոկոսադրույքի մեծության վերաբերյալ։
• Երկրորդ մասը` max {D- Vt , 0} ցույց է տայիս փութ օպցիոնի կարճ դիրքի վճարումները ֆիրմայի ակտիվների վրա` D իրացման գնով և T մարման ժամկետով
Այսպիսով ռիսկային պարտքը իրենից ներկայացնում է պորտֆելի համարժեք` կազմված (i) կարճ դիրքից ոչ ռիսկային պարտատոմսի գծով և (ii) փութ օպցիոնի կարճ դիրքը ֆիրմայի ակտիվների վրա:
<br />
Համարժեք ձևով ռիսկային պարտքը կարող է արտահայտվել մեկ այլ օպցիոնային դիրքով` Vt -max {Vt - D, 0} (2.1.1) : Այսպիսով ռիսկային պարտքը համարժեք է նաև այն պորտֆելին, որը բաղկացած է (i) երկար դիրքից և (ii) քոլ օպցիոնի կարճ դիրքից ֆիրմայի ակտիվների վրա, իրացման D գնով և T ժամկետով: Այսպիսով նախ ստանում ենք ոչ ռիսկային պարտքի արժեքը և նրանից հանում ենք օպցիոնի P գինը: Առաջին քայլը տրիվյալ է: Երկրորդ քայլը` փութ օպցիոնի գինը ստանալում համար պետք է կիրառել օպցիոնների գնագոյացման մոդելները: Այսպիսով մեզ պետք են որոշ ենթադրություններ ֆիրմայի արժեքի և ոչ ռիսկային տոկոսադրույքի մեծության վերաբերյալ:<br />
<br /><br />
 
== '''Բլեք-Շոուլզի մոդելը''' ==
 
==Բլեք-Շոուլզի մոդելը==
[[Image:Stockpricesimulation.jpg|thumb|right|ԵՐԿՐԱՉԱՓԱԿԱՆ ԲՐՈՈՒՆՅԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄ]]
 
[[Պատկեր:Stockpricesimulation.jpg|thumb|right|ԵՐԿՐԱՉԱՓԱԿԱՆ ԲՐՈՈՒՆՅԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄ]]
Ըստ այս մոդելի բազային ակտիվի գինը հետևում է երկրաչափական Բրոունյան շարժմանը, որն ունի հետևյալ տեսքը<br />
<math>\frac{dS}{S} = \mu \,dt+\sigma \,dW\,</math><br />
որտեղ W հենց Բրոունյան շարժումն է:է։
 
{{rq/cat}}
</big>
 
</big>
[[de:Black-Scholes-Modell]]
</big>
[[en:Black–Scholes]]
[[es:Black-Scholes]]
[[fr:Modèle Black-Scholes]]
[[it:Modello di Black-Scholes-Merton]]
[[he:מודל בלק ושולס]]
[[nl:Black-Scholes]]
[[ja:ブラック-ショールズ方程式]]
[[no:Black-Scholes]]
[[pl:Wzór Blacka-Scholesa]]
[[pt:Black-Scholes]]
[[ru:Модель Блэка — Шоулза]]
[[tr:Black-Scholes eşitliği]]
[[vi:Black-Scholes]]
[[zh:布莱克-斯科尔斯模型]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Վարկային_ռիսկ_սնանկացման_հավանականության_Մերտոնի_մոդել» էջից