«Արմեն Գալոյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 3.
 
== Կենսագրություն ==
Արմեն Գալոյանը ծնվել է 1929 թվականին [[Արթիկի շրջան]]ի Անուշավան գյուղում, բժշկի ընտանիքում։ 1947 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Արթիկի միջնակարգ դպրոցը։
 
1947-1953 թվականներին սովորել և ավարտել է [[Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտ]]ի բուժական ֆակուլտետը։ 1953 թվականին ընդունվել է ասպիրանտուրա «ֆիզիոլոգիա» մասնագիտությամբ և գործուղվել [[Մոսկվա]], [[Կոլցովի անվան կենսաբանության զարգացման ինստիտուտ]], որտեղ ակադեմիկոս Խ. Կոշտոյանցի ղեկավարությամբ 1956 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն։ 1957-1958 թվականներին աշխատել է [[ԽՍՀՄ Բժշկական գիտությունների ակադեմիայի ուղեղի ինստիտուտ|ԽՍՀՄ Բժշկական գիտությունների ակադեմիայի ուղեղի ինստիտուտի]]ի հիստոքիմիայի լաբորատորիայում, իսկ 1958-1961 թվականներին՝ [[ՀԽՍՀ ԳԱ ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտ|ՀԽՍՀ ԳԱ ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտի]]ի կենսաքիմիայի բաժնում, որը ղեկավարում էր ակադեմիկոս [[Հրաչյա Բունիաթյան]]ը։ 1961 թվականին կենսաքիմիայի բաժինը վերածվեց Կենսաքիմիայի ինստիտուտի։ 1961-1982 թվականներին եղել է ՀԽՍՀ ԳԱ Կենսաքիմիայի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, լաբորատորիայի վարիչ, բաժնի վարիչ, ինստիտուտի տնօրենի գիտական գծով տեղակալ, 1982-2006 թվականներին՝ ինստիտուտի տնօրեն<ref>{{Գիրք:ՀԳԲ|59}}</ref>։ 1981-1982 թվականներին ՀՀ ԳԱԱ նախագահության որոշմամբ միաժամանակ աշխատել է Կենսաքիմիայի և Փորձարարական կենսաբանության ինստիտուտների տնօրեն։ 1973 թվականին աշխատել է [[Նյու Յորքի Ռոկֆելլերի համալսարան|Նյու Յորքի Ռոկֆելլերի համալսարանում]]ում, ինչպես նաև [[Սան Դիեգոյի Սոլկի ինստիտուտ|Սան Դիեգոյի Սոլկի ինստիտուտում]]։ում։ Հիմնադրման օրից՝ 1982 թվականից, հանդիսացել է [[Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա|Հայաստանի]] և [[Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի գրադարան|Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիաների]] համատեղ «[[Նեյրոքիմիա (հանդես)|Նեյրոքիմիա»]]» ամսագրի գլխավոր խմբագիր։
 
== Գիտական գործունեություն ==
Ակադեմիկոս Արմեն Գալոյանի անվան հետ է կապված ժամանակակից [[Նեյրոկենսաբանություն|նեյրոկենսաբանության]] երկու նոր ուղղությունների՝ [[Նեյրոէնդոկրին սրտաբանություն|նեյրոէնդոկրին սրտաբանության]] և [[Նեյրոէնդոկրին իմունաբանություն|նեյրոէնդոկրին իմունաբանության]] զարգացումը։
Դեռևս անցած դարի 60-ական թվականներին Գալոյանը առաջ քաշեց ուղեղի [[Պեպտիդայինպեպտիդային հորմոններ|պեպտիդային հորմոնների]]ի առաջացման նախահորմոնային տեսությունը, ըստ որի [[Սիրտ|սիրտըսիրտ]]ը ևս համարվում է ներզատիչ օրգան, հորմոնագոյացման աղբյուր՝ նախասրտերի գանգլիոնային նյարդաբջիջները արտադրում են պեպտիդային հորմոններ։ Հետագայում նա հայտնաբերել է սրտի արյան շրջանառության [[Պսակաձևպսակաձև անոթներ|պսակաձև անոթների]]ի տոնուսը կարգավորող հորմոնները, նախասրտերից անջատվել են 7 [[սպիտակուցներ]], որոնք հզոր ազդեցություն ունեն պսակաձև անոթների տոնուսի կարգավորման վրա։ Կարդիոակտիվ նեյրոհորմոններից մեկը՝ նեյրոհորմոն C-ն անցել է նախնական կլինիկական հետազոտման փուլը [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] մի շարք կլինիկաներում՝ [[Սրտամկանիսրտամկանի ինֆարկտ|սրտամկանի ինֆարկտի]]ի և [[Սիրտ-անոթային հիվանդություններ|սիրտ-անոթային]] այլ հիվանդությունների բուժման համար։
1995-2010 թվականներին ակադեմիկոս Գալոյանը իր աշակերտների հետ միասին զարգացրել է նաև նյարդակենսաբանության մի այլ կարևոր ուղղություն՝ նեյրոէնդոկրին (նյարդաներզատիչ) իմունաբանությունը։ Ուղեղում հայտնաբերվել են մի շարք նոր իմունամոդուլյատորներ, որոնց քիմիական կառուցվածքները ամբողջությամբ պարզված են, իսկ որոշ պեպտիդային բնույթի իմունամոդուլյատորներ՝ մասնավորապես [[Պրոլին|պրոլինովպրոլին]]ով հարուստ պոլիպեպտիդները՝ [[Գալարմին|գալարմինըգալարմին]]ը և նրա կառուցվածքային անալոգները արդեն սինթեզվել են և նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվում կլինիկական փորձարկումներ սկսելու՝ իմունային, վարակիչ, ուռուցքային, նյարդային և սիրտ-անոթային մի շարք հիվանդությունների բուժման համար։
Ակադեմիկոս Ա. Գալոյանը հեղինակ է 4 մենագրությունների, ավելի քան 600 գիտական հոդվածների։ Նա եղել է [[Կենսաքիմիկոսների հայկական ասոցիացիա|Կենսաքիմիկոսների հայկական ասոցիացիայի]]յի նախագահ, [[Նեյրոքիմիկոսների միջազգային միություն|Նեյրոքիմիկոսների միջազգային միության]] անդամ, միջազգային այլ գիտական ընկերությունների անդամ։
 
== Պարգևներ և կոչումներ ==
* ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս
* Պատվո նշան շքանշան
* [[Հայաստանի Հանրապետության գիտության վաստակավոր գործիչ]] (2010)<ref>[http://www.president.am/hy/decrees/item/398/ ՀՀ գիտության վաստակավոր գործչի պատվավոր կոչում շնորհելու մասին]</ref>
* Ռուսաստանի Դաշնության գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ, 2012
* [[Մ. Լոմոնոսովի անվան շքանշան]], 2012