«Որոշիչ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ 37.157.223.218 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել 46.70.169.112 մասնակցի վերջին տարբե...
Տող 1.
'''Որոշիչ'''ը գոյականական անդամի այն լրացումն է, որը ցույց է տալիս առարկայի որակական և քանակական հատկանիշ։<br />
''Օրինակ՝ '''Լուսավոր''' երազների գրկում ճախրում էին '''սիրահարված''' պատանու հոգու թևերը։''<br />
Որոշիչը պատասխանում է ինչպիսի՞, ո՞ր, որք՞ան հարցերին։ Որոշիչն արտահայտվում է էշ.<br />
1. [[գոյական անուն|գոյականով]]
* [[ուղղական հոլով|ուղղական հոլովովնդրում ենք նախքան]]ով
''Օրինակ՝ '''Բժիշկ''' Սարգսյանն ավարտեց վիրահատությունը։''
* [[սեռական հոլով]]ով
''Օրինակ՝ Արամի '''ձեռքի''' ժամացույցը մեխանիկական է։''<br />
 
2. [[ածական]]ով<br />
== ''Օրինակ՝ Արամի '''ձեռքի''' ժամացույցը մեխանիկական է։'' 2. [[ածական]]ով ''Օրինակ՝ Աղջկա '''հրե''' աչքերը խելքահան էին արել տղային։'' 3. [[դերանուն]]ով ''Օրինակ՝ '''Այս''' հոդվածը շատերին կստիպի խոսել։'' 4. [[հարակատար դերբայ|հարակատար]] և [[ենթակայական դերբայ|ենթակայական]] [[դերբայ]]ներով ''Օրինակ՝ '''Կարդացած''' գրքերը դրել էր արկղում։'' ''Ինձ '''ժպտացող''' աղջիկը դեռ դպրոցում է սովորում։'' 5. [[թվական]]ով ''Օրինակ՝ Աշոտը '''երեք''' քույր ունի։'' 6. [[մակբայ]]ով ''Օրինակ՝ '''Արագ''' քայլքը կարող է վնասակար լինել։'' Որոշիչ ունեցող անդամը կոչվում է որոշյալ։ Որոշիչը հիմնականում գտնվում է որոշյալից առաջ և չի տրոհվում։ Այդպիսի որոշիչի շարադասությունը առաջադաս է և համարվում է սովորական կամ ուղիղ։ Որոշիչը կարող է գտնվել նաև որոշյալից հետո։ Այդպիսի շարադասությունը կոչվում է հետադաս կամ շրջուն և տրոհվում է [[բութ]]ով։ Եթե հետադաս որոշչից հետո նախադասությունը շարունակվում է, ապա որոշիչը տրոհվում է նաև ստորակետով, որպեսզի անջատվի նախադասության մյուս անդամներից։ ''Օրինակ՝ Դա մի փոքրամարմին կին էր՝ '''տարօրինակ, ծեր, առողջությունից զրկված, անհրապույր տեսքով և շատախոս''':'' Որոշյալը հաճախ ունենում է մեկից ավելի որոշիչներ, որոնք կոչվում են բազմակի անդամներ և տրոհվում են [[ստորակետ]]երով։ Եթե բազմակի որոշիչներից մեկն արտահայտված է հարաբերական ածականով, իսկ մյուսը՝ որակական, ապա նրանց միջև ստորակետ չի դրվում, և միշտ հարաբերական ածականը գտնվում է որակական ածականից առաջ։ ''Օրինակ՝ '''Փայտե դեղին''' նստարանին նստել էին ծերունիները։'' ==
''Օրինակ՝ Աղջկա '''հրե''' աչքերը խելքահան էին արել տղային։''<br />
 
3. [[դերանուն]]ով<br />
''Օրինակ՝ '''Այս''' հոդվածը շատերին կստիպի խոսել։''<br />
4. [[հարակատար դերբայ|հարակատար]] և [[ենթակայական դերբայ|ենթակայական]] [[դերբայ]]ներով<br />
''Օրինակ՝ '''Կարդացած''' գրքերը դրել էր արկղում։''<br />
''Ինձ '''ժպտացող''' աղջիկը դեռ դպրոցում է սովորում։''<br />
5. [[թվական]]ով<br />
''Օրինակ՝ Աշոտը '''երեք''' քույր ունի։''<br />
6. [[մակբայ]]ով<br />
''Օրինակ՝ '''Արագ''' քայլքը կարող է վնասակար լինել։''<br />
Որոշիչ ունեցող անդամը կոչվում է որոշյալ։ Որոշիչը հիմնականում գտնվում է որոշյալից առաջ և չի տրոհվում։ Այդպիսի որոշիչի շարադասությունը առաջադաս է և համարվում է սովորական կամ ուղիղ։ Որոշիչը կարող է գտնվել նաև որոշյալից հետո։ Այդպիսի շարադասությունը կոչվում է հետադաս կամ շրջուն և տրոհվում է [[բութ]]ով։ Եթե հետադաս որոշչից հետո նախադասությունը շարունակվում է, ապա որոշիչը տրոհվում է նաև ստորակետով, որպեսզի անջատվի նախադասության մյուս անդամներից։<br />
''Օրինակ՝ Դա մի փոքրամարմին կին էր՝ '''տարօրինակ, ծեր, առողջությունից զրկված, անհրապույր տեսքով և շատախոս''':''<br />
Որոշյալը հաճախ ունենում է մեկից ավելի որոշիչներ, որոնք կոչվում են բազմակի անդամներ և տրոհվում են [[ստորակետ]]երով։ Եթե բազմակի որոշիչներից մեկն արտահայտված է հարաբերական ածականով, իսկ մյուսը՝ որակական, ապա նրանց միջև ստորակետ չի դրվում, և միշտ հարաբերական ածականը գտնվում է որակական ածականից առաջ։<br />
''Օրինակ՝ '''Փայտե դեղին''' նստարանին նստել էին ծերունիները։''
== Գրականություն ==
* [[Մանուկ Աբեղյան|Մ. Աբեղյան]], Հայոց լեզվի տեսություն, Երևան, 1965։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Որոշիչ» էջից