«Մահակամ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
Տող 29.
|Վիքիպահեստ =
}}
'''Մահակամ''' ({{lang-id|Mahakam}})՝, գետ է [[Ինդոնեզիա]]յի տարածքում գտնվող [[Կալիմանտան]] կղզում ({{lang-id|Pulau Kalimantan}})։ Հոսում է արևելյան Կալիմանտան գավառով ({{lang-id|Provinsi Kalimantan Timur}})։ Թափվում է [[Մակասարի նեղուց|Մակասարի նեղուցը]]՝ Սամարինդայի արևելյան քաղաքները ({{lang-id|Samarinda}}),՝ ստեղծելով ճյուղավորված դելտա։ Պատմական անունըանվանումներ՝ [[''Կուտայ]] է'' ({{lang-id|Kutai}}), [[''Բանդժար |Բանդժար]]'' ({{lang-id|Banjar}})։ Երկարությունը՝Երկարությունը մոտ 920 կմ է, մակերեսը՝մակերեսը մատ 80 հազար կմ² է։ Գետի ջրավազանը տարբերվումառանձնանում է բնությանկենդանական գեղեցիկ տեսարանններով։բազմազանությամբ։ Որոշ տեղական՝ աշխարահագրականկենսաբանական տեսարաններըտեսակներ [[էնդեմիկ]] են։
== Ջրագրություն ==
ԵրկարությունըԵրկարությունը՝ մոտ 920 կմ, լայնությունըլայնությունը՝ մինչև 50 մ (վարարման ժամանակ մինչև 2 կմ), խորությունը՝ մինչև 30 մ, մակերեսը՝ մոտ 80 հազար կմ²։
 
Ակունքը գտնվում է [[Կալիմանտան|Կալիմանտան կղզու]] կենտրոնում՝ Չեմուր սարիլեռան հարավային մասում ({{lang-id|Gunung Cemeru}}), Մյուլլեր լեռնաշղթայի հյուսիսային մասում ({{lang-id|Pegunungan Muller}}), [[Մալայզիա|Մալազիայի]] և [[Ինդոնեզիա|Ինդոնեզիայի]] պետական սահամանիսահմանի շրջանում։
[[Պատկեր:Махакам.svg|մինի|ձախից|Մահակամը քարտեզի վրա]]
Երբ գետը թափվում է Մակասարի նեղուցը թափվելով՝ ստեղծվում է 1800 կմ² դելտա։ Դելտայում հաճախակի են հանդիպվում ճահիճները, հարյուր տասնյակ գետաբազուկների մեջ կարելի է առանձնացնել 3 հիմնական գետաբազուկնները՝ համապատասխանաբար ընթացիկը ՝ հյուսիս-արևելյան, հարավ-արևելյան և հարավայինը։
 
Մահակամը մեծ ծավալներով միանում է Բելայան ({{lang-id| Belayan}}) ևԿեդանգ-Կեպալա ({{lang-id|Kedang Kepala }}) գետերով ձախից թափվելով գետաբերանը։Մահակամիգետաբերանը։ Մահակամի ջրավազանում կական ավելի քան 76տարբեր լճերչափերի տարբեր76 չափսերի,լճակներ․ մեծ լճակը, որըորն ունի գետիգետային մշտական հոսք, միացած ենէ նրան ճահիճներով ու վտակներով։ ԱվելիմեծԱռավելլ մեծ լճակները գտնվում են միջին հոսքում՝ [[Ջեմպանգ]]հոսքում։<nowiki/>ը ({{lang-id| Danau Jempang}}) 150 կմ² մակերեսով, [[Սեմարանգ|Սեմարանգը]]({{lang-id| Danau Jempang}}) մոտ 130, [[Մելինտանգ|Մելինտանգը]] ({{lang-id|Danau Melintang}}) մոտ 110։ Անձրևային եղանակների ժամանակ ջրի մակարդակը բարձրանում է 6-7 մետր։
 
== Բնություն ==
Բերեգա Մահակամը գտնվում է բարձր, միջին և ցածր աստիճանների վրա։Մահակամիվրա։ Մահակամի և նրա ափերի էկոսիստեմանէկոհամակարգը տարբերվում է տարբեր կենդանիների և բույսերի տեսակներով։ Ներկայումս հայտնի է 147 ձկան տեսակ, ինչպես նաև իրավադիական դեֆինըդելֆինը ({{lang-lat|Orcaella brevirostris}})։ Գետի ափին հայտնի է ավելի քան 298 թռչնի տեսակ, որոնցից 70 տեսակը գտնվում են անհետացման եզրին, իսկ 5 էնդեմիկ են։
 
== Տրանսպորտի և տնտեսավարության արժեք ==
Մահակամը հանդիսանում է Հարավային ԿալիմանթանայիԿալիմանտանի կարևոր ջրատրանսպորտային երթուղին, որը կապ է հաստատում հարավային ԿալիմանթանայիԿալիմանտանի և հարակից շրջանների հետ։
 
Խոշոր քաղաքները, գտնվում են Մահակմի ափերին՝քաղաքներ Սամարինդան, Տենգարոնգը ({{lang-id|Tengarong }}),Մուարկամանը ({{lang-id| Muarakaman}}), Լոնգիրամը ({{lang-id| Longiram}})։ գտնվում են Մահակմի ափերին՝
[[Պատկեր:Mahakam bridge.jpg|մինի|«Մահակամ» կամուրջը՝ Սամարինդա քաղաքում]]
Գետի խորությանը և լայնությանը ցածր հոսքը ապահովում է բեռնափոխադրման և ուղևորափոխոդրման անվտանգությունը։
 
Ձկնորսությունն այստեղ զարգացած է։ Տարեկան ցուցանիշը կազմում է 30 հազար տոննա։ Միջին և ցածր հոսքերում երևում են Մահակամի 5 ավտոճանապարհային կամուրջները՝ «Մահակամ» կամուրջը ({{lang-id|Mahakam}}), «Մահակամ-2» կամոուրջը ({{lang-id|Mahakam-2}}, 2011 թվականի նոյեմբերին փլվել է<ref>[http://lenta.ru/news/2011/11/28/bridge/ Lenta.ru: В мире: При обрушении моста в Индонезии погибли 11 человек]</ref>) և «Մահուլու» ({{lang-id|Mahulu}}) կամուրջը Սամարինդայում, «Կարտանեգարա» ({{lang-id| Kartanagara}}) կամուրջը և «Մարտադիպուրա» ({{lang-id| Martadipura}}) կամուրջը Կուտայկարտանեգարա շրջանում: Եվս երկու կամուրջներ կառուցվել են 2010 թվականին՝ «Մահկոտա-2» ({{lang-id|Mahkota II}}) կամուրջը։
[[Ձկնորսություն|Ձկնորսությունը]] գետում գործնականորեն կռարում են ։ տարեկան ձկնորսությունը կազմում է 30 հազար տոննա։
Միջին և ցածր հոսքերում երևում են Մահակամի 5 ավտոճանապարհային կամուրջները՝ «Մահակամ» կամուրջը ({{lang-id|Mahakam}}), «Մահակամ-2» կամոուրջը ({{lang-id|Mahakam-2}}, 2011 թվականի նոյեմբերին փլվել է<ref>[http://lenta.ru/news/2011/11/28/bridge/ Lenta.ru: В мире: При обрушении моста в Индонезии погибли 11 человек]</ref>) և «Մահուլու» ({{lang-id|Mahulu}}) կամուրջը Սամարինդայում, «Կարտանեգարա» ({{lang-id| Kartanagara}}) կամուրջը և «Մարտադիպուրա» ({{lang-id| Martadipura}}) կամուրջը Կուտայկարտանեգարա շրջանում:
 
Եվս երկու կամուրջ կա, որոնք կառուցվել են 2010 թվականին՝ «Մահկոտա-2» ({{lang-id|Mahkota II}}) կամուրջը, որը գտնվում է Պալարան քաղաքում և «Ադժի Տուլուր Ջեջանգկատ» կամուրջը ({{lang-id| Aji Tulur Jejangkat)}}), որը գտնվում է Մելակ քաղաքում:
 
== Հետաքրքիր փաստեր ==
Մահակամ գետի դելտայում և նրան շրջապատող տարածքում՝տարածքում IV—V դարերում ապրումապրել էրէ ամենահին հայտնի պատմաբաններից մեկը, ով կրթվել է [[Ինդոնեզիա]]յում:
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մահակամ» էջից