«Տերպեններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ հստակեցնում եմ աղբյուրը oգտվելով ԱՎԲ
չ չտողադարձվող բացատը (։Դ Non-breaking space) փոխարինում եմ սովորականով։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Résine.jpg|thumb|աջից|Արդյունաբերական նպատակով տերպենները ստացվում են փշատերևների խեժից, օրինակ [[եղևնի|եղևնուց]]:]]
'''Տերպեններ''' են կոչվում բնական այն ածխաջրածինները, որոնք ունեն C<sub>10</sub>H<sub>16</sub> բաղադրությունը։ Գործնականում ստացվել է [[իզոպրեն]]ից՝ СН<sub>2</sub>=С(СН<sub>3</sub>)-СН=СН<sub>2</sub><ref>[http://goldbook.iupac.org/T06278.html terpenes // IUPAC Gold Book]</ref>։ Բնության մեջ (հիմնականում [[բույս]]երում) լայնորեն տարածված (C<sub>5</sub>H<sub>8</sub>)<sub>n</sub> բաղադրության [[չհագեցած ածխաջրածիններ]], որոնք գտնվում են [[եթերային յուղեր]]ում։ Որոշ եթերային յուղեր, օրինակ, [[կիտրոն]]ի, [[նարինջ]]ի, տերպենտինային յուղը համարյա լրիվ տերպենների խառնուրդ են։ Տերպենները սովորաբար դիտարկվում են որպես իզուցրենի պոլիմերման արգասիքներ (չնայած նրանց կենսասինթեզի ուղիները բոլորովին տարբեր են)։ «Տերպեններ» անվանումը ծագել է {{lang-la|Oleum Terebinthinae}}  - [[սկիպիդար]] բառից։
 
Տերպենների կառուցվածքը հաստատելու համար խոշոր նշանակություն ունեցան Ե. Ե. Վագների և նրա աշակերտների աշխատանքները։ Շատ տերպենների համար Վագները առաջարկեց այնպիսի կառուցվածքային բանաձևեր, որոնք այժմ համարվում են ընդունելի։ Տերպենների բնագավառում բավականին արդյունավետ աշխատել է նաև Ս. Ս. Նայմյոտկինը։
Տող 47.
== Արտաքին հղումներ ==
* http://window.edu.ru/window_catalog/files/r40727/mtdniah16.pdf
* [http://www.chemie.fu-berlin.de/chemistry/oc/terpene/terpene_en.html Institute of Chemistry  — terpenes]
* [http://www.chem.qmul.ac.uk/iubmb/enzyme/glossary/pinene.html Структура альфа- и бетапинена]