Վիքիպեդիա

«Լև Վիգոտսկի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ →‎Տեսությունը: clean up, փոխարինվեց: → oգտվելով ԱՎԲ
չ չտողադարձվող բացատը (։Դ Non-breaking space) փոխարինում եմ սովորականով։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 6.
}}
'''Լև Սիմյոնովիչ Վիգոտսկի''' (Лев Семёнович Выготский, ի ծնե անուն՝ Լև Սիմխովիչ Վիգոդսկի <ref>[http://psyjournals.ru/kip/2007/n3/Meshcheryakov.shtml Б.  Г.  Мещеряков. «Л.  С.  Выготский и его имя»]</ref><ref>[http://www.psynavigator.ru/articles.php?code=197 Интервью с Гитой Выгодской]: Կեղծանունը վերցնելուց հետո անձնագրում մնացել է Վիգոդսկի ազգանունը։</ref><ref>[http://books.google.com/books?id=q5rQY13asasC&pg=PA114&lpg=PA114&dq=roza+vygodsky&source=bl&ots=8PQ8P-iVYl&sig=XIXi0NHGyM-x8-iV4pVqFNNQWRY&hl=en&sa=X&ei=jpClUJquB-Ls0gGqsICABw&ved=0CEwQ6AEwBQ#v=onepage&q=roza%20vygodsky&f=false Portraits of Pioneers in Developmental Psychology (стр. 114)]</ref>, {{Հուլյան տոմար|5}} (17) նոյեմբերի, [[1896]], [[Օրշա]], [[Ռուսական կայսրություն]], - [[11 հունիսի]], [[1934]], [[Մոսկվա]], [[ԽՍՀՄ]]), խորհրդային [[հոգեբան]], [[Պատմամշակութային հոգեբանություն|պատմամշակութային տեսության]] հիմնադիր <ref>Размыслов П. О «культурно-исторической теории» психологии Выготского и Лурия // Книга и пролетарская революция. 1934. №  4, с. 78-86</ref><ref>Зинченко В. П., Мещеряков Б. Г., Рубцов В. В., Марголис А. А. [http://psyjournals.ru/kip/2005/n1/introduction_full.shtml К авторам и читателям журнала] // Культурно-историческая психология №  1/2005</ref><ref>Չնայած «պատմամշակութային տեսություն» հասկացությունը չի հանդիպում Վիգոտսկու աշխատություններում, այն հետագայում շատ է օգտագործվել այն գիտնականների կողմից, ովքեր իրենց համարում են Վիգոտսկու հետևորդներ ([http://www.psyanima.ru/journal/2012/1/2012n1a1/2012n1a1.1.pdf Keiler, P. (2012). «Cultural-Historical Theory» and «Cultural-Historical School»: From Myth (Back) to Reality] // PsyAnima, Dubna Psychological Journal, [http://www.psyanima.ru/journal/2012/1/index.php 5 (1), 1—33]</ref><ref>[http://www.psyanima.ru/journal/2012/1/2012n1a1/2012n1a1.2.pdf Кайлер, П. «Культурно-историческая теория» и «культурно-историческая школа»: От мифа (обратно) к реальности] // Психологический журнал Международного университета природы, общества и человека «Дубна», [http://www.psyanima.ru/journal/2012/1/index.php там же, с. 34—46]</ref>, հոգեբանության ինստիտուտի պրոֆեսոր։
 
== Կենսագրություն ==
Լև Սիմխովիչ Վիգոդսկին (1917 թվականին փոխել է հայրանունը, 1923 թվականին՝ ազգանունը) ծնվել է 1896 թվականի նոյեմբերի 5 (17)-ին Ռուսական կայսրության Օրշա քաղաքում։ Նա ընտանիքի ութ երեխաներից երկրորդն էր։ Հայրը [[Խարկով]]ի առևտրական ինստիտուտի շրջանավարտ, առևտրական Սիմխա (Սեմյոն) Լվովիչ Վիգոդսկին էր (1869-1931), մայրը՝ ուսուցչուհի Ցիլա (Ցեցիլյա) Մովսեսի Վիգոդսկայան (1874-1935)<ref>[http://toldot.ru/urava/cemetery/graves_20701.html Վիգոտսկիների շիրմաքարը Վոստրյակովի հրեական գերեզմանատանը]. ծնողները՝ Սեմյոն Վիգոդսկի (մահ.՝ 6 հունիսի, 1931) և Ցեցիլյա Վիգոդսկայա (մահ.՝ 26 մայիսի, 1935), քույրերը՝ Զինաիդա Սեմյոնի Վիգոդսկայա (1898—1981), Էսյա Սեմյոնի Վիգոդսկայա (1899—1969), Աննա Սիմոնի Վիգոդսկայա-Խավինա (1895—1936), Կլավդիյա Սեմյոնի Վիգոդսկայա (1904—1977):</ref><ref>[http://www.belisrael.info/content/index.php?option=com_content&view=article&id=421:istorevrgom&catid=47:homel&Itemid=68 История еврейской общины Гомеля]</ref><ref>[http://psyjournals.ru/kip/2007/n3/Meshcheryakov_full.shtml Б.  Г.  Мещеряков «Л.  С.  Выготский и его имя»]:</ref>։
 
Վիգոտսկու ծնունդից մեկ տարի անց նրանց ընտանիքը տեղափոխվում է [[Գոմել]] (մոտ 400 մղոն [[Մոսկվա]]յից արևմուտք)։ Սկզբնական կրթությունը հիմնականում ստացել է տանը։ Նրա և ընտանիքի մյուս երեխաների կրթությամբ զբաղվել է մասնավոր ուսուցիչ [[Շոլոմ Մորդուխովիչ]] (Սողոմոն Մարկովիչ) Աշպիզը (1876-1940-ից հետո), ով հայտնի է սոկրատյան երկխոսություն մեթոդի կիրառմամբ և Գոմելյան սոցիալ-դեմոկրատական կազմակերպության կազմում ծավալած հեղափոխական գործունեությամբ<ref name=autogenerated3>[http://books.google.com/books?id=bBVI_QvVOsMC&pg=PA7&lpg=PA7&dq=gomel+vygodsky&source=bl&ots=9KfMMtUZRb&sig=OJ1ybEqjaYlQzitNuH0V7Rqhuhc&hl=en&sa=X&ei=1v-jUJGfGui_0QHvuYHoBA&ved=0CEkQ6AEwBA#v=onepage&q=gomel%20vygodsky&f=false James V. Wertsch «Vygotsky and the Social Formation of Mind» (стр. 4)]</ref><ref>[http://www.sosh19.iptv.by/index.php/musej/46-1- Вторая сталинская школа]: Սողոմոն Մարկովիչ Աշպիզը 1936 թվականին որպես ուսուցիչ աշխատել է Ստալինյան երկրորդ դպրոցում (հետագայում՝ Գոմելի № 19 հանրակրթական միջնակարգ դպրոց):</ref><ref name=autogenerated4>[http://books.google.com/books?id=GUTyDVORhHkC&pg=PA32&lpg=PA32&dq=semion+vygodsky&source=bl&ots=twgF-KKcrG&sig=WpgfWjJL4LMZSZLM8fnBVLIClZQ&hl=en&sa=X&ei=OwOkULv2L4qa0QG4n4HYCg&ved=0CEkQ6AEwBg#v=onepage&q=semion%20vygodsky&f=false Luis C. Moll «Vygotsky and Education» (стр. 32)]</ref><ref>[http://berkovich-zametki.com/AStarina/Nomer16/Aspiz1.htm Мирра Аспиз «Мой отец Евсей Маркович Аспиз»]</ref>։
Տող 15.
Տանը ստանալով տարրական կրթություն՝ Վիգոտսկին [[Գոմելի մասնավոր գիմնազիա]]յում հանձնում է հինգերորդ դասարանի քննությունները և ընդունվում վեցերորդ դասարան։ Վերջին երկու դասարանները հաճախել է Ա.Ե. Ռատների հրեական մասնավոր արական գիմնազիան<ref name=autogenerated3 /><ref name=autogenerated4 /><ref>[http://itls.usu.edu/~mimi/courses/6260/theorists/vygotsky/vygotime.html Time Line of Lev Vygotsky’s Life]</ref>։ Մասնավոր ուսուցիչների հետ շարունակում է ուսումնասիրել հին հրեերեն, հին հունարեն, լատիներեն, անգլերեն լեզուները, ինքնուրույն ուսումնասիրում էսպերանտոն։ 1931 թվականին ընդունվում է [[Մոսկվայի պետական համալսարան]]ի բժշկական ֆակուլտետը, բայց շուտով տեղափոխվում է իրավաբանական ֆակուլտետ։ Որպես ուսանող՝ գրում է «Շեքսպիրի ողբերգությունը Համլետի՝ Դանիայի արքայազնի մասին» 200 էջանոց ուսումնասիրությունը (1916), որը համալսարանն ավարտելիս ներկայացնում է որպես դիպլոմային աշխատանք (հրատարակվել է 1968 թ.)։ 1916 թվականին «[[Նոր ուղի (շաբաթաթերթ)|Նոր ուղի]]» շաբաթաթերթում (այնտեղ աշխատում էր որպես տեխնիկական քարտուղար) տպագրում է հրեաների կյանքին վերաբերող հոդված՝ գրականության թեմայով։
 
1917 թվականին՝ [[հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ից հետո Վիգոտսկին կարճ ժամանակով մեկնում է [[Սամարա]], որից հետո վերադառնում է [[Գոմել]], որտեղ այդ ժամանակ բնակվում էին նրա ծնողները <ref>[http://psyjournals.ru/pj/2009/n1/22851_full.shtml И.  Е.  Рейф «К истории одного автографа Л.Выготского»]</ref>։ Այստեղ նա զբաղվում է սոցիալական և մանկավարժական գործունեությամբ։ Դերասանների համար գրված նրա նշումներն օգտագործել է իր «[[Մտածողությունը և լեզուն]]» գրքում։ Յոթ տարի շարունակ գրականություն է դասավանդում երեկոյան բանվորական դպրոցներում, այնուհետև՝ ուսուցչական քոլեջում։
 
1924 թվականին [[Լենինգրադ]]ում կայացած «Ռեֆլեքսիային և հոգեբանական մեթոդաբանությանը» նվիրված հոգեբանական երկրորդ վեհժողովում 27-ամյա Վիգոտսկու ելույթը ցնցեց [[Ալեքսանդր Լուրիա]]յին, որն այդ ժամանակ [[Մոսկվայի հոգեբանության ինստիտուտ]]ի գիտական քարտուղարն էր։ Վերջինս Վիգոտսկուն հրավիրում է Մոսկվա՝ միանալու իր հետազոտական խմբին։ 1925 թվականի ամռանը կատարում է իր միակ արտասահմանյան ճանապարհորդությունը. որպես [[Ժողկոմատ]]ի պատասխանատու աշխատող մասնակցում է խուլ ու համր երեխաների լուսավորությանը վերաբերող միջազգային գիտաժողովին, որը տեղի է ունեցել հունիսի 20-24-ին [[Լոնդոն]]ում <ref>van der Veer, R. & Zavershneva, E. (2011). [http://www.springerlink.com/content/375141xv6284506g/ To Moscow with Love: Partial Reconstruction of Vygotsky’s Trip to London]. ''Integrative Psychological and Behavioral Science'', 45(4), 458—474 ([http://www.springerlink.com/content/375141xv6284506g/fulltext.html ''html''], [http://www.springerlink.com/content/375141xv6284506g/fulltext.pdf ''pdf''])</ref><ref>ван дер Веер, Р. & Завершнева, Е. (2012). [http://www.researchgate.net/publication/230786721_P__..____(-_1925_._) «To Moscow with love»: Реконструкция поездки Л.  С.  Выготского в Лондон] // Вопр. психол. 2012. №  3. С. 89—105</ref>։ Աշխատել է նաև [[Մոսկվա]]յի, [[Լենինգրադ]]ի, [[Խարկով]]ի պետական, կրթական, բժշկական, գիտահետազոտական մի շարք կազմակերպություններում։
 
Վիգոտսկին մահացել է [[1934]] թվականի [[հունիսի 11]]-ին [[Մոսկվա]]յում տուբերկուլյոզից։ Թաղվել է [[Նովոդևիչյե գերեզմանատուն|Նովոդևիչյե գերեզմանատան]]ը 1934 թվականի հունիսի 13-ին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Լև_Վիգոտսկի» էջից