Վիքիպեդիա

«Տետրաքլորածխածին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ →‎Կիրառություն: clean up, փոխարինվեց: → oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: <ref → <ref (5) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 101.
:C<sub>2</sub>Cl<sub>6</sub> + Cl<sub>2</sub> → 2 CCl<sub>4</sub>
 
Մինչ [[1950]]-ական թվականները, տետրաքլորածխածինը արտադրվում էր [[ածխածնի դիսուլֆիդ]]ի քլորացմամբ։ <ref name="Manfred">Manfred Rossberg, Wilhelm Lendle, Gerhard Pfleiderer, Adolf Tögel, Eberhard-Ludwig Dreher, Ernst Langer, Heinz Jaerts, Peter Kleinschmidt, Heinz Strack, Richard Cook, Uwe Beck, Karl-August Lipper, Theodore R. Torkelson, Eckhard Löser, Klaus K. Beutel, “Chlorinated Hydrocarbons” in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2006 Wiley-VCH, Weinheim.doi:10.1002/14356007.a06_233.pub2</ref>
 
:CS<sub>2</sub> + 3Cl<sub>2</sub> → CCl<sub>4</sub> + S<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub>
Տող 118.
20րդ. դարում տետրաքլորածխածինը լայնորեն կիրառվում էր որպես չոր քիմիական մաքրման համար լուծիչ, որպես սռեցնող ագենտ և լավա լամպերում՝ որպես ծանր բաղադրիչ<ref>Doherty RE (2000). "A History of the Production and Use of Carbon Tetrachloride, Tetrachloroethylene, Trichloroethylene and 1,1,1-Trichloroethane in the United States: Part 1—Historical Background; Carbon Tetrachloride and Tetrachloroethylene". Environmental Forensics 1 (1): 69–81. doi:10.1006/enfo.2000.0010</ref>
 
1910 թ.-ին՝ «Pyrene Manufacturing Company of Delaware» -ը լրացնում է արտոնագիր՝ տետրաքլորածխածինը որպես կրակմարիչ օգտագործելու համար <ref>U.S. Patent 1,010,870, filed April 5, 1910</ref>։ Հեղուկը գոլորշացվում էր և մարում էր կրակը՝ ճնշելով բռնկման ժամանակ տեղի ունեցող շղթայական ռեակցիաները (20րդ դարի սկզբներին համարվում էր, որ տետրաքլորածխածնի կրակմարիչ հատկությունները պայմանավորված են միայն այրման օջախից թթվածնի հեռացմամբ)։ 1911-ին պատենտավորվում է փոքր՝ շարժական կրակմարիչ, որը ոպարունակում էր նշված միացությունը <ref>U.S. Patent 1,105,263, filed Jan 7, 1911.</ref>. Այն իրենից ներկայացնում էր բրոնզե տարա՝ ներդրված մեխանիկական պոմպով, որն օգտագործվում էր հեղուկի շիթը կրակի վրա ուղղելու նպատակով։
 
Այնուամենայնիվ, երբ հաստատվեց, որ տետրաքլորածխածնի տևական ներկայությունը ունի մի շարք բացասական ազդեցություններ առողջության համար՝ ինչպիսիք են լյարդային նեկրոզների առաջացումը՝ նմանատիպ կիրառության համար գտնվեցին ավելի անվտանգ փոխարինիչներ, ինչպիսին է տետրաքլորոէթիլենը, և դրա կիրառումը սկսեց կրճատվել սկսած 1940-ական թվականներից. Տետրաքլորածխածինը շարունակվում էր օգտագործվել որպես պահոցներում ցորենի ինսեկտիցիդ, սակայն 1970 թվականին արգելվեց դրա կիրառումը սպառողական պրոդուկտներում։
Տող 124.
Մինչ [[Մոնրեալյան Պրոտոկոլներ]]ի ընդունումը տետրաքլորածխածնի մեծ ծավալներ օգտագործվում էին քլորֆտորային [[սառեցնող նյութեր]]ի՝ R-11 (տրիքլորոֆտորմեթան) և R-12 (դիքլորոդիֆտորմեթան) արտադրության համար. սակայն, քանի որ այս սառեցնող նյութերը նպաստում էին [[օզոնային շերտ]]ի քայքայմանը՝ դրանք հեռացվեցին արտադրությունից։
 
Տետրաքլորածխածինը առավել էֆեկտիվ հեպատոտոքսիններից է (լյարդի համար թունավոր), և լայնորեն կիրառվում է գիտական հետազոտություններւմ, որպես լյարդի ցիռոզի կամ այլ վնասվածքների արհեստածին առաջացման ագենտ՝ լյարդային դեղանյութերի հայտնաբերման հետազոտությունների ժամանակ։ <ref name="Laboratories 2003">Use of Ozone Depleting Substances in Laboratories. TemaNord 516/2003.</ref><ref>Seifert WF, Bosma A, Brouwer A, et al (January 1994). "Vitamin A deficiency potentiates carbon tetrachloride-induced liver fibrosis in rats". Hepatology 19 (1): 193–201. doi:10.1002/hep.1840190129. PMID 8276355.</ref>
 
== Լաբորատոր կիրառություն ==
Տող 132.
Քանի որ այն չի պարունակում ածխածին-ջրածին կապեր՝ այն շատ դժվարությամբ է մտնում ազատ [[ռադիկալային փոխազդեցություններ]]ի մեջ, ինչի հետևանքով լայնորեն կիրառվում է որպես լուծիչ ինչպես էլեմենտային հալոգեններով, այնպես էլ այլ հալոգենացնող ռեագենտներով (ինչպիսին է [[N-բրոմոսուկցինիմիդ]]ը) հալոգենացման ռեակցիաների ժամանակ։ Օրգանական քիմիայում տետրաքլորածխածինը կիրառվում է որպես քլորի աղբյուր՝ [[Ապպելի ռեակցիա]]յում.
 
Այն երբեմն որպես լուծիչ օգտագործվում է [[ինֆրակարմիր սպեկտրոսկոպիա]]յում, քանի որ ի հայտ չի բերում կլանման մարզեր 1600 սմ<sup>−1</sup> -ից բարձր մարզերում։ Քանի որ տետրաքլորածխածինը չի պարունակում ջրածնի ատոմներ, այն նաև ավանդականորեն օգտագործվել է ՄՄՌ սպեկտրոսկոպիայում որպես լուծիչ, սակայն այն վատ լուծիչ է և ժամանակի ընթացքում դուրս է մղվել դեյտերացված լուծիչներով <ref>W. Reusch. "Introduction to Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy". Virtual Textbook of Organic Chemistry. Michigan State University.</ref>
Առհասարակ, առողջության և բնության վրա իր բացասական ազդեցության պատճառով տետրաքլորածխածինը այլևս լայն կիրառություն չունի, և հիմնականում քիմիկոսները այն փորձում են փոխարինել այլ լուծիչներով<ref name="Laboratories 2003"/>
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Տետրաքլորածխածին» էջից