«Կոբալտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: [[File: → [[Պատկեր: (4) |
չ clean up, փոխարինվեց: >: → >։ (2), ): → )։ (3) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 79.
}}
{{Պարբերական համակարգի տարր|align=center|fontsize=100%|number=27}}
'''Կոբալտ''' ({{lang-lat|''Cobaltum''}})՝ քիմիական տարր է, որի նշանն է '''Co''', [[պարբերական համակարգ]]ի 8-րդ խմբի առաջին եռյակի [[քիմիական տարր]]: Կարգահամարը 27 է, ատոմական զանգվածը՝ 58,9332: Կոբալտը վարդագույն երանգով արծաթագույն, ծանր [[մետաղ]] է։ Ունի մեկ կայուն իզոտոպ՝ <sup>59</sup>Co (տարածվածությամվ 100<ref name="Nubase2003">{{Справочник:Nubase2003}}</ref> %), արհեստական ռադիոակտիվ [[իզոտոպներ]]ից արժեքավոր է <sup>60</sup>Co(T<sub>1/2</sub>= = 5,27 տարի)
Միարժեք և քառարժեք կոբալտի համար ստացված են միայն քիչ թվով կոմպլեքս միացություններ։ Սովորական ջերմաստիճանում հոծ կոբալտը կայուն է ջրի և օդի ազդեցության նկատմամբ։ α-Co ունի վեցանկյուն բյուրեղացանցի կառուցվածք, β-Co բյուրեղացանցը խորհանարդ է, ջերմաստիճանային անցումը՝ α↔β, 427 °C:
Տող 89.
Միջնադարյան հանքափորներն ու մետաղագործներն պյդ երևույթը համարում էին առասպելական էակների՝ կոբոլդների ({{lang-de|Kobold}} - տան ոգի, գնոս) արարքներ։ [[1735]] թվականին շվեդ, քիմիկոս Գ. Բրանդը քրքումաներկի, [[Քարածուխ|քարածխ]]ի և ֆլյուսի խառնուրդը հնոցում տաքացնելով ստացավ մետաղ և անվանեց «կոբոլդի ձուլահատիկ»:
Հետագայում այն վերանվանվեց «կոբոլտ», ապա՝ «կոբալտ»: Կոբալտի պարունակությունը երկրակեղևում 1,8•10<sup>−3</sup>% է (ըստ զանգվածի)
՝
== Բնության մեջ ==
Տող 114.
:: <math>\mathsf{Co + H_2O \rightarrow CoO + H_2}</math>
Տաքացնելիս կոբալտը հեշտությամբ է միանում [[հալոգեններ]]ին՝ առաջացնելով հալոգենիդներ՝ CoX<sub>2</sub>
:: <math>\mathsf{2Co + 3F_2 \rightarrow 2CoF_3}</math>
Տող 125.
:: <math>\mathsf{4Co(OH)_2 + O_2 \rightarrow 2Co_2O_3 + 4H_2O}</math>
Խիտ HNO<sub>3</sub>-ը պասսիվացնում է կոբալտ։ Cօ<sup>2+</sup>-ի աղերի [[լուծույթներ]]ից ալկալիները նստեցնում են կապույտ հիդրօքսիդը՝ Co(OH)<sub>2</sub>, որն աստիճանաբար մգանում է օդի թթվածնով մինչև Co(OH)<sub>3</sub> օքսիդանալու պատճառով։ 400-500 °C-ում [[Թթվածին|թթվածնում]] CoO-ն տաքացնելիս առաջացնում է սև ենթօքսիդ-օքսիդ՝ Co<sub>3</sub>O<sub>4</sub>, կամ CoO•Co<sub>2</sub>O<sub>3</sub>
== Կիրառություն ==
| |||