«Մելիսենդա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ oգտվելով ԱՎԲ |
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (5) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 54.
== Կենսագրություն ==
=== Արքայադուստր ===
Հայրական գծով Մելիսենդան ծագում էր [[Ֆրանսիայի թագավորություն|Ֆրանսիայի]] Ռետել կոմսությունից։ Նրա հայր [[Բալդուին II (Երուսաղեմի արքա)|Բալդուինը]] ասպետ-խաչակիր էր, ով գլխավորում էր [[Եդեսիայի կոմսություն]]ը և ամուսնանում է [[Մալաթիայի իշխանություն|Մալաթիայի հայազգի իշխան]] Գաբրիելի դստեր՝ [[Մորֆիա (Երուսաղեմի թագուհի)|Մորֆիայի]] հետ՝ տեղացի հայերի հետ դաշինքի ամրապնդման համար<ref name="Melisende's youth">Hamilton, Bernard, ''Queens of Jerusalem'', Ecclesiastical History Society, 1978, ''Frankish women in the Outremer'', pg 143, ''Melisende’s youth'' pgs 147, 148, ''Recognized as successor'' pg 148, 149, ''Offers patronage and issues diplomas, Marriage with Fulk, Birth of Baldwin III, Second Crowing with father, husband, and son,'' pg 149,</ref><ref name="Oldenbourg's Melisende">Oldenbourg, Zoe, ''The Crusades'', Pantheon Books, 1966, ''Baldwin II searches for a husband for Melisende'', ''feudal relatiolnship between France and Jerusalem'', ''Fulk V of Anjou'', pg 264,</ref>։ Մելիսենդան մեծանում է [[Եդեսիայի կոմսություն|Եդեսիա]]յում, իսկ երբ լրանում է նրա 13 տարին, նրա հայրը ընտրվում է [[Երուսաղեմի թագավորություն|Երուսաղեմի արքա]]։ Նրա ընտրման ժամանակ Բալդուինը և նրա կինը ունեին երեք դուստր<ref name="Melisende's youth"/>։ Արքունիքը թագավորին առաջարկում է բաժանվել Մորֆիայից և նորից ամուսնանալ, որպեսզի նոր կինը նրա համար ժառանգ ունենար։ Հայ ժամանակագիր [[Մատթեոս Ուռհայեցի]]ին գրում է, որ Բալդուին II-ը լիովին հավատարիմ էր իր կնոջը<ref name="Melisende's youth"/> և հրաժարվում է դիտարկել ամուսնալուծության հնարավորությունը<ref name="Melisende's youth"/>։ Ի նշան կնոջը կապվածության և
Որպես ավագ
[[Պատկեր:Melisende and Fulk of Jerusalem.jpg|225px|մինի|ձախից|Մելիսենդայի և [[Ֆուլկ (Երուսաղեմի արքա)|Ֆուլկ]]ի ամուսնությունը]]
Այնուամենայնիվ, Բալդուին II-ը հասկանում էր, որ գահին աղջկա դիրքերի ամրապնդման համար հարկ է նրան ամուսնացնել հզորագույն դաշնակցի հետ։ Նա որոշում է խորհուրդ հարցնել ֆրանսիական արքա [[Լյուդովիկոս Թանձրամարմին|Լյուդովիկոս VI Թանձրամարմին]]ից<ref name="Melisende's youth"/><ref name="Oldenbourg's Melisende"/>։ Ֆրանսիա պատվիրությունը գլխավորում է Հուգո դը Պեյնը<ref name="Oldenbourg's Melisende"/>։ Լյուդովիկոսը որպես Մելիսենդայի ամուսին առաջարկում է հզորագույն խաչակիր-ազնվականներից մեկին՝ փորձառու զորահրամանատր, այրի, կոմս Ֆույկ Անժուացուն։ Ֆուլկի մեկնումը Մերձավոր Արևելք ձեռնտու էր նաև անձամբ Ֆրանսիայի արքային, ով երկյուղ էր կրում նրա հեղինակության աճից (բացի այդ, ծագման պատճառով Ֆուլկը հավակնություններ ուներ ֆրանսիական գահին<ref Name="Oldenbourg's Melisende"/>)<ref name="Melisende's youth"/>։
Տող 66.
=== Պալատական խարդավանքներ ===
[[Պատկեր:Map Crusader states 1135-hy.svg|225px|մինի|աջից|[[Երուսաղեմի թագավորություն]]ը [[1135]] թվականին]]
Ամուսինների միջև սառը հարաբերությունները հարմար քաղաքական գործիք էին, ինչից օգտվում է Ֆուլկը, երբ [[1134]] թվականին Մելիսենդային մեղադրում է Հուգո II դը Պյուիզեի՝ [[Յաֆֆայի և Ասկալոնի կոմսություն|Յաֆֆայի և Ասկալոնի կոմսի]] հետ սիրային կապում։ Հուգոն թագավորության ամենաազդեցիկ բարոնն էր ու հավատարիմ էր Բալդուին II-ի հիշատակին։ Ֆուլկի և Հուգոյի ատելությունը խորացնում էր այն, որ վերջինս Մելիսենդայի ոչ հարազատ եղբայրն էր և այդ պատճառով ուներ ավելի շատ իրավունքներ գահին, քան Ֆուլկը։
Հուգոն դաշինքի մեջ է մտնում մուսուլմանաբնակ [[Աշկելոն|Ասկալոն]] քաղաքի հետ և արգելք է հանդիսանում դեպի քաղաք խաչակիրների առշավանքին։ Այդպիսով նա ժամանակավորապես ամրապնդում է նաև իր դիրքերը։ Սակայն Ասկալոնի հետ դաշինքի պատճառով Հուգոն զրկվում է արքունիքի աջակցությունից։ Երուսաղեմի պատրիարքի որոշմամբ նա աքսորվում է երեք տարով։ Դրանից քիչ անց տեղի է ունենում Հուգոյի վրա անհաջող մահափորձ, որը կապում են Ֆուլկի և նրա համախոհների հետ։ Դա բավարար պատճառ էր թագուհու կուսակցության համար, որպեսզի բացեիբաց Ֆուլկին կոչնագիր հայտարարվի և կազմակեպվի արքունական հեղաշրջում։
Տող 76.
=== Եկեղեցու և արվեստի հովանավոր ===
[[Պատկեր:Melisende-Psalter f12v.jpg|225px|մինի|աջից|Նկարազարդում Մելիսենդայի Սաղմոսագրքից, կազմված նրա կառավարման ժամանակ]]
Մելիսենդան օգտվում էր եկեղեցու աջակցությունից իր ամբողջ կյանքի ընթացքում, սկսած նրան որպես հոր ժառանգի նշանակումից, Ֆուլկի հետ տարաձայնությունների ամբողջ ժամանակաշրջաում և ավելի ուշ՝ երբ [[Բալդուին III (Երուսաղեմի արքա)|Բալդուին III]]-ը հասնում է չափահասության տարիքի։ 1138 թվականին նա [[Բեթլեհեմ]]ում հիմնադրում է Սուրբ Ղազարի մեծ մենաստանը, որտեղ նրպա կարտսեր քույր Յովետան դառնում է մայրապետ։ Թագուհին մենաստանին է տրամադրում Իերիհոնի պտղաբեր հովիտները։ Բացի այդ, նա մենաստանին է նվիրում շքեղ կահույք և պատարագային անոթներ։ Ըստ պատմաբան Բեռնարդ Համիլտոնի
[[1131]] և [[1143]] թվականների միջև Մելիսենդան Սաղմոսագիրք է նվեր ստանում։ Հայտնում են, որ Սաղմոսագիրքը նվիրվել է Ֆուլկի կողմից, անհավատարմության նրանց վեճերից և մեղադրանքներից հետո։ Սաղմոսագրքի հետին կազմին փղոսկրից փորագրված է [[բազե]], իսկ Ֆուլկի անունը հին-ֆրանսերենով հնչում է նույն ձև, ինչպես «բազե»։
|