«Մաքս Բոռն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Special:Permalink/4183030#Անավարտի կաղապար, մաս N, ջնջվեց: {{ֆիզիկոս-անավարտ}} oգտվելով ԱՎԲ |
չ փոխարինվեց: ` → ՝ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 13.
== Վաղ կյանք ==
Մաքս Բոռնը ծնվել է 1882 թվականին Բրեսլաու քաղաքում (այժմ՝ Վրոցլավ, Լեհաստան), որը Բոռնի ծնվելու ժամանակ գտնվում էր Պրուսիայի Սիլեզիա պրովինցիայում (Գերմանական կայսրություն)
Սկզբնական կրթությունը ստանալով Բրեսլաուի Քյոնիգ-Վիլհելմ գմնազիայում՝ Բոռնը 1901 թվականին ընդունվեց Բրեսլաուի համալսարան։ Գերմանական կրթական համակարգը ուսանողներին թույլ էր տալիս հեշտորեն փոխել համալսարանը, այսպիսով նա ամառային կիսամյակը նա 1902 թվականին անցկացրեց Հայդելբերգի իսկ 1903 թվականին Ցյուրիխի համալսարաններում։ Բրեսլաուի իր դասընկերներ Օտո Տեպլիցն ու Էրնստ Հելինգերը նրան պատմեցին Գյոթինգենի համալսարանի մասին{{sfn|Kemmer|Schlapp|1971|pp=16–18}}, և Բոռնը մեկնեց այնտեղ 1903 թվականի ապրիլին։ Գյոթինգենում նա հանդիպես երեք հռչակավոր մաթեմատիկոսների՝ [[Դավիթ Հիլբերտ]], [[Ֆելիքս Կլայն]] և [[Հերման Մինկովսկի]]: Ժամանումից կարճ ժամանակ անց Բոռնը վերջին երկուսի հետ ձևավորեց մոտ հարաբերություններ։ Առաջին դասարանից Հիլբերտը նրան ընտրեց դասախոսությունների գրիչ՝ համարելով բացառիկ ունակությունների տեր։ Բոռնի գործաույթը գյոթինգենի համալսարանի մաթեմատիկայի ընթերցասրահի դասախոսությունները գրի առնելն էր։ Լինելով այս պաշտոնում՝ Բոռնը կանոնավոր շփում էր ունենում Հիլբերտի հետ։ Բոռնը դարձավ Հիլբերտի առաջին չվճարվող, ոչ պաշտոնական օգնականը։ Բոռնը Մինկովսկիի մասին լսել էր իր խորթ մորից՝ Բերթայից, ով Մինկովսկիին գիտեր Քյոնիգսբերգում պարի դասերից։ Մինկովսկիի հետ ծանոթությունը տեղի է ունեցել, երբ Բոռնը հրավիրվել է Մինկովսկիի տուն՝ ընթրելու։ Բացի դա Բոռնը Մինկովսկիին հաճախ տեսել է Հիլբերտի տանը{{sfn|Greenspan|2005|pp=22–28}}<ref>{{citation |url=http://do.nw.schule.de/mbr/schule/maxbornengl.htm |title=Max Born's Life |publisher=Max Born Realschule |accessdate=մարտի 5, 2013}}</ref>:
|