«Տիխո Բրահե»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
ե-ից հետո յ չի գրվում
Տող 114.
=== Պրահա: Վերջին տարիներ ===
 
Ընկերոջ, [[Գոլշտեյն]] կոմսության կառավարչի, մոտ կարճատև այցելություից հետո Բրահեն տեղափոխվում է [[Պրահա]] ([[1598]]) թվականին, որտեղ դառնում է [[Ռուոլֆ II (Սուրբ Հռոմեական կայսրության կայսր)|Ռուոլֆ II-ի]] պալատական մաթեմատիկոսն ու աստղագետըվ<ref>{{книга |автор=Белый Ю. А. |заглавие=Тихо Браге|страницы=185-186}}</ref> (Պրահան Ռուոլֆի նստավայրն էր նրա կառավարության ժամանակ): Կայսրը գիտության և մշակույթի մեծ սիրահար էր, չնայած առաջին հերթին Բրահեն նրան հետաքրքրեց որպես աստղագետ: Ռուոլֆ II-ը ԲրահեյինԲրահեին ջերմ ընդունելով, նրա համար խոշոր ռոճոիկ նշանակեց, սարքավորումների համար կանխավճար, Պրահայում տուն տվեց և ոչ շատ հեռու գտնվող Բենատկի դղյակը հատկացրեց աստղադիտարանի համար: Կայսերական գանձապետը, սակայն, պարզվեց այդքան էլ առատաձեռն չէր ինչպես կայսրը և հայտարարեց, որ գանձարանը դատարկ է, ու խոստացված կանխավճարը հրաժարվեց վճարել: Տեղական էլիտայի համար կազմված [[Հորոսկոպ|հորոսկոպները]] որոշակի եկամուտ էին բերում: Հետագա տարիներին Բրահեն իրեն հատուկ էներգիայով զբաղված էր ինչ-որ գումար հայթայթելու, դղյակի վերակառուցման, բազմանդամ ընտանիքի տեղափոխման, գիտական սարքավորման տեղափոխման և աշխատանքյին վիճակի բերման խնդիրները միաժամանակ լուծելով: Իր եզակի սարքավորումների մի մասը և գրադարանը ԲրահեյինԲրահեին հաջողվեց ուղարկել Պրահա<ref>{{книга |автор=Белый Ю. А. |заглавие=Тихо Браге|страницы=188}}</ref>:
 
Հաավանաբար, այդ լարված ժամանակ ԲրահեյիԲրահեի մտքով անցավ, որ իրեն, 20 տարիների ընթացքում կուտակված տվյալների մշակման համար, մի երիտասարդ մաթեմատիկ օգնական է հարկավոր: Իմանալով [[Իոհան Կեպլեր|Իոհան Կեպլերի]] նկատմամբ կատարված հալածանքների մասին, որի մաթեմատիկական տվյալները նա հասցրել էր գնահատել նամակագրության ժամանակ, Տիխոն հրավիրեց Կեպլերին իր մոտ<ref>{{книга |автор=Берри А. |заглавие=Краткая история астрономии|страницы=127 }}</ref>:
[[Պատկեր:Brahe kepler.jpg|մինի|left|ԲրահեյիԲրահեի ու Կեպլերի հուշարձանը Պրահայում]]
[[1600]] թվականի հունվարին գերմանացի գիտնականը ժամանեց Պրահա: Փետրվարին Բրահեն հանդիպեց նրան ու բացատրեց, որ հիմնական խնդիրը արված դիտումներից աշխարհի նոր համակարգի դուրսբերումն է, որը կփոխարիներ ինչպես պտղեմիոսյան, այնպես էլ կոպերնիկոսյան համակարգերը: Նա հանձնարարեց Կեպլերին առանցքային մոլորակ [[Մարս (մոլորակ)|Մարսը]], որի շարժումը ոչ մի կերպ չէր բացատրվում ոչ Պտղեմիոսի, ոչ էլ ԲրահեյիԲրահեի սեփական մոդելներով (նրա հաշվարկներով Մարսի և Արեգակի ուղեծրերը համընկնում էին<ref>''Wilson & Taton.'' Planetary astronomy from the Renaissance to the rise of astrophysics, 1989.</ref>):
 
Կեպլերը հաճույքով համաձայնեց զբաղվել այդչափ գայթակղիչ խնդրի լուծմամբ, սակայն պահանջեց, որ Բրահեն նրան այնպիսի ռոճիկ նշանակի, որը կբավականացներ Պրահա տեղափոխվելու և ընտանիքը պահելու համար: Որոշակի վեճերից հետո, միմյանց կարիքը զգացող գիտնականները, այնուամենայնիվ հաշտվեցին, և հուլիսին Կեպլերը ընտանիքով եկավ: Սակայն աշնանը, նրա վերադարձից հետո, Բրահեն Կեպլերին Մարսի շարժման հետազոտության փոխարեն հանձնարարեց կայսերական մաթեմատիկ Բերի դեմ պարսավագիր պատրաստել, որը հրատարակել էր ԲրահեյիցԲրահեից գողացված աշխարհի համակարգը հրատարակել (ինչպես ենթադրում էր ինքը Բրահեն): Կեպլերը պարտաճանաչորեն կատարեց այդ աշխատանքը և [[1604]] թվականին, արդեն ԲրահեյիԲրահեի մահից հետո, գիրքը լույս տեսավ:
 
== Ծանոթագրություններ ==