«Երուսաղեմի պաշարում (1099)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (6) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 45.
=== Արշավանքի շարունակությունը ===
[[Պատկեր:Armenian Colophon of 1099.jpg|thumb|ձախից|250px|Հայկական 1099 թվականի հիշատակարան Երուսաղեմի գրավման մասին]]
Աղքատների խաչակրաց արշավանքի տապալումից հետ գոտֆրիդ Բուլյոնցին (այդ ժամանակ արդեն լոթարինգիայի հերցոգ) իր եղբայրներ`եղբայրներ՝ Բալդուինի և Էստաշի հետ միասին գլխավորեց խաչակիրների կազմակերպված բանակը։ Նրանց ընկալում էին որպես [[Հռոմի Պապ]]ի դաշնակիցներ։ Աննա Կոմնենոսի վկայությամբ Գոտֆրիդի բանակը կազմված էր 10 հազ. հեծյալից և 70 հազ. հետևակայիններից, սակայ այս թվերը զգալիորեն ուրճացված են։ մինչև զորքերը գլխավորելը Գոտֆրիդը վաճառեց իր ունեցվածքի զգալի մասը այդ թվում նաև Բուլյոնի կոմսությունը<ref name="Վիյմառ50">Վիյմառ. - Էջ 50.</ref>.: Լոթարինգիացիները արշավեցին առաջինը և նրանց առաջնորդներից պահանջվեց մեծ ջանքեր գործադրել, որպեսզի ընդհանուր հայտարարի գան Հունգարիայի բնակիչների հետ`հետ՝ ովքեր լավ էին հիշում աղքատ-խաչակիրների անմարդկային գործողությունները։ [[Բելգրադ]]ից ոչ հեռու Գոտֆրիդը հանդիպեց Բյուզանդիայի կայսեր [[Ալեքսիոս Ա Կոմնենոս]]ի դեսպաններին և կնքեց նրանց հետ դաշինք Բյուզանդացիները պարտավորվում էին սննդամթերք տրամադրել խաչակիրներին նրանց հողերը պաշտպանելու պայմանով։ Այս համագործակցությունը տևեց մինչև խաչակիրները անհայտ պատճառներով պաշարեցին Սելիբրիա քաղաքը։ Տագնապահար Ալեքսիոսը հրամայեց Գոտֆրիդին ներկայանալ իր մոտ [[Կոստանդնոպոլիս]]: Սակայն գոտֆրիդը հրաժարվեց ընդունել աուդիենցիան և 1096 թ. դեկտեմբերի 23-ին լոթարինգիացիները հասան Կոստանդնոպոլսի պարիսպներին<ref name="Կոմնենոս282">Կոմնենոս. - Էջ 282.</ref>.: Ալեքսիոսը որոշեց դադարեցնել խաչակիրների սնուցումը մթերքներով, բայց այն բանից հետո, երբ խաչակիրները սկսեցին թալանել քաղաքի շրջակայքը կայսրը որոշեց վերականգնել սնուցումը։ Զինված բախումներից հետո Ալեքսիոսը և Գոտֆրիդը դաշինք կնքեցին Գոտֆրիդը երթմնակալեց Ալեքսիոսին փոխարենը շատ գումար ստացավ։ Երբ [[Կոստանդնոպոլիս]] ժամանեցին մնացած խաչակիրները Գոտֆրիդը շարժվեց դեպի Նիկիա։ Նիկան գրավելուց հետո խաչակիրները բաժանվեցին առաջնագիծը ղեկավարում էր Բոհեմունդը, իսկ թիկունքը Գոտֆրիդը։ Խաչակիրների հրամանատարները դարձյալ ընդհանուր հայտարարի չեն կարողանում գալ`գալ՝ գրավել [[Դամասկոս]]ը, թե խայտառակել [[Ֆաթիմյաններ]]ին [[Կահիրե]]ում, սակայն ի զարմանս բոլորի որոծում են գրավել [[Երուսաղեմ]]ը:
 
== Պաշարումը ==
Տող 56.
|год = 2005
|страницы = 361-363
}}</ref>: Երուսաղեմի պաշարումը սկսում էր հիշեցնել [[Անտիոքի պաշարում]]ը. քաղաքի ամիրան վռնդում է քաղաքի քրիստոնյաներին և սկսում է ամրացնել պարիսպները։ Բացի դրանից մուսուլմանները թունավորում են շրջակայքի ջրհորները. [[խաչակիրներ]]ը ստիպված ջուր էին բերում իրենց ճամբարից 10 կմ հեռավորության վրա գտնվող ջրի աղբյուրից։ Հունիսի 13-ին խաչակիրները սկսեցին գրոհել քաղաքի պարիսպները։ Աստիճաններով բարձրացող քրիստոնյաները մարտի էին բռնվում պաշարվածների հետ, սակայն պարիսպների բարձրության և ամրության շնորհիվ քրիստոնյաները տանուլ տվեցին առաջին գրոհը։ Հունիսի վերջին խաչակիրները ստացան տեղեկություններ, որ դեպի պաշարվածները [[Եգիպտոս]]ից շարժվում է Ֆաթիմյանների բանակը։ Հասկանալով, որ պասիվ պաշարումը կարող է երկար տևել քրիստոնյաները [[Սամարիա]]յի անտառներից փայտ բերեցին և սկսեցին կառուցել պաշարողական մեքենաներ։ Հետո տեղի ունեցավ ռազմական ժողով, որի ընթացքում հրամանատարներին բաշխվեցին առաջադրանքներ։ Ամեն մի հրամանատար պարտավոր էր գրոհել քաղաքի ինչոր հատված։ Վճռական գրոհը տեղի ունեցավ [[հուլիսի 14]]-ին քրիստոնյաները պաշարողական մեքենաներից սկսեցին քարեր արձակել, սակայն պատերի վրա մուսուլմանների կողմից տեղադրած բամբակով լցված պարկերի շնորհիվ հարվածները լուրջ վնաս չէին հասցնում քաղաքին։ Գրոհը շարունակվեց ամբողջ օրվա ընթացքում։ Մուսուլմանները վախենում էին, որ քրիստոնյաները նոր գրոհ կձեռնարկեն, իսկ քրիստոնյաները վախենում էին, որ սարակինոսները կայրեն պաշարողական մեքենաները։ Հուլիսի 15-ի առավոտը սկսվեց համընդանուր աղոթքով։ [[Եվրոպա]]ցի տեգակիրները ցույց տվեցին մինչ այդ մուսուլմանների համար անհայտ զինատեսակի`զինատեսակի՝ [[տեգ]]ի հզորությունը`հզորությունը՝ դիպուկ կրակելով պատերի վրա կանգնած մուսուլմաններին։ Ասպետները ձեռնարկեցին նոր գրոհ. բարձրանալով պարիսպների վրա՝ հասցնում էին սարսափելի վնասներ մուսուլմաններին։ Նման ճնշման մուսուլմանները չկարողացան դիմակայել։ Ընկան քաղաքի բոլոր պաշտպանները, և արդեն ոչինչ չէր կարող կանգնեցնել քրիստոնյաներին հասնել իրենց նպատակին։ Խաչակիրները սկսեցին ներխուժել քաղաք։ Ըստ ավանդության՝ առաջինը քաղաք է մտել Լետոլդ անունով մի ասպետ, նրան հետևեց [[Գոտֆրիդ Բուլյոնցի]]ն:
 
== Քաղաքի թալանը և ջարդերը ==
Տող 62.
 
== Հաղթանակից հետո ==
Երուսաղեմը գրավելուց հետո Գոտֆրիդը ընտրվեց արքա, սակայն հրաժարվում է թագադրվել այն քաղաքում որտեղ [[Հիսուս Քրիստոս]]ին թագադրեցին փշե պսակով՝ ընդունում է «Աստծո գերեզմանի պաշտպան» տիտղոսը ({{lang-la|Advocatus Sancti Sepulchri}}): Փաստացի արքա դառնալուց հետո Գոտֆրիդը սկսեց ընդլայնել թագավորության տարածքները գրավելով Կեսարիան, Ասկալոնը իրեն ենթարկեցնելով Հորդանան գետի ձախ ափի արաբ բնակչությանը։ Օգոստոսի 1-ին առաջին լատինական պատրիարք է ընտրվում Առնուլֆ Շոկեսցին։ Նա հարցաքննում է մի քանի հրաշքով փրկված բնակչի և իմանում որտեղ է պահված ք`րիստոնեությանք՝րիստոնեության գլխավոր մասունքներից մեկը՝ Ամենափրկիչ խաչը (այն խաչը, որի վրա խաչեցին [[Հիսուս Քրիստոս]]ին): Օգոստոսի 12-ին Գոտֆրիդ Բուլյոնցին Ասկալոնի մետ ջախջախում է ալ-Աֆդալի ղեկավարած ուժերին վերացնելով նորաստեղծ թագավորությանը հարող վտանգները։ Այս հաղթանակներից հետո շատ խաչակիրներ համարելով իրենց պարտքը կատարված վերադարձան հայրենիք։ Առաջին խաչակրաց արշավանքը պսակվեց հաջողությամբ ինչի արդյունքում [[Մերձավոր Արևելք]]ում ստեղծվեցին քրիստոնեական պետություններ։
 
== Գրականություն ==