«Կիլիկյան Հայաստանի մանրանկարչություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: [[File: → [[Պատկեր: |
չ փոխարինվեց: ը , → ը, (2) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 32.
Թ. Ռոսլինին են վերագրվում ևս 3 ձեռագրերի՝ 1250-ական թթ. Սկզբի Ավետարանի, Հեթում Ա-ի 1266 թ-ի Ավետարանի մասերի և 1260-ական թթ. «Վասակ իշխանի Ավետարան»-ի մանրանկարները։
Նրան հովանավորել և ձեռագրեր են պատվիրել հայոց [[Հեթում Ա]] և [[Լևոն Գ]] թագավորները, [[Կոստանդին Ա Բարձրբերդցի]] կաթողիկոսը, Կիլիկյան Հայաստանի աշխարհիկ և հոգևոր դասի բարձրաստիճան ներկայացուցիչները։ Նրա անվան հետ է կապված հայկական գրչարվեստում մինչ այդ աննախադեպ պատկերազարդման շարքերի ընդարձակումը։ Թորոս Ռոսլինի մանրանկարները պատկերում են ոչ միայն քրիստոնեական 12 հիմնական պատկերագրական թեմաները, այլև՝ հաճախ, քայլ առ քայլ հետևելով ավետարանական ողջ պատմությանը
Ավետարանական շարքի հիմնական տեսարաններում Թորոս Ռոսլինն ընդհանուր առմամբ հետևել է հայկական արվեստում ընդունված պատկերագրության նորմերին, երբեմն, բյուզանդական օրինակների ազդեցությամբ, փոխել է միայն պատկերագրման տեսակը կամ, հազվադեպ, ընդունել բյուզանդական հորինվածքները։ Նա ծանոթ է եղել նաև տարբեր երկրների և ժողովուրդների, մասնավորապես հարևան խաչակրաց պետությունների ձեռագիր մատյաններին։ Դրա վկայությունն են պատկերագրական այնպիսի օրինակներ, ինչպես Զեյթունի և Սեբաստիայի Ավետարանների դեկորատիվ թերթերում՝ Աստծո գառը խաչով, կամ « Մալաթիայի Ավետարան»-ի «Խաչելությունում»` եկեղեցին և սինագոգը խորհրդանշող պարեգոտներ կրող պատկերները` թագերով ու դրոշներով։ Բայց դրանք նշանակալի դեր չեն խաղացել Ռոսլինի ոչ պատկերագրություններում, ոչ էլ մանրանկարների ոճում։
Տող 55.
Անսովոր փոքր չափերով ձեռագրում Մոմիկը վարպետությամբ զետեղել է Ավետարանի 12 տերունական պատկերաշարի հիմնական տեսարանները, Հակոբ և Պողոս առաքյալների պատկերները, զարդագրեր, անվանաթերթեր և այլն։
[[Պատկեր:St. Stepanos Church in Yeghegis 02.JPG|thumb|220px|Եղեգիսի Զորաց եկեղեցի]]
1305-1306 թթ. Մոմիկը Նորավանքում կերտել է Ստեփանոս Օրբելյանի հիշատակը հավերժացնող խաչքարը, իսկ 1308 թ. երկու խաչքար Թամթա խաթունի հանձնարարությամբ։ Այս շրջանում է, որ նրա տեսողությունը վատացել է ու թեև 1337 թ. մի ձեռագրի հիշատակարանում նա գրել է
Նրան են վերագրվում Տաթևի վանքի Սբ. Գրիգոր փոքր (1295 թ.) և Եղեգիսի Զորաց (1320-ական թ.) եկեղեցիները։ Մոմիկի մանրանկարները, քանդակագործական և ճարտարապետական գործերն առանձնանում են բացառիկ բարձր արվեստով։ Օժտված լինելով աստվածաբանական հարուստ գիտելիքներով՝ նա իր հորինվածքները կառուցել է խորհրդանշական շեշտադրումներով, երբեմն՝ աննախադեպ մտահղացումներով։ Նրա հիշատակին նվիրված խաչքար է դրվել Նորավանքում։ Մոմիկի անունով ՀՀ-ում կոչվել են Քրիստոնեական մշակույթի երիտասարդական միությունը և զբոսայգի Եղեգնաձորում, Նորավանքի համալիրում բացվել է Մոմիկի թանգարանը։
|