«Գերմանիայի պատմություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ հստակեցնում եմ աղբյուրը oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: 1]]թ → 1]] թ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 2.
'''Գերմանիա''', պետություն [[Եվրոպա]]յում մայրաքաղաքը [[Բեռլին]], որ գոյություն է ունեցել մինչև [[1939]]-[[1945]]֊ թվականների երկրորդ համաշխարհային պատերազմի վերջը։
== Պատմական ակնարկ ==
Մեր թվարկությունից առաջ I հազարամյակի վերջին գերանիայիի տերիտորիայում բնակվող գերմանների [[ցեղ]]երը բախվեցին Հռոմեական պետության հետ։ 4-ևդ դարում ցեղերի տեղաշարժերի և խառնվելու հետևանքով, առաջացան գերմանների ցեղային նոր կազմավորումներ, որոնց մի մասը 4-6 դարերում, ժողովուրդների մեծ [[գաղթ]]ի ժամանակ, զբաղեցրեց Արևմտյան [[Հռոմ]]եական կայսրության տերիտորիան։ Գերմանիայումո բնակություն հաստատեցին [[ալեման]]ները, բավարացիները, արևելյան [[ֆրանկ]]ները, սաքսերը, թյուբինգացիները, ֆրիզները։ 6 -8 դարփչում գերմանիայի տերիտորիան նվաճեցին ֆրանկները։ Այդ նվաճումն ուղեկցվում էր [[քրիստոնեություն|քրիստոնեությա]]ն տարածմամբ։ Կարոլինգների կայսրության անկումից հետո Գերմանիա մտավ Արևելաֆրանկյան [[թագավորություն|թագավորության]] մեջ, և սկսվեց գերմանիական մարզերի պետական առանձնացումը, որն ավարտվեց գերմմանական վաղ ֆեոդալական պետության ձևավորումով։ Այն ընդգրկում էր Սաքսոնիա, Ֆրանկոնիա, Ալեմանիա (Շվաբիա), Բավարիա ցեղային դքսությունները և այլ հողեր։ Գերմանիա համեմատաբար միասնական պետական ամբողջություն Էր։ Սաքսոնական դինաստիայի ([[919]]-[[1024]] թվականներին) թագավորների օրոք մեծ ազդեցություն ձեռք բերեցին դքսերը։ Արդեն Տայնրիխ I ([[919]]-[[936]] թվականներն) հաճախ Էր ընդհարվում նրանց հետ։ Դքսերի դեմ հաջող պայքար մղեց Օտտոև I ([[936]]- [[973]] թվականներին)։ Տունգար քոչվորների և նորմանների անընդմեջ հարձակումներին վերջ տալուց հետո գերմանական ֆեոդալները գրավեցին պոլաբյան սլավոնների հողերը։ [[951]] թվականին Օտտոն I իրեն ենթարկեց Տյուսիսային Իտալիան, 962 թվականին գրավեց Հռոմը, և պապը նրան թագադրեց կայսր։ Դրանով սկիզբ դրվեց «Հռոմեական սրբազան [[կայսրություն|կայսրությանը]]։ 9-րդ դարի վերջին ֆեոդալական հարաբերություններն ընդգրկեցին ամբողջ Գերմանիան, ուժեղացավ քաղաքի ապակենտրոնացումը։ Օգտվելով դրանից պապությունը պայքար սկսեց գերմանական կայսրերի դեմ՝ քաղաքական տիրապետության համար, որն ավարտվեց [[1122]] թվականինի Վորմսի փոխհամաձայնությամբ։ Սակայն կայսրերի և պապերի հակամարտությունը չավարտվեց։ Ֆրիդրիխ I Բարբարոսան ([[1152]]-[[1190]] թվականներին) վերսկսեց իտալական արշավանքները, որոնք ավարտվեցին հյուսիսիտալական քաղաքների հաղթանակով ([[1176]] թվականին)։ Միևնույն ժամանակ գերմանական իշխանները խաչակրաց արշավանքների պատրվակով նվաճեցին պոլաբյան սլավոնների, ինչպես նաև Էլբայից արեվելք ու Մերձբալթիկայում ապրող ժողո- վուրդների հողերը։ 13-րդ դարում [[սուսերակիր]]ների օրդենը նվաճեց լիվերի և էստերի, սլավոնական օրդենը՝ պրուսների հողերը։ Իտալական քաղաքականությունը, ապա էքսպանսիան Արևելքում նպաստեցին ֆեոդալների հզորացմանը։ Երկիրը բաժանվեց առանձին իշխանությունների։ Քաղաքները, միավորվելով միությունների մեջ (Տանզա, քաղաքների Շվաբյան և Տռենոսյան միություններ), իրենք էին ձգտում ապահովել առևտրի աևվտանգությունը։ Թագավորական իշխանությունը պահպանել էր միայն շատ սահմանափակ, ձևական իրավունքներ։ Առավելապես հզորացել էին կուրֆյուրստները, որոնք ընտրում էին թագավորին և վճռում համապետական կարևորագույն հարցերը։ [[1438]] թվականից կայսերական գահը փաստորեն ժառանգական դարձավ (մինչև 1806 թվականը) Տաբսբուրգների համար, որոնք տիրում էին նաև ավստրիական հողերին, Նիդերլանդներին (14-րդ դարի վերջից), [[Չեխիա]]յին, Տունգարիայի մի մասին (15-րդ դարից), իսկ Կարլոս 5-րդ ([[1519]]-[[1556]]) ժամանակ՝ նաև Իսպանիային, Իտալիայի մի մասին և Իսպանիայի ամերիկյան գաղութներին։14-րդ դարում։
== Գերմանիա տնտեսական և քաղաքական նվաճումնումնոր ==
[[Պատկեր:E germany-economy.jpg|250px|մինի|ձախից]]