«Աղա (կոչում)»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Աղա''' ({{lang-ota|أغا}} {{lang-tr|ağa}} {{lang-az|ağa}} {{lang-fa|آقا}} հին թյուրքերեն` аka — ավագ) — Արևելքի մի շարք երկրներում ([[Օսմանյան կայսրություն]], [[Սեֆյաններ|Սեֆյան Պարսկաստան]] և այլն) ավագներին դիմելու կարգ, որը ցույց է տալիս ավագի կոչումը և հռչակը:

[[Օսմանյան կայսրություն]]ում այս կոչումը տրվում էր նաև հրամանատարներին, հատկապես [[ենիչերիներ]]ի (yeniçeri ağası) և սիփահիների` (sipahi ağası), ինչպես նաև որոշ պալատային ծառայապետերի: [[Ենիչերիներ]]ի լիկվիդացումից հետո ([[1826]] թ.) աղա էին անվանում օսմանյան բանակի կրտսեր և միջին կազմերի սպաներին: [[Օսմանյան կայսրություն]]ում շատ հաճախ «աղա» կոչումը տրվում էր նաև դատական ֆունկցիաներ իրականացնող անձանց, ինչպես նաև համայնքների ղեկավարներին: [[Մոնղոլիա|Մոնղոլական]] որոշ ցեղախմբերում նույնպես կիրառվում է «աղա» տերմինը:

Ժամանակակից [[Թուրքիա]]յում աղա կոչումը տրվում է հարուստ ագարակատերերին: Հաճախ աղա կոչումը կցվում է նաև անձի անվանը:

[[Սեֆյաններ|Սեֆյան Պարսկաստան]]ում<ref>Петрушевский И. П. Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XVI — начале XIX вв. Стр.51</ref>, որպեսզի նշվի հարուստ անձի կամ ֆեոդալի բարձր դիրքը, փաստաթղթերում և աղբյուրներում հոգնակի թվով նշվում է աղալար (ağalar) եզրույթը:

Ինչպես նաև «աղա» տերմինը մի շարք [[Թյուրքական լեզվախումբ|թյուրքալեզու]] ազգերի մոտ նշանակում է «ավագ եղբայր» կամ էլ «հորեղբայր» (եթե «հորեղբայրը» տարիքով մեծ չէ, ապա հաճախ կիրառվում է նաև «կոկե» տերմինը) և օգտագործվում է` բնորոշելու առկա հարգանքը ավագների նկատմամբ: