«Ալիզարին»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 89.
| NFPA =
}}
'''Ալիզարին''', 1,2-դիօքսիանտրաքինոն, C<sub>14</sub>H<sub>8</sub>O<sub>4</sub>, օրգանական միացություն, բնական ներկանյութ։
== Պատմություն ==
Իբրև այդպիսին օգտագործվել է դեռևս հին [[դար]]երում, (նաև՝ [[Հայաստան]]ում)։ Առաջին ներկանյութն է, որ [[սինթեզ]]վել է արհեստական ճանապարհով (Կ. Գրեբե և Կ. Լիբերման, 1869)։
== Հատկություններ ==
Նարնջագույն [[բյուրեղ]]ներ են, հալման ջերմաստիճանը՝ 290 °
Ալիզարինի խիտ [[լուծույթ]]ը կարմիր է, նոսրը՝ կապտամանուշակագույն։
== Ստացում ==
Արդյունաբերության մեջ ստանում են անտրաքինոնսուլֆաթթուն [[օքսիդ]]իչի առկայությամբ, կծու [[կալիում]]ի հետ հալելով։ Ալիզաինը պարունակում են [[տորոն]]ի [[արմատ]]ները (4,4–6,8% անտրաքինոնային գլյուկոզիդներ)։
== Տորոն ==
Տորոնի մշակումը [[Եվրոպա]]յում սկսվել է [[18-դ դար]]երի կեսերին, երբ Հ. Ալթունյանը (Ալթըն ժան) նրա [[սերմ]]երը [[Անատոլիա]]յից տարել է [[Ֆրանսիա]]։ Ալիզարին և այլ բազմաօքսիանտրաքինոններ հայտնի են ալիզարինային ներկանյութեր անունով։ Մի շարք [[մետաղ]]ների հետ ալիզարինի միացությունները վառ գունավորված, կայուն, անլուծելի լաքեր են։
== Կիրառություն ==
Տող 110.
== Գրականություն ==
* {{ռուսերեն գիրք|автор = Кнунянц И. Л. и др.|часть = т.1 А-Дарзана|заглавие = Химическая энциклопедия|оригинал = |ссылка = |ответственный = |издание = |место = М.|издательство = Советская энциклопедия|год = 1988|том = |страницы = |страниц = 623|серия = |isbn = |тираж = 100 000}}
*Schweppe, H., and Winter, J. "Madder and Alizarin", in Artists’ Pigments. A Handbook of Their History and Characteristics, Vol 3: E.W. Fitzhugh (Ed.) Oxford University Press 1997, p.
== Արտաքին հղումներ ==
| |||