«Մոնղոլիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Հետ է շրջվում 3839961 խմբագրումը, որի հեղինակն է՝ VFaryan (քննարկում) մասնակիցը
Տող 27.
'''Մոնղոլիա'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=52}}</ref>, պետություն [[Կենտրոնական Ասիա]]յի հյուսիսարևելքում։ Մայրաքաղաքը [[Ուլան Բատոր]]ն է։ Հարևան երկրներ են [[Ռուսաստան]]ը և [[Չինաստան]]ը։ Տարածքը 1565.5 հզ. կմ²։ Բնակչությունը 2.8 մլն. մարդ։
 
== Աշխարհագրություն ==
== Բնություն ==
Մոնղոլիան գտնվում է [[Կենտրոնական Ասիա]]յի հյուսիս-արևելքում, բարեխառն գոտու տափաստանային, կիսաանապատային և անապատային զոնաներում։ Տարածության մեծ մասը գտնվում է 1000—2000 բարձրության վրա։ Արևմուտքում և հյուսիս-արմուտքում գերակշռում են լեռները, արևելքում՝ բարձր հարթավայրերը։ Ամենամեծ լեռնաշղթաներն են 1000 կմ ձգվող Մոնղոլական [[Ալթայի երկրամաս|Ալթայը]] (առավելագույն բարձրությունը՝ 4362 մետր Մունխ Խայրխան ուլալեռ), Խանգայը և Դոբիական Ալթայը։ Մոնղոլիայի կենտրոնական մասում է Խենտեյ բարձրավանդակը։ Հարավում և հարավ-արևելքում Մոնղոլիայի սահման է մտնում Դոբի անապատի մի մասը, որի հարավ-արևելքում է գտնվում Դարիգանգա հրաբխային մարզը։ Հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում կան մի շարք համեմատաբար խոր, ընդարձակ միջլեռնային գոգավորություններ և հովիտներ, որոնցից նշանակալի են Մեծ լճերի գոգավորությունը, Լճերի հովիտը, Օրխոն և Սելենգա գետերի իջվածքային հովիտները։ Դոբիի հարավում և հարավում արևելքում, ինչպես նաև Մեծ լճերի գոգավորություններում կան ավազապատ (մոտ 30 հզ․ կմ<sup>2</sup>) տարածություններ։
 
Տող 37.
=== Հողերը, բուսական և կենդանական աշխարհը ===
Տարածված են շագանակագույն և գորշ հողերը, լեռներում հանդիպում են սևահողեր, գետահովիտներում և լճային գոգավորություններում՝ մարգագետնային հողեր։ Մոնղալիայի կենտրոնական և արևելքում մասերում գերակշռում է տափաստանային բուսականությունը (փետրախոտ, շյուղախոտ), [[Գոբի անապատ]]ում՝ օշինդրը, ուղտափուշը, սաքսաուլը։ Անտառները (տարածված են գլխավորապես լեռներում) զբաղեցնում են երկրի տարածքի 10%-ը։
=== Բնություն ===
 
Կենդանիներից բնորոշ են կրծողները, այծքաղըայծքաղները, Պրժևալսկու ձինձիերը, վիթըվիթերը, կուլանըկուլանները, վայրի ուղտը։ուղտերը։ Անտառներում հանդիպում են [[սամույր]], [[վարազ]], սկյուռ, [[գորշ արջ]], [[մարալ]], [[որմզդեղն]]։
Երկրի կենտրոնական և արևելյան մասերում գերակշռում է տափաստանային և կիսատափաստանային բուսականությունը՝ [[փետրախոտ]]ը, [[շյուղախոտ]]ը, [[Գոբի անապատ]]ում՝ [[ուղտափուշ]]ը, [[օշինդր]]ը, [[սաքսուալ]]ը։ [[Անտառ]]ները կազմում են երկրի 10%–ը և տարածված են գլխավորապես լեռներում։
 
== Աղբյուրներ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մոնղոլիա» էջից