Վիքիպեդիա

«Հայաստանի ազգային արխիվ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ ՀամալսարանԿազմակերպություն
| անվանում = Հայաստանի ազգային արխիվ
| հապավում = ՀԱԱ
| պատկեր = Archive boxes 2.JPG▼
| խորհրդանշան =
| հիմնադրված = [[1923]]
▲ | պատկեր =
| բնօրինակ_անվանում =
| միջազգային_անվանում = National Archives of Armenia
| նախկին_անվանումներ =
| կարգախոս =
| հիմնադրման_թվական = [[1923]]
| տիպ = ՊՈԱԿ
| տնօրենղեկավարի անուն = [[Ամատունի Վիրաբյան]]
| հասցեշտաբակայան = [[Երևան]]<br/>[[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]]<br />Հրաչյա Քոչարի 5▼
| գիտական_ղեկավար =
| ընդհանուր_անձնակազմ = ~400
| տեղագրություն = {{դրոշավորում|Հայաստան}}
| կամպուս =
▲ | հասցե = [[Երևան]]<br/>[[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]]<br />Հրաչյա Քոչարի 5
| հեռախոս = +374 10 225355<br />+374 10 22 58 23
| կայք = http://armarchives.am/
}}
 
'''Հայաստանի ազգային արխիվ''' պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունը [[ՀՀ|Հայաստանի Հանրապետության]] [[ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարություն|տարածքային կառավարման նախարարության]] ենթակայության՝ գիտական և մշակութային գործունեություն իրականացնող պետական կազմակերպություն է, որը ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով իրականացնում է Հայաստանի արխիվային հավաքածուի համալրումը, հաշվառումը, պահպանումն ու օգտագործումը և ծառայություններ է մատուցում արխիվագիտության բնագավառում, հանդես գալով Հայաստանի Հանրապետության անունից։ Ներկայում ՀԱԱ ենթակայությամբ գործում են 11 մարզային մասնաճյուղեր և 29 տարածքային ներկայացուցչություններ, ուր 2006թ2006 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կենտրոնացված են ամբողջությամբ վերցրած 5759 ֆոնդ՝ 3,419,353 պահպանման միավորներով։ Արխիվում պահպանվող բոլոր փաստաթղթերը մատչելի են օգտագործողների համար, բացառությամբ անձնական և ընտանիական գաղտնիքի մասին տեղեկություններ տարածող, նաև ոչ բավարար պահպանվածության վիճակ ունեցող փաստաթղթերի։ Անձնական ծագման, կուսակցությունների և հասարակական կազմակերպությունների փաստաթղթերի օգտագործում կարող է սահմանափակվել այդ փաստաթղթերը առաջացնողների հրահանգով։ Արխիվում գործում են երեք ընթերցասրահներ՝ գլխավոր մասնաշենքում (Հր.Քոչար 5), երկրորդ մասնաշենքում (Մարշալ Բաղրամյան 59 «Գ») և կինոֆոտոֆոնո փաստաթղթերի մասնաճյուղում (Թբիլիսյան խճուղի,25 «Ա»)։ Ազգային արխիվի տնօրենն է [[Ամատունի Վիրաբյան]]ը, փոխտնօրեն` [[Էդգար Գագիկի Հովհաննիսյան|Էդգար Հովհաննիսյան]]ը։▼
[[Պատկեր:Archive boxes 2.JPG|աջից|250px]]
▲'''Հայաստանի ազգային արխիվ''' պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունը [[ՀՀ|Հայաստանի Հանրապետության]] [[ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարություն|տարածքային կառավարման նախարարության]] ենթակայության՝ գիտական և մշակութային գործունեություն իրականացնող պետական կազմակերպություն է, որը ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով իրականացնում է Հայաստանի արխիվային հավաքածուի համալրումը, հաշվառումը, պահպանումն ու օգտագործումը և ծառայություններ է մատուցում արխիվագիտության բնագավառում, հանդես գալով Հայաստանի Հանրապետության անունից։ Ներկայում ՀԱԱ ենթակայությամբ գործում են 11 մարզային մասնաճյուղեր և 29 տարածքային ներկայացուցչություններ, ուր 2006թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կենտրոնացված են ամբողջությամբ վերցրած 5759 ֆոնդ՝ 3,419,353 պահպանման միավորներով։ Արխիվում պահպանվող բոլոր փաստաթղթերը մատչելի են օգտագործողների համար, բացառությամբ անձնական և ընտանիական գաղտնիքի մասին տեղեկություններ տարածող, նաև ոչ բավարար պահպանվածության վիճակ ունեցող փաստաթղթերի։
Անձնական ծագման, կուսակցությունների և հասարակական կազմակերպությունների փաստաթղթերի օգտագործում կարող է սահմանափակվել այդ փաստաթղթերը առաջացնողների հրահանգով։ Արխիվում գործում են երեք ընթերցասրահներ՝ գլխավոր մասնաշենքում (Հր.Քոչար 5), երկրորդ մասնաշենքում (Մարշալ Բաղրամյան 59 «Գ») և կինոֆոտոֆոնո փաստաթղթերի մասնաճյուղում (Թբիլիսյան խճուղի,25 «Ա»)։ Ազգային արխիվի տնօրենն է [[Ամատունի Վիրաբյան]]ը, փոխտնօրեն` [[Էդգար Գագիկի Հովհաննիսյան|Էդգար Հովհաննիսյան]]ը։
 
== Պատմություն ==
Ազգային արխիվը հիմնվել է [[1923]] թվականին` նույն թվականի սեպտեմբերի 26-ի Հայկենտգործկոմի նախագահության որոշմամբ Կենտգործկոմին առընթեր պետական կենտրոնական արխիվ հիմնելու մասին օրենքի համաձայն։ 1924թ1924 թ. փետրվարին հաստատվեց [[ՀԽՍՀ]] պետական կենտրոնական արխիվի կանոնադրությունը` արխիվային գործի վերաբերյալ առաջին օրենսդրական ակտը, ըստ որի Երևանի պետական թանգարանի արխիվային բաժնի և մի քանի այլ արխիվային ֆոնդերի հիման վրա ստեղծվեց պետական կենտրոնական արխիվը, և արխիվի վարիչ նշանակվեց պրոֆեսոր Խաչիկ Սամվելյանը։ 1943թ1943 թ. հոկտեմբերի 8-ին Հայաստանի Ժողկոմխորհի որոշմամբ հիմնադրվեց ՀԽՍՀ կինոֆոտոֆոնո փաստաթղթերի պետական կենտրոնական արխիվը։ 1946թ1946 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ արխիվում հաշվվում էր ընդամենը 475 ֆոնդ՝ 235.700 պահպանման միավորով, իսկ 1957թ1957 թ. վերջին` ֆոնդային մատյանում արդեն գրանցված էր 765 ֆոնդ՝ 269.840 միավորով։ 1963թ1963 թ. ՀԽՍՀ արխիվային վարչության պետ նշանակվեց Աշոտ Հարությունյանը։ ՀԽՍՀ Նախարարների խորհրդի 1973թ1973 թ. հունվարի 24-ի որոշմամբ ստեղծվեց «հայ պարբերական մամուլի պետական կենտրոնական արխիվը։ 1980 թվականի հունվարի 1-ից Հայկական ԽՍՀ-ում սկսեց գործել գիտատեխնիկական փաստաթղթերի արխիվը։ 1980թ1980 թ. որոշում ընդունվեց նաև Երևան քաղաքի պետական արխիվ ստեղծելու մասին, որը սկսեց գործել 1981 թվականի սկզբին։ 1996թ1996 թ. սեպտեմբերի 26-ի №536 որոշմամբ հաստատվեցին արխիվային գործի վարչության նոր կանոնադրությունը և արխիվային ֆոնդերի փաստաթղթերի պահպանությունն իրականացնող արխիվների համակարգը։ Այդ որոշման համաձայն, Արխիվային գործի վարչության համակարգում սկսեցին գործել 6 կենտրոնական, Երևան քաղաքի ու հանարապետության 10 մարզերի պետական արխիվներ՝ իրենց 41 մասնաճյուղերով։ 2002թ2002 թ. օգոստոսի 22-ին ՀՀ կառավարության համապատասխան որոշմամբ` արխիվային գործի գործակալության ենթակայության պետական արխիվները վերակազմակերպվեցին պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունների (ՊՈԱԿ), իսկ 2003թ2003 թ. մարտի 20-ին ընդունված կառավարական այլ որոշումով` դրանք միաձուլման ձևով վերակազմակերպվեցին ՀՀ [[ՀՀ մշակույթի նախարարություն|մշակույթի]], [[ՀՀ սպորտի և երիտասարդության հարցերի նախարարություն|երիտասարդության հարցերի և սպորտի նախարարության]] ենթակայության «Հայաստանի ազգային արխիվ» ՊՈԱԿ-ի։ Նույն որոշմամբ գործակալության ենթակայության Երևան քաղաքի և մարզերի պետական արխիվները վերակազմակերպվեցին ազգային արխիվի մարզային մասնաճյուղերի, իսկ մարզպետարխիվների նախկին մասնաճյուղերը՝ նրա տարածքային ներկայացուցչությունների։
 
== Ծառայություններ ==
;Սոցիալ-իրավական բնույթի հարցումներ։
* Տեղեկություններ աշխատանքային ստաժի և աշխատավարձի չափի վերաբերյալ։
* Տեղեկություններ պարտիզանական շարժումներին մասնակցության, համակենտրոնացման ճամբարներում գտնվելու, բռնադատվածության և կուլակաթափության վերաբերյալ (1921-1950-ական թվականներ)։
* Տեղեկություններ կրթության վերաբերյալ։
* Տեղեկություններ պարգևատրումների, պատվավոր կոչումներ շնորհելու վերաբերյալ։
* Տեղեկություններ գաղթականների, փախստականների և հայրենադարձության վերաբերյալ (1915-1990-ական թվականներ)։
* Տեղեկություններ ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի, ՀՀ Ազգային ժողովի, ՀՀ կառավարության որոշումների և կարգադրությունների վերաբերյալ (1918-1992թթ1992 թթ.)։
* Տեղեկություններ հիմնարկ-ձեռնարկություններում և կազմակերպություններում աշխատանքի, դրանցում պահպանվող փաստաթղթերի վերաբերյալ։
 
;Գույքի վերաբերյալ հարցումներ
* Տեղեկություններ անշարժ գույքի (կալվածք, տուն, հողամաս, այգի) իրավունքների վերաբերյալ նախախորհրդային և խորհրդային շրջանում։
* Տեղեկություններ շինանարության համար հողատարածքների տիրապետման վերաբերյալ (արտադրական, բնակելի, տնտեսական և այլն) նախախորհրդային և խորհրդային շրջանում։
* Տեղեկություններ գիտա-տեխնիկական փաստաթղթերի (հատակագծեր, նախագծեր) վերաբերյալ խորհրդային շրջանում։
 
;Ծագումնաբանական և կենսագրական հարցումներ
* Ծագումնաբանական և կենսագրական բնույթի հարցումներ։
* Տեղեկություններ քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման վերաբերյալ (ծնունդ, մահ, ամուսնություն, ամուսնալուծություն 1730-1928թթ.)։
* Ծագումնաբանական բնույթի տեղեկանքի կազմում Հայաստանի ազգային արխիվում պահպանվող փաստաթղթերի հիման վրա։
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://armarchives.am/ Պաշտոնական կայք]
* [http://www.mta.gov.am/hy/structure/info/23/ Ազգային արխիվը Տարածքային կառավարման նախարարության կայքում]
* [https://www.facebook.com/National.Archive.of.Armenia Ազգայի արխիվի էջը] [[Ֆեյսբուք]] ցանցում
 
[[Կատեգորիա:Հայաստանի գիտահետազոտական ինստիտուտներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հայաստանի_ազգային_արխիվ» էջից