«Արտակարգ իրավիճակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Տեխնոգեն բնույթի արտակարգ իրավիճակներ: կետադրություն և բացատներ, փոխարինվեց: մ,է → մ, է oգտվելով ԱՎԲ
Տող 4.
Բնական ծագման արտակարգ իրավիճակները լինում են երկրաբանական, հիդրոերկրաբանական, օդերևութաբանական։
 
Երկրաշարժ- [[Երկրաշարժ]]երը լինում են երեք տեսակի՝ տեկտոնական, հրաբխածին, փլուզումային։ Տեկտոնական տեսակը կազմում է երկրաշարժերի 90%-ը, հրաբխածին տեսակը կազմում է երկրաշարժերի 7%-ը, ցանկացած երկրաշարժ ծնում է հրաբուխ, փլուզումային տեսակը կազմում է երկրաշարժերի 3%-ը։ Երկրի կեղևի տակ առաջացած փոփոխությունների օջախը կոչվում է [[հիպոկենտրոն]], որը չափվում է մագնիտուտներով։ Հիպոկենտրոնի պրոեկցիան երկրի կեղևի վրա կոչվում է [[էպիկենտրոն]], որը չափվում է 12 բալանոց սանդղակով։ Երկրաշարժերը կարելի է կանխատեսել մոտավորապես 30 րոպե առաջ։ Երկրաշարժից առաջ լինում է երկու ցնցում։ Առաջին ցնցումից երկրորդ ցնցումի անցումը լինում է 15-20 վայրկյանում։ Երկրորդ ցնցումը ավերիչ նշանակություն ունի։ Հայաստանում երկրաշարժերը կազմում են 95%-ը։
 
[[Սողանք]]- Երկրաշարժերից հետո Հայաստանում երկրորդ տեղը համարվում են սողանքները։ Հայաստանում գոյություն ունեն մոտավորապես 3000 սողանքային գոտիներ(Դիլիջան, Պտղնի, Նուբարաշեն, Սիսիան և այլն)։
 
ՍելաֆՍելավ- ՍելաֆըՍելավը ցեխաջրերի սրընթաց շարժումն է։ ՍելաֆիՍելավի հիմնական պատճառը հորդառատ անձրևներն են։ ՍելաֆիՍելավի արագությունը մոտավորապես 15 կմ/ժ։
 
[[Ցունամի]]- Ցունամին լինում է ծովերի և օվկիանոսների վրա։ Ծովի ալիքը բարձրանում է 10-50 մետր, արագությունը 1000 կմ/ժ։ Ցունամիի պատճառը երկրի ընդերքի երկրաշարժերն են։