«Սեմյուել Բեքեթ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ →Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմ: ծանոթագրությունների ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ
▲| բնագիր ԱԱՀ = Samuel Barclay Beckett
}}
'''Սեմյուել Բեքեթ''' կամ ֆրանսերեն արտասանությամբ '''Սամուել Բեկետ''' ({{lang-en|Samuel Beckett}}, [[1906]] - [[1989]]), [[Իռլանդիա|իռլանդացի]] [[գրող]]։ [[Էժեն Իոնեսկո]]յի հետ մեկտեղ հանդիսանում է «[[աբսուրդի թատրոն]]ի» հիմնադիրներից մեկը։ Գրականության [[Նոբելյան մրցանակ]]ի դափնեկիր (
== Կյանք և Կարիերա ==
=== Վաղ կյանք և կրթություն ===
Սեմյուել Բեքեթը ծնվել է [[1906]]
▲Սեմյուել Բեքեթը ծնվել է [[1906]] թվականի [[ապրիլի 13]]-ին։ 5 տարեկանում Բեքեթը հաճախել է տեղի մանկապարտեզը, որտեղ սովորել է [[երաժշտություն]]։ [[1919]] թվականին նա հաճախում է Պորտորայի թագավորական դպրոցը Էնիսկիլենում։ Ունենալով բնությունից արդեն տրված մարզական ունակություններ՝ Բեքեթը աչքի էր ընկնում [[Կրիկետ]]ում հիանալի խաղով։ Ավելի ուշ նա խաղում էր [[Դուբլին]]ի Համալսարանի կրիկետի թիմում։ <ref name="wisden">{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/ireland/content/player/24553.html|title=Samuel Beckett|work=Wisden Cricketers' Almanack|publisher=[[Cricinfo]]|accessdate=6 March 2011}}</ref>
=== Նախնական աշխատանքներ ===
Բեքեթը Տրինիտի քոլեջում սովորել է [[ֆրանսերեն]], [[իտալերեն]] և [[անգլերեն]] 1923-1927 թթ.։ Բակալավրի աստիճան ստանալուց հետո, կարճ ժամանակ ուսուցանել է Քեմփբել քոլեջում, այնուհետև անգլերեն է դասավանդել [[Փարիզ]]ի միջնակարգ դպրոցում։ Այստեղ նա ծանոթանում է [[Ջեյմս Ջոյս]]ի հետ։ Այս հանդիպումը հսկայական ազդեցություն է թողնում գրողի վրա։ [[1929]] թ. Բեքեթը հրատարակում է իր առաջին աշխատությունը՝ քննադատական [[ակնարկ]], որը կոչվում է "Դանտե...Բրունո։ Վիկո...Ջոյս"։ Բեքեթի առաջին կարճ պատմությունը "Ենթադրությունը" տպագրվել է Ջոլասի պարբերական մամուլում։ [[1930]] թ. Բեքեթը վերադառնում է Տրինիտիի քոլեջ՝ այս անգամ որպես դասախոս։ [[1930]] թ. [[նոյեմբեր]]ին Բեքեթը Տրինիտիի Ժամանակակից լեզուների հասարակությանն է ներկայացնում զեկույց Ժան դու Կասի վերաբերյալ։ Այն իրենից ներկայացնում էր գրական ծաղրերգություն։ Սակայն ավելի ուշ նա պնդում էր, որ միտում չուներ հիմարեցնելու իր ընթերցողներին։ Երբ Բեքեթը Տրինիտիի քոլեջից դուրս եկավ [[1931]] թ. վերջին, նրա ակադեմիական կարիերան այսքանով վերջացավ։ Նա այս փաստը նշանավորեց իր "Գաճաճ" բանաստեղծությամբ։ Բեքեթը ճանապարհորդություն է կատարում [[Եվրոպա]]յում։ Որոշ ժամանակ անցկացնում է [[Լոնդոն]]ում, որտեղ [[1931]] թ.ն հրատարակում է իր քննադատական ուսումնասիրությունը (Պրուստ) ֆրանսիացի գրող [[Մարսել Պրուստ]]ի վերաբերյալ։ Հոր մահից երկու տարի անց, նա սկսում է բուժվել հոգեվերլուծաբան Վիլֆրեդ Բիոնի մոտ։ Այս փաստը անդրադարձել է նրա հետագա աշխատությունների վրա, ինչպիսին է օրինակ "Ուոթ" և "Գոդոթին սպասելով"։ <ref>[http://www.samuel-beckett.net/speople.html Beckett, Samuel. (1906–1989)] – Literary Encyclopedia</ref> [[1932]] թ. Բեքեթը գրում է իր առաջին [[վեպ]]ը, սակայն մի շարք հրատարակիչների կողմից մերժվելուց հետո, թողնում է այն. ի վերջո այն տպագրվեց [[1992]] թ.։ Չնայած Բեքեթը ի վիճակի չէր եղել այն տպել, սակայն վեպը աղբյուր է հանդիսացել մի շարք բանաստեղծությունների համար։ [[1934]] թ. Բեքեթը "Դը Բուքմենում" տպում է ակնարկներ և գրախոսություններ։ [[1935]] թ. Բեքեթը հաջող կերպով հրատարակում է իր բանաստեղծությունների գիրքը՝ "Արձագանքի ոսկորները և այլ նստվածքներ" (Echo's Bones and Other Precipitates) և միաժամանակ աշխատում է "Մըրֆի" նովելի վրա։ "Մըրֆին" ավարտում է 1936 թվականին և մեկնում է Գերմանիայում կատարած երկարատև ճանապարհորդությունից, որտեղ նշումներ էր արել նացիստների դաժան գործողությունների մասին։ [[1937]] թ. կարճ ժամանակով վերադառնալով [[Իռլանդիա]], [[1938]] թ. հրատարակում է "Մըրֆին", որը հաջորդ տարում թարգմանում է ֆրանսերեն։ [[1939]] թ. անցկացնում է Փարիզում։
=== Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմ ===
[[1940]] թ. [[Գերմանիա]]յի շրջափակումից հետո Բեքեթը միանում է ֆրանսիական ինքնապաշտպանությանը, որտեղ աշխատում է որպես սուրհանդակ։ Հաջորդող տարիների ընթացքում տարբեր առիթներով գրեթե բռնվում է գեստապոների կողմից։ [[1942]] թ. նրա զորամասը պարտություն է կրում։ Տեղափոխվելով Ռուսսիլոն գյուղ նա շարունակում է աջակցել ինքնապաշտպանությանը։ <ref>Knowlson (1997) p304–305</ref> Ֆրանսիական կառավարությունը Բեքեթին է շնորհել Պատերազմական խաչ(Croix de guerre ) և Ինքնապաշտպանության մեդալիոն (Médaille de la Résistance)։ Իր ամբողջ կյանքի ընթացքում սակայն Բեքեթը իր այս մասնակցությանը վերաբերվում էր որպես "սկաուտական գործ"<ref>{{cite web|url=http://www.themodernword.com/beckett/beckett_biography.html |title=The Modern Word |publisher=The Modern Word |date= |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 12–ին}}</ref><ref>Knowlson (1997) p303</ref> Ռուսսիլոնում թաքնվելու ընթացքում նա շարունակում է աշխատել "Ուոթ" ստեղծագործության վրա։▼
▲Ֆրանսիական կառավարությունը Բեքեթին է շնորհել Պատերազմական խաչ(Croix de guerre ) և Ինքնապաշտպանության մեդալիոն (Médaille de la Résistance)։ Իր ամբողջ կյանքի ընթացքում սակայն Բեքեթը իր այս մասնակցությանը վերաբերվում էր որպես "սկաուտական գործ"<ref>{{cite web|url=http://www.themodernword.com/beckett/beckett_biography.html |title=The Modern Word |publisher=The Modern Word |date= |accessdate=2013 թ․ դեկտեմբերի 12–ին}}</ref><ref>Knowlson (1997) p303</ref> Ռուսսիլոնում թաքնվելու ընթացքում նա շարունակում է աշխատել "Ուոթ" ստեղծագործության վրա։
=== Հռչակ. վեպեր և թատրոն ===
[[1946]] թ. [[Ժան Պոլ Սարտր]]ի ամսագրում տպագրվում է Բեքեթի կարճ պատմությունը՝ "Հավաքակազմ" (ավելի ուշ վերանվանվել է "Վերջ")՝ առանց իմանալու, որ դա միայն առաջին մասն է։ Սիմոն Դե Բովուարը հրաժարվում է տպագրել երկրորդ մասը։ Բեքեթը նաև գրում է իր 4-րդ վեպը (Մերսիեր և Կամիեր), որը չի հրատարակվում մինչև [[1970]] թվականը։ Այս վեպը նախանշում էր Բեքեթի ամենահայտնի աշխատանքը ("Գոդոտին սպասելիս"), որը Բեքեթը գրում է հաջորդիվ։ Ամենակարևորը այն է, որ վեպը Բեքեթի առաջին ֆրանսերեն աշխատությունն է։ Բեքեթը մեծամասամբ հայտնի է իր "Գոդոտին սպասելիս" (En attendant Godot (1953)) պիեսով։ Ինչպես [[1947]] թվականից հետո ստեղծված բոլոր գործերը, այս մեկը նույնպես գրվել է ֆրանսերենով։ Բեքեթը պիեսի վրա աշխատել է [[1948]] թվականի [[հոկտեմբեր]]ից մինչև [[1949]] թ. [[հունվար]]ը։ <ref>Knowlson (1997) p342</ref> Հրատարակել է [[1952]] թ., իսկ պրեմիերան եղել է [[1953]] թվականին։ Անգլերեն թարգմանված տարբերակը լույս է տեսել 2 տարի հետո։ Փարիզում այն ունեցել է քննադատական, սիրված և վիճահարույց հաջողություններ։ Լոնդոնում առաջին անգամ բեմադրվել է [[1955]] թ.։ Այն մինչև հիմա բեմադրվում է։ Բեքեթը ինքն է անգլերեն թարգմանել իր բոլոր գործերը՝ բացառությամբ "Մոլլոյիի", որը թարգմանել է Պատրիկ Բոուլսի հետ համատեղ։ "Գոդոտին սպասելիս" պիեսը Բեքեթի համար ճանապարհ բացեց դեպի [[թատրոն]]։ Նա շարունակեց պիեսներ գրել ("Կրապպի վերջին ժապավենը", "Ուրախ օրեր", "Խաղ" և այլն )։
== Մահ ==
1960-ականները փոփոխության ժամանակաշրջան հանդիսացան գրողի համար։ [[1961]] թ. նա ամուսնացավ Սյուզաննա Դեշեվյո-Դումեսնիլի հետ։ [[Անգլիա]]յում տեղի ունեցավ գաղտնի քաղաքացիական ամուսնություն։ Պիեսների հաջողություններից հետո նա սկսեց աշխատել որպես թատերական ռեժիսոր։ 1950-ականներից վերջերից մինչև իր մահը Բեքեթը սիրային կապի մեջ է եղել Բարբարա Բրեյի հետ։ Վերջինս մի այրի էր, ով ԲիԲիՍիում աշխատում էր որպես սցենարի խմբագիր։ [[1969]]
▲[[1969]] թվականի հոկտեմբերին Սյուզաննայի հետ արձակուրդները վայելելիս Բեքեթը իմանում է, որ իրեն է շնորհվել [[Նոբելյան Մրցանակ]] գրականության ոլորտում։ Չնայած որ Բեքեթը միշտ հայտնի է եղել որպես շատ "փակ" անձնավորություն, [[2011]] թվականի [[դեկտեմբերի 15]]-ին Ռոյ Ֆոսթերի կողմից կատարած նամակների ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ Բեքեթը ոչ միայն սիրալիր էր, այլ նաև հաճախ պատրաստ էր խոսել իր աշխատանքների և դրանց ստեղծման գործընթացի մասին։ <ref>{{cite news | last = Foster | first = Roy | title = Darkness and Kindness | url = http://www.tnr.com/article/books-and-arts/magazine/97767/beckett-letters-godot-ireland?passthru=YWEzNjliOWUzNTZhNGRmNGQ4MDMwZmNkOTVjYmY2M2E | work = The New Republic | date = 15 December 2011 | accessdate=5 December 2011}}</ref>
== Ժառանգություն ==
Բոլոր անգլիալեզու մոդերնիստներից Բեքեթն է ամենաէական ազդեցությունը ունեցել ռեալիստական ավանդույթների վրա։
1950-ականներից ի վեր նա մեծ ազդեցություն է ունեցել փորձարարական ստեղծագործությունների վրա։ Նա մեծ ներգործություն է ունեցել այնպիսի իռլանդացի գրողների վրա, ինչպիսիք են Թոմաս Կինսելլան, Դերեկ Մահոնը, Տրեվոր Ջոյսը և Քեթրին Վոլշը։
[[
[[Պատկեր:SamuelBecketBridge.jpg|մինի|Սեմյուել Բեքեթ Բրիդջ, Դուբլին]]
Իռլանդական ծովային ծառայությունների նոր [[նավ]]ը անվանվել է ԷլԻ Սեմյուել Բեքեթ։
Տող 61 ⟶ 31՝
== Շքանշաններ և մրցանակներ ==
* Պատերազմական խաչ ([[Ֆրանսիա]])
* Ինքնապաշտպանության [[մեդալիոն]](Ֆրանսիա)
* 1959
* 1961
* 1968
* 1969
* Աոսդանայի Սաօի (Saoi of Aosdana)(Իռլանդիա)
Տող 77 ⟶ 46՝
{{DEFAULTSORT:Բեքեթ, Սեմյուել}}
[[Կատեգորիա:Իռլանդացի գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Գրականության բնագավառում Նոբելյան մրցանակակիրներ]]
|