«Պանևեժիս»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Պանևեժիս''', կամ '''Պանյավեժիս''' ({{lang-lt|Panevėžys}}, {{lang-pl|Poniewież}}, մինչ [[1917 թվական]]ը՝ '''Պոնևեժ'''), քաղաք Լիտվայի հյուսիսում:հյուսիսում։ Լիտվայի հինգերորդ քաղաքն է՝ ըստ բնակչության թվի:թվի։ Հանդիսանում է Պանևեժիսի նահանգի ու Պանևեժիսի շրջանի վարչական կենտրոնը:կենտրոնը։

Քաղաքը տեղակայված է Նևեժիս ([[Նեման]]ի վտակ) գետի երկու ափերին, [[Վիլնյուս]]ից 135 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք, [[Կաունաս]]ից 109 կմ և Կլայպեդայից 240 կմ հեռավորության վրա:վրա։ Ընդհանուր տարածքը կազմում է շուրջ 50 կմ²:։

Պանևեժիսի տարածքում են հատվում Լիտվայի կարևոր ավտոմայրուղիներն ու «Վիա Բալթիկա» միջազգային մայրուղին, որ կապում է [[Վիլնյուս]]ը [[Ռիգա]]յին:յին։ Երկաթուղագծերը միացնում են [[Դաուգավպիլս]]ն ու [[Շյաուլյայ]]ը:ը։ Գործում են տեղական նշանակություն ունեցող 2 օդանավակայաններ:օդանավակայաններ։

Ռուսական կայսրության առաջին համընդհանուր մարդահամարի ժամանակ Պոնևեժում հաշվառվել է 6 503 տղամարդ ու 6 465 կին, իսկ քաղաքի ընդհանուր բնակչությունը կազմել է 12 968 մարդ:մարդ։ Քաղաքի բնակչության կեսը եղել են հրեաներ:հրեաներ։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի նախօրյակին քաղաքն ուներ 14 000 բնակիչ:բնակիչ։ [[1939 թվական]]ին քաղաքի բնակչությունը կազմել է 27 հազար, 1959 թվականի՝ 41 հազար, 1974 թվականին՝ 88 հազար, 1985 թվականին՝ 116 հազար մարդ:մարդ։ 1990-ական թվականների սկզբին քաղաքի բնակչության թվաքանակն սկսել է նվազել:նվազել։ 1996 թվականին այն ունեցել է 126,1 հազար, 2002 թվականին՝ 118,2 հազար, 2008 թվականին՝ 106,5 հազար:հազար։ Ներկայում քաղաքն ունի 97 343 բնակիչ (2013 թվականի հունվարի 1-ի տվյալներով):։ Պանևեժիսը համարվում է Լիտվայի ամենից մոնոէթնիկ բնակավայրերից մեկը:մեկը։ Նրա բնակչություն 96 %-ը լիտվացիներ են, 2,6 %-ը՝ ռուսներ, 0,4 %-ը՝ ուկրաինացիներ, 0,2 %-ը՝ բելառուսներ, 0,2 %-ը՝ լեհեր, 0,02 %-ը՝ հրեաներ, 0,28 %-ը՝ այլ ազգությունների ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ գնչու կարաիմներ:կարաիմներ։

Քաղաքն իր անունն ստացել է Նևեժիս (''Նյավեժիս'', ({{lang-lt|Nevėžis}}) գետի անունից առաջին անգամ հիշատակվել է Ալեքսանդր Յագելոն իշխանի տրվախ փաստաթղթում, որ թվագրված է 1503 թվականի սեպտեմբերի 7-ին<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор = Vanagas, Aleksandras.|заглавие = Lietuvos miestų vardai|ответственный = Parengė ir pratarmę parašė V. Maciejauskienė|серия = |ссылка = |издание = |место = Vilnius|издательство = Mokslo ir enciklopedijų leidykla|год = 1996|том = |страницы = 171|страниц = 322|isbn = 5-420-01354-1|тираж = 3000}}</ref>:։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ից հետո ռուսերեն տեքստերում սկսել է գործածվել ''Պանևեժիս'' տարբերակը:տարբերակը։ Սակայն 1990-ական թվականներին Լիտվայում ռուսերենով գործածվում է ''Պանյավեժիս'' տարբերակը, քանզի լիտվերենի '''e''' տառը ռուսերենում տառադարձվում է '''я'''<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор =|часть = |заглавие = Инструкции по транскрипции фамилий, имен и географических названий с русского языка на литовский и с литовского языка на русский|оригинал = Pavardžių, vardų ir vietovardžių transkripcijos iš rusų kalbos į lietuvių kalbą ir iš lietuvių kalbos į rusų kalbą instrukcija|ссылка = |ответственный = |издание = |место = Вильнюс|издательство = Мокслас|год = 1990|том =|страницы = 103|страниц = |серия = |isbn = }}</ref>:։

Քաղաքն առաջին անգամ հիշատակվում է լեհ թագավորի ու Լիտվայի մեծ իշխան Ալեքսանդրի փաստաթղթում, որ վերաբերում է 1503 թվականի սեպտեմբերի 7-ին:ին։ Համաձայն այդ փաստաթղթի՝ տարածքը տրվել է վանահայր Ռամիգալային՝ պայմանով, որ նա այդտեղ եկեղեցի պիտի կառուցի:կառուցի։ Նևեժիսի աջա փին հիմնվել է բնակավայր, որն ունեցել է եկեղեցի, շուկա, պանդոկ, գարեջրագործարան, բաղնիք:բաղնիք։ Այն հետագայում ստացել է Հին Պանևեժիս անվանումը:անվանումը։

[[XVI դար]]ի սկզբում Նևեժիսի ձախ ափին՝ պետական տարածքում, ձևավորվել է այլ բնակավայր, որ ստացել է Նոր Պանևեժիս անվանումը:անվանումը։ Այդ երկու բնակավայրերը շուտով միացել են իրար:իրար։ [[1565|1565]]—[[1566]] թվականների վարչական բարեփոխումներից հետո Պոնևեժը դարձել է պովետի կենտրոն:կենտրոն։ [[1568 թվական]]ին Կրակենավայից Պոնևեժ է տեղափոխվում պավետային դատարանը:դատարանը։ Դա նպաստեց քաղաքի զարգացմանը:զարգացմանը։ Քաղաքի երկու մասերը միավորվեցին [[1780 թվական]]ին:ին։

[[1727 թվական]]ին Պանևեժիսում կառուցվեց Սուրբ Երրորդության եկեղեցին (սկզբնապես այն եղել է փայտե), վանք ու կոլեգիան՝ քաղաքի առաջին միջնակարգ դպրոցը:դպրոցը։ 1831 թվականի լեհական ապստամբությունից հետո վանքն ու եկեղեցին փակվել են:են։ [[1847 թվական]]ին եկեղեցին փոխանցվել է ուղղափառներին, սակայն [[1918 թվական]]ին կրկին վերադարձվել է կաթոլիկներին: կաթոլիկներին։