«Խորհրդային բանակի ներխուժումը Հայաստան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (2) |
No edit summary |
||
Տող 7.
Նման ծանր պայմաններում հայ բոլշևիկները պայքար ծավալեցին Հայաստանը խորհրդայնացնելու համար։ Հայ բոլշևիկների գործունեության համար խթան հանդիսացան հատկապես 1920 թվականի սեպտեմբերին [[Բաքու|Բաքվում]] տեղի ունեցած [[Արևելք]]ի ժողովուրդների համագումարը։ Էնվերի և հայատյաց այլ գործիչների ղեկավարությամբ ընթացող այս համագումարը բացահայտ հակահայկական դիրքորոշում ընդունեց, չնայած այն բանին, որ այդ համագումարին մասնակցում էին 157 հայեր։ Հայաստանի խորհրդայնացման քաղաքականությանը գործնական հողի վրա դրվեց [[1920]] թվականի [[սեպտեմբեր]]ին [[Բաքու|Բաքվում]] տեղի ունեցավ ՌԿԲԿ Կենտկոմի Կովկասյան բյուրոյի և Ադրբեջանի կոմկուսի քաղբյուրոյի համատեղ նիստ, Հայաստանի կոմկուսի կենտկոմի և նրա Արտասահմանյան բյուրոյի անդամների մասնակցույթամբ, ուր քննարկվեց Հայաստանի խորհրդայնացման հարցը։ Իսկ 1920 թվականի նոյեմբերի կեսերին հայ կոմկուսի կենտկոմի և նրա Արտասահմանյան բյուրոյի անդամներից ստեղծվում է Հայաստանի ռազմահեղափոխական կոմիտե, որի մեջ մտնում էին [[Սարգիս Կասյան]]ը (նախագահ), [[Ասքանազ Մռավյան]]ը, [[Սահակ Տեր-Գաբրիելյան]]ը, [[Ալեքսանդր Բեկզադյան]]ը, [[Ավիս Նուրիջանյան]]ը և ուրշներ։ Շուտով Հայ հեղկոմը և Հայ կոմկուսի կենտկոմը փոխադրվում են [[Ղազախ]] և նախապատրաստական աշխատանքներ են սկսվում [[Հայաստան]]ի խորհրդայնացման համար։
[[1920]] թվականի նոյեմբերին [[Հայաստան]]ի Հանրապետության վիճակը խիստ ծանրացավ, դա հարկադրեց Համո Օհանջանյանի գլխավորած կառավարության հրաժարականը։ [[Նոյեմբեր]]ի [[24]]-ին [[Հայաստան]]ի խորհրդարանը ստեղծում է նոր կառավարություն Սիմոն Վրացյանի գլխավորությամբ։ Զգալով պահի լրջությունը և հայ ժողովրդի գլխին կախված ֆիզիկական բնաջնջման վտանգը, Վրացյանի կառավարությունը փորձում է բարելավել հարաբերությունները Խորհրդային Ռուսաստանի հետ։ Սակայն [[նոյեմբեր]]ի [[29]]-ին Խորհրդային [[Ռուսաստան]]ի լիազոր ներկայացուցիչ [[Բորիս Լեգրան]]ին արված առաջարկը չի ընդունվում։ Լեգրանը հայտարարում է, որ Խորհրդային [[Ռուսաստան]]ի կառավարությունը [[Հայաստան]]ի խորհրդայնացման կուրս է վերցրել։ Նույն օրը հայ հեղկոմը Ղազախից անցնում է Իջևան և այստեղ [[Հայաստան]]ի ժողովրդին ուղղված դեկլարացիա հրատարակում, որով [[Հայաստան]]ը հռչակվում է Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն։ Իջևան են մտնում
Պայմանագրի կետերի համաձայն
Տող 26.
== Հետևանքը ==
Այսպիսով [[1920]] թվականի դեկտեմբերի սկզբին Խորհրդային Ռուսաստանը բռնազավթում է Հայաստանը, այն վերանվանում Հայաստանի խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն, և այնտեղ հաստատում դրածո վարչախումբ։ [[Դեկտեմբեր]]ի [[4]]-ին [[Երևան]] են ժամանում հայ հեղկոմի անդամները, իսկ [[դեկտեմբեր]]ի [[6]]-ին 11-րդ բանակի մի զորամաս։ Երևան հասնելուց հետո բոլշևիկները 11-րդ բանակի օգնությամբ սկսում են իրականացնել զանգվածային բռնագրավումներ, ձերբակալություններ: Բռնազավթման առաջին ամիսներին բոլշևիկները սպանում են հարյուրավոր հայ սպաների, մտավորականների, Հայաստանի կառավարության անդամների, որոնք հրաժարվում են համագործակցել զավթիչների հետ: 1921 թվականին բոլշևիկները հազարավոր հայ սպաների և մտավորականների աքսորում են Ադրբեջան և Ռյազան: Հայաստանի խորհրդային 70-ամյա բռնազավթումն ավարտվում է 1991-ի սեպտեմբերի 21-ին. հայ ժողովուրդը անկախության հանրաքվեով դուրս է գալիս Խորհրդային Միությունից:
== Այցելեք նաև ==
[[Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն]]
| |||