«Հայաստանի առաջին բաժանում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 28.
== Ժամանակավոր վերամիավորում ==
 
[[Մեծ Հայք]]ի արևմտյանհռոմեական երկրամասերիհատվածի որոշ նախարարներ, որոնք դեռ [[Արշակ Գ]]-ի թագավորության շրջանում ([[387]]-[[389]]) դժգոհ էին նրա իշխանությունից, փորձեցին համաձայնության գալ [[Խոսրով Դ]]-ի հետ։ Արշակ Գ-ի հետ թագավորության արևելյան երկրամասերից Մեծ Հայքի արևմտյան մաս էին տեղափոխվել մեծ թվով նախարարներ։ Եվ երբ հռոմեացիները վերացրին իրենց ենթակայության տակ գտնվող հայկական թագավորությունը, հայ նախարարները նամակով դիմեցին Խոսրով Դ-ին՝ նրան խնդրելով ոխ չպահել և իրենց վերցնել իր ենթակայության ներքո։ Խոսրովը, նրանց վերցրեց իր հովանու տակ, վերադարձրեց իրենց հայրենի կալվածքները, իսկ եթե ինչ-ինչ կալվածքներ ուրիշների էինհանձնված հանձնվել, դրանքկալվածքները փոխհատուցեց արքունի («ձեռական») տիրույթների հաշվին։
[[Պատկեր:Մեծ Հայքը Արշակունիների օրոք.jpg|330px|աջից|thumb|[[Մեծ Հայք]]ը նախքան բաժանումը]]
 
ԽոսրովըԽոսրով թագավորը նամակով դիմեց [[Թեոդոսիոս Ա Մեծ|հռոմեական կայսրին]]՝ խնդրելով հարկ մուծելու պայմանով իրեն հանձնել Հայոց թագավորության՝ կայսրությանն անցած հողերը։ Հռոմեական արքունիքն իր շահերից ելնելով համաձայնեց նրա խնդրանքին։ Հայոց արքան հաստատեց նոր «[[Գահնամակ]]»-ը, որում տեղ գտան թագավորության արևելյան և արևմտյաներկու մասերիհատվածների նախարարությունները։
 
ՊարսիցԵրբ արքունիքնԽոսրով ուշադիր հետևում էր Խոսրովի գործունեությանը։ Երբ նաԴ-ն առանց պարսից շահի համաձայնության կաթողիկոսական աթոռ բարձրացրեց [[Սահակ Պարթև]]ին, նրանից բացատրություն պահանջեցին։ Հայոց թագավորը, որ հասցրել էր բավականաչափ ուժեղացնել իր դիրքերը, փորձեց հռոմեական օգնությամբ ազատվել պարսկական գերիշխանությունից։ Սակայն կայսրը ոչ միայն նրան չօգնեց, այլև պարսից արքայինարքունիքը տեղյակնրանից պահեցբացատրություն Հայոցպահանջեց։ թագավորի ծրագրերի մասին։ Անմիջապես պարսկականՊարսկական մի բանակ ներխուժեց Հայաստան և ձերբակալեց նրան։ Մի խումբ հայ նախարարներ Գազավոն Կամսարականի ղեկավարությամբ փորձեցին ընդամենը 700 զինվորով ազատել նրան։ Եվ մինչ այդ զորամասը ծանր կռիվ մղելով դիմադրում էր պարսկական զորքերին, հերոսների մի խումբ աշխատեց ազատել շղթայակապ թագավորին։ Խոսրովին ազատել չհաջողվեց, իսկ հայկական զորամասը գրեթե ամբողջությամբ ոչնչացավ, քանի որ և ոչ մի զինվոր մարտադաշտը չլքեց՝ առաջ բերելով պարսիկների զարմանքը։ Խոսրովը գահընկեց արվեց և [[Արշակ Բ]]-ի (350-368) օրինակով բանտարկվեց Անհուշ բերդում։ Շապուհ Գ-ն գահ բարձրացրեց Խոսրովի եղբայր [[Վռամշապուհ Արշակունի|Վռամշապուհին]] ([[388]]-[[414]])։ Նա արդեն իշխում էր միայն արևելյան հատվածում։ Մեծ Հայքի բաժանումը վերահաստատվեց <ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/19/159/162 Մեծ Հայքի վերամիավորումը]</ref>։
 
Խոսրովին ազատելու թեկուզև անհաջող փորձը սթափեցրեց պարսից արքունիքին։ Հասկանալով, որ ամեն մի խստություն Հայաստանում լոկ կբորբոքի հակապարսկական տրամադրությունները, Շապուհ Գ-ն ամեն ինչ թողեց նախկինի պես։ Նա հայ նախարարների խնդրանքով գահ բարձրացրեց Խոսրովի եղբայր [[Վռամշապուհ Արշակունի|Վռամշապուհին]] ([[388]]-[[414]])։ Նա արդեն իշխում էր միայն արևելյան հատվածում։ Մեծ Հայքի բաժանումը վերահաստատվեց <ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/19/159/162 Մեծ Հայքի վերամիավորումը]</ref>։
 
== Ծանոթագրություններ ==