«Մորմ (բույս)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տաքսոտուփ
'''Մորմ''' ({{lang-lat|''Solanum''}}), [[մորմազգիներ]]ի ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, թփերի, կիսաթփերի, երբեմն՝ փաթաթվող բույսերի ցեղ: Հայտնի է մոտ 1700, [[ՀՀ]]-ում՝ 4 տեսակ՝ մորմ քաղցրադառն (Solanum dulcamara), [[Պատկեր:Solanum dulcamara-01 (xndr).jpg|մինի|աջից|Մորմ քաղցրադառն (Solanum dulcamara)]] մորմ սև (Solanum nigrum),[[Պատկեր:Solanum nigrum.jpg|մինի|աջից|մորմ սև (Solanum nigrum)]] մորմ թևավոր (Solanum alatum) և մորմ Վորոնովի (Solanum woronowii): Տարածված է [[Սյունիք]]ի, [[Վայոց ձոր]]ի, [[Արարատ]]ի, [[Տավուշ]]ի, [[Լոռի|Լոռու]] մարզերում: Աճում է գետերի և առվակների ափերին, անտառներում, թփուտներում, այգիներում, բանջարանոցներում, ճամփեզրերին: Ցողունի բարձր, մինչև 2 մ է: [[Տերև]]ներն ամբողջական են կամ կենտ-փետրաձև: [[Ծաղկաբույլ]]ը հովանոցանման է, ծաղիկները՝ կարմրավուն, սպիտակ, կապույտ: Ծաղկում է [[հունիս]]-[[օգոստոս]]ին: Պտուղը հյութալի կամ մսալի, երկբուն, բազմասերմ հատապտուղ է: Թունավոր է: Որոշ տեսակներ դեղաբույսեր են. պարունակում են ստերոիդներ, ալկալոիդներ, ֆլավոնոիդներ, ճարպաթթուներ, եթերայուղեր, ածխաջրեր, օրգանական թթուներ: Բժշկության մեջ կիրառվում է շնչառական օրգանների, մաշկավեներային, ստամոքսաղիքային համակարգի հիվանդությունների, կատաղության և [[էպիլեպսիա]]յի բուժման համար: Որոշ տեսակներ միջատասպան են: Մեղրատու է: Աճեցնում են նաև որպես գեղազարդիչ բույս:
|image file = Solanum sodomeum.JPG
|image title = Solanum sodomeum
|image descr = ''Solanum sodomeum''
|regnum = Բույսեր
|phylum = [[Ծածկասերմեր]]
|classis = [[Երկշաքիլավորներ]]
|ordo = [[Մորմածաղկավորներ]]
|familia = [[Մորմազգիներ]]
|genus = ''' Մորմ '''
|rang =
|latin = Solanum
|author = [[L.]] [[1753]]
|syn =
|typus =
|children name =
|children =
|range map =
|range map caption =
|range map width =
|range legend =
|wikispecies = Solanum
|commons = Solanum
|grin =
}}
'''Մորմ''' ({{lang-lat|''Solanum''}}), [[մորմազգիներ]]ի ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, թփերի, կիսաթփերի, երբեմն՝ փաթաթվող բույսերի ցեղ: Հայտնի է մոտ 1700, [[ՀՀ]]-ում՝ 4 տեսակ՝ մորմ քաղցրադառն (Solanum dulcamara), [[Պատկեր:Solanum dulcamara-01 (xndr).jpg|մինի|աջից|Մորմ քաղցրադառն (Solanum dulcamara)]] մորմ սև (Solanum nigrum),[[Պատկեր:Solanum nigrum.jpg|մինի|աջից|մորմ սև (Solanum nigrum)]] մորմ թևավոր (Solanum alatum) և մորմ Վորոնովի (Solanum woronowii):
 
== Տարածում ==
Տարածված է [[Սյունիք]]ի, [[Վայոց ձոր]]ի, [[Արարատ]]ի, [[Տավուշ]]ի, [[Լոռի|Լոռու]] մարզերում: Աճում է գետերի և առվակների ափերին, անտառներում, թփուտներում, այգիներում, բանջարանոցներում, ճամփեզրերին:
 
== Կենսաբանական նկարագիր ==
Ցողունի բարձրությունը մինչև 2 մ է: [[Տերև]]ներն ամբողջական են կամ կենտ-փետրաձև: [[Ծաղկաբույլ]]ը հովանոցանման է, ծաղիկները՝ կարմրավուն, սպիտակ, կապույտ: Ծաղկում է [[հունիս]]-[[օգոստոս]]ին: Պտուղը հյութալի կամ մսալի, երկբուն, բազմասերմ հատապտուղ է:
 
== Նշանակություն և կիրառուոմ ==
Թունավոր է: Որոշ տեսակներ դեղաբույսեր են. պարունակում են ստերոիդներ, ալկալոիդներ, ֆլավոնոիդներ, ճարպաթթուներ, եթերայուղեր, ածխաջրեր, օրգանական թթուներ: Բժշկության մեջ կիրառվում է շնչառական օրգանների, մաշկավեներային, ստամոքսաղիքային համակարգի հիվանդությունների, կատաղության և [[էպիլեպսիա]]յի բուժման համար: Որոշ տեսակներ միջատասպան են: Մեղրատու է: Աճեցնում են նաև որպես գեղազարդիչ բույս:
{{ՀԲ}}
[[Կատեգորիա:Բույսեր այբբենական կարգով]]