«Գլան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 4.
 
==Ծանոթություն==
Մենք ուսումնասիրելու ենք միայն «ուղիղ շրգանային գլանը»։ Նրա [[մակերևույթ]]ը կազմված է երկու հիմքերից և կողմնային մակերևույթից։ Ուղիղ [[շրջան]]ային գլանի հիմքերը երկու հավասար շրջաններ են, որոնք տեղադրված են զուգահեռ հարթություններում այնպես, որ նրանց կենտրոններով անցնող ուղիղը ուղղահայաց է այդ հարթություններին։ Այդ ուղիղը կոչվում է գլանի առանցք։ Գլանի կողմնային մակերևույթը կազմում են նրա հիմքերին ուղղահայաց բոլոր այն հատվածները, որոնց ծայրերը պատկանում են հիմքերի շրջանագծերին։ Այդ հատվածները կոչվում են '''գլանի ծնորդներ''', իսկ հիմքերի կենտրոնները միացնող հատվածը՝ '''գլանի բարձրություն'''։ Դրանք իրար հավասար հատվածներ են։ Ծնորդի երկարությունը հավասար է բարձրությանը։ Եթե գլանի կողմնային մակերևույթը կտրենք ծնորդով, նրա փռվածքը կլինի ուղղանկյուն, որի կողմերից մեկը հավասար է գլանի ծնորդին, իսկ մյուսը՝ գլանի հիմքի շրջանագծի երկարությանը։ Ուստի եթե h–ով նշանակենք գլանի բարձրությունը, իսկ r–ով՝ հիմքի շառավիղը, ապա գլանի կողմնային մակերևույթի մակերեսը՝
Մենք ուսումնասիրելու ենք միայն «ուղիղ շրգանային գլանը»։ Նրա [[մակերևույթ]]ը կազմված է երկու հիմքերից և կողմնային
մակերևույթից։ Ուղիղ [[շրջան]]ային գլանի հիմքերը երկու հավասար շրջաններ են, որոնք տեղադրված են զուգահեռ հարթու-
թյուններում այնպես, որ նրանց կենտրոններով անցնող ուղիղը ուղղահայաց է այդ հարթություններին։ Այդ ուղիղը կոչվում է
գլանի առանցք։ Գլանի կողմնային մակերևույթը կազմում են նրա հիմքերին ուղղահայաց բոլոր այն հատվածները, որոնց
ծայրերը պատկանում են հիմքերի շրջանագծերին։ Այդ հատվածները կոչվում են '''գլանի ծնորդներ''', իսկ հիմքերի
կենտրոնները միացնող հատվածը՝ '''գլանի բարձրություն'''։ Դրանք իրար հավասար հատվածներ են։ Ծնորդի երկարութ-
յունը հավասար է բարձրությանը։
Եթե գլանի կողմնային մակերևույթը կտրենք ծնորդով, նրա փռվածքը կլինի ուղղանկյուն, որի կողմերից մեկը հավասար է
գլանի ծնորդին, իսկ մյուսը՝ գլանի հիմքի շրջանագծի երկարությանը։ Ուստի եթե h_ով նշանակենք գլանի բարձրությունը,
իսկ r_ով՝ հիմքի շառավիղը, ապա գլանի կողմնային մակերևույթի մակերեսը՝
 
'''S=2πrh'''
Տող 19 ⟶ 10՝
իսկ լրիվ մակերևույթի մակերեսը՝
 
'''S=2πrh+2π<math>r2πr^2\,</math>'''։
 
==Գլանի հատույթները տարբեր հարթություններով==
===Հատկություն 1===
''Եթե հատող հարթությունն ուղղահայաց է գլանի առանցքին, ապա այն գլանի կողմնային մակերևույթը հատում է մի շրջանագծով, որը հավասար է '''գլանի''' հիմքի [[շրջանագիծ|շրջանագծ]]ին։
''շրջանագծով, որը հավասար է [[գլան]]ի հիմքի [[շրջանագիծ|շրջանագծին]]։''
====Ապացույց====
Այս փաստը անմիջապես բխում է տարածության մեջ զուգահեռ տեղափոխության այն հատկությունից, ըստ որի ցանկացած հարթություն անցնում է իրեն իրեն զուգահեռ հարթության կամ ինքն իրեն: Դիցուք ß_ն գլանը հատող և նրա հիմքին զու- գահեռ հարթությունն է: Գլանի [[առանցք]]ի ուղղությամբ զուգահեռ տեղափոխությունը, որը համատեղում է ß հարթությունը գլանի հիմքի հարթության հետ, համատեղում է կողմնային մակերևույթի հատույթը հիմքի շրջանագծի հետ:
հարթություն անցնում է իրեն իրեն զուգահեռ հարթության կամ ինքն իրեն: Դիցուք ß_ն գլանը հատող և նրա հիմքին զու-
գահեռ հարթությունն է: Գլանի [[առանցք]]ի ուղղությամբ զուգահեռ տեղափոխությունը, որը համատեղում է ß հարթությունը
գլանի հիմքի հարթության հետ, համատեղում է կողմնային մակերևույթի հատույթը հիմքի շրջանագծի հետ:
===Հատկություն 2===
''Գլանի առանցքին զուգահեռ հարթությունը գլանը հատում է ուղղանկյունով (ենթադրվում է, որ այդ հարթության հեռավորությունը գլանի առանցքից փոքր է R_ից)։''
====Ապացույց====
Դիցուք <math> M N </math>–ը գլանի <math> O O_1 </math> առանցքին զուգահեռ a հարթության և գլանի հիմքի հատման գիծն է։ <math> M </math> և <math> N </math> կետերով տանելով գլանի <math> M M_1 </math> և <math> N N_1 </math> ծնորդները՝ կստանանք <math> M M_1 N_1 N </math> ուղղանկյունը, որի հարթությունը զուգահեռ է <math> O O_1 </math>_ին–ին, որովհետև <math> M M_1 </math>||<math> O O_1 </math>։ Քանի որ <math> M N </math> և <math> O O_1 </math> խաչվող ուղիղներից մեկով(<math> M N </math>_ով–ով) անցնում է մյուսին զուգահեռ միայն մեկ հարթություն, ապա <math> M M_1 N_1 N </math> հարթությունը համընկնում է a հարթության հետ։
 
[[Կատեգորիա:Երկրաչափություն]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Գլան» էջից