«Փախստականներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Armenian woman and her children from Geghi, 1899.jpg|250px|մինի]]
'''Փախստական''', անձ, որը ռասայական[[Ռասաներ|ռասսա]]յական, ազգային, կրոնական[[կրոն]]ական, որոշակի սոցիալական խմբի պատկանելության կամ քաղաքական համոզմունքների համար հետապնդումների զոհ դառնալու հիմնավոր երկյուղի պատճառով գտնվում է իր քաղաքացիական պատկանելության պետությունից դուրս և չի կարող կամ չի կամենում օգտվել այդ պետության պաշտպանությունից կամ, չունենալով որևէ պետության [[քաղաքացիություն]] և գտնվելով իր նախկին հիմնական բնակության վայրի պետությունից դուրս, չի կարող կամ չի կամենում վերադառնալ այդ պետություն, կամ եթե անձը միաժամանակ մի քանի պետության քաղաքացի է. սակայն երկյուղ ունի, ու չի կարող օգտվել այդ [[պետություն]]ներից որևէ մեկի պաշտպանությունից («Փախստականների մասին» [[ՀՀ]] օրենք, ընդունված է [[1999]] թվականի [[մարտի 3]]-ին)։
 
[[Պատկեր:Partition of Punjab, India 1947.jpg|250px|մինի|ձախից]]
Հաճախ փախստականը դիտվում է ավերի լայն համատեքստում՝ որպես ոչ կամավոր տեղահանված։ [[1996]] թվականին ընդունվել է գործողությունների ծրագիր, որում սահմանվել է տեղահանվածների 8 խումբ ([[ժնև]], [[1996]] թվականի [[մայիսի 30]]-[[մայիսի 31|31]]ին)։
Հաճախ փախստականը դիտվում է ավերի լայն համատեքստում՝ որպես ոչ կամավոր տեղահանված։ [[1996]]-ին ընդունվել է գործողությունների ծրագիր որում սահմանվել է տեղահանվածների 8 խումբ (ժնե, [[1996]]-ի [[մայիսի 30|մայիսի 30-31]]-ին). Փախստականներ, ներքին տեղահանվածներ, ապօրինի միգարնտներ, բռնի տեղահանվածներ, հայրենադարձներ, էկոլոգիական միգոսնտնեշական փախստականի կարգավիճակին համապատասխան անձանց նախկինում դեպորտացվածներ ՀՀ-ում առկա են տեղահանվածների բոլոր կարգերը, բայց [[1988]]-[[1992]]-ին [[ԼՂԻՄ]]-ից դեպորտացված անձինք միջազգային հանրության կողմից ճանաչված չեն որպես խումբ։ Առանձնացվել է նաև երկրի ներսում տեղահանվածների այն խումբը, ովքեր լքել են իրենց մշտական բնակավայրն հենց քաղաքացիության կամ հիմնական բնակության պետության սահմաններում։ Սկսած [[1988]]-ից միասնական պետության ([[ԽՍՀՄ]]) սահմաններում՝ Ադրբեջանական ԽՍՀ հայաշատ քաղաքներում ու շրջաններում ([[Սումգայիթ]]. [[Բաքու]], [[Կիրովաբադ]], [[Խանլար]], [[Դաշքեսան]], [[Ղազախ]] և այլն) կիրառված զանգվածային բռնարարքների արդյունքում տեղահանվել է մոտ 500 հազար հայ, որոնցից 408 հազարը մազապուրծ հասել է ՀՀ ([[1992]])։ Հայ բնակչության մի մասը տեղահանվել է նաև Միջինասիական հանրապետություններից, [[Աբխազիա]]յից, Չեչնիայից ևն։
 
* Փախստականներ,
* ներքին տեղահանվածներ,
* ապօրինի միգարնտներ,
* բռնի տեղահանվածներ,
* հայրենադարձներ,
 
էկոլոգիական միգոսնտնեշական փախստականի կարգավիճակին համապատասխան անձանց նախկինում վտարվածները ՀՀ-ում առկա են տեղահանվածների բոլոր կարգերը, բայց [[1988]]-[[1992]] թվականներին [[ԼՂԻՄ]]-ից դեպորտացված անձինք միջազգային հանրության կողմից ճանաչված չեն որպես խումբ։
Սումգայիթի փախստականների և Հյուսիսային [[Արցախ|Արցախից]] բռնի տեղահանվածների (83,4 հզ.) մի մասն ապաստանել են ԼՂՀ-ում (նաև ազատագրված տարածքներում)։ [[1989]]-ին ԼՂԻՄ տեղափոխվել են 18,5 հզ. փախստականներ, իսկ 1990-ին՝ նշանց թիվը գերազանցել է 30 հզ.։ «Օղակ» գործողության ժամանակ, ապա հակառակորդի լայնածավալ հարձակումների հետևանքով [[1993]]-ին ԼՂՀ-ից տեղահանվել է 48 հզ.. [[1994]]-ին՝ 66 հզ. մարդ, զինադադարից հետո ԼՂՀ են վերադարձել նրանցից 60 հզ.։
 
Հաճախ փախստականը դիտվում է ավերի լայն համատեքստում՝ որպես ոչ կամավոր տեղահանված։ [[1996]]-ին ընդունվել է գործողությունների ծրագիր որում սահմանվել է տեղահանվածների 8 խումբ (ժնե, [[1996]]-ի [[մայիսի 30|մայիսի 30-31]]-ին). Փախստականներ, ներքին տեղահանվածներ, ապօրինի միգարնտներ, բռնի տեղահանվածներ, հայրենադարձներ, էկոլոգիական միգոսնտնեշական փախստականի կարգավիճակին համապատասխան անձանց նախկինում դեպորտացվածներ ՀՀ-ում առկա են տեղահանվածների բոլոր կարգերը, բայց [[1988]]-[[1992]]-ին [[ԼՂԻՄ]]-ից դեպորտացված անձինք միջազգային հանրության կողմից ճանաչված չեն որպես խումբ։ Առանձնացվել է նաև երկրի ներսում տեղահանվածների այն խումբը, ովքեր լքել են իրենց մշտական բնակավայրն հենց քաղաքացիության կամ հիմնական բնակության պետության սահմաններում։ Սկսած [[1988]]-ից թվականից միասնական պետության ([[ԽՍՀՄ]]) սահմաններում՝ [[Ադրբեջանական ԽՍՀ]] հայաշատ քաղաքներում ու շրջաններում ([[Սումգայիթ]]. [[Բաքու]], [[Կիրովաբադ]], [[Խանլար]], [[Դաշքեսան]], [[Ղազախ]] և այլն) կիրառված զանգվածային բռնարարքների արդյունքում տեղահանվել է մոտ 500 հազար հայ, որոնցից 408 հազարը մազապուրծ հասել է ՀՀ ([[1992]])։ Հայ բնակչության մի մասը տեղահանվել է նաև [[Միջին Ասիա|Միջինասիական]] հանրապետություններից, [[Աբխազիա]]յից, Չեչնիայից[[Չեչնիա]]յից և ևն։այլն։
 
Սումգայիթի փախստականների և Հյուսիսային [[Արցախ|Արցախից]]ից բռնի տեղահանվածների (83,4 հզ.հազար) մի մասն ապաստանել են ԼՂՀ-ում (նաև ազատագրված տարածքներում)։ [[1989]]-ին թվականին ԼՂԻՄ տեղափոխվել են 18,5 հզ.հազար փախստականներ, իսկ [[1990-ին՝]] թվականին՝ նշանց թիվը գերազանցել է 30 հզ.։հազարը։ [[Օղակ գործողություն|«Օղակ» գործողության]] ժամանակ, ապա հակառակորդի լայնածավալ հարձակումների հետևանքով [[1993]]-ին ԼՂՀ-ից տեղահանվել է 48 հզ.. [[1994]]-ին՝ 66 հզ. մարդ, զինադադարից հետո ԼՂՀ են վերադարձել նրանցից 60 հզ.։
[[1987]]-ին Հայկական ԽՍՀ-ից և ԼՂԻՄ-ից հեռացել է համապատասխանաբար 155 հզ. և 40 հզ. ադրբեջանցի։ [[1991]]-ից սկսած ԼՂԻՊՈՒ հիմնվելով միջազգային նորմերով ամրագրված ինքնապաշտպանության իրավունքի վրա՝ ազատագրել են ԼՂ և անցյալում Ադրբեջանական ԽՍՀ ին բռնակցված հարակից շրջանները, որտեղից հեռացել էր շուրջ 380 հզ. մաշդ։ 1994-ի վերջին ադրբեջանցի փախստականների թիվը կազմել է 615 հզ. մարդ, որոնցից 1997-ին խենց նախկին բնակավայրերը վերադարձել է 45 հզ., 1998-ին՝ 25 հզ. ընտանիք (125 հզ. մաշդ)։ 2003-ին ԱՀ-ում Փ-ների թիվը կազմել է 490 հզ. մարդ (մոտ 90 հզ. ընտանիք)։
 
[[1987]]-ին Հայկական ԽՍՀ-ից և ԼՂԻՄ-ից հեռացել է համապատասխանաբար 155 հզ. և 40 հզ. ադրբեջանցի։ [[1991]]-ից սկսած ԼՂԻՊՈՒԼՂԻ ՊՈւ հիմնվելով միջազգային նորմերով ամրագրված ինքնապաշտպանության իրավունքի վրա՝ ազատագրել են ԼՂ և անցյալում Ադրբեջանական ԽՍՀ ին բռնակցված հարակից շրջանները, որտեղից հեռացել էր շուրջ 380 հզ. մաշդ։հազար մարդ։ 1994-ի վերջին ադրբեջանցի փախստականների թիվը կազմել է 615 հզ.հազար մարդ, որոնցից 1997-ին խենցթվականին հենց նախկին բնակավայրերը վերադարձել է 45 հզ.հազարը, [[1998-ին՝]] թվականին՝ 25 հզ.հազար ընտանիք (125 հզ.հազար մաշդմարդ2003-ին ԱՀ-ում Փ-ների թիվը կազմել է 490 հզ. մարդ (մոտ 90 հզ. ընտանիք)։
 
[[2003]] թվականին ԱՀ-ում փախստականների թիվը կազմել է 490 հազար մարդ (մոտ 90 հազար ընտանիք)։