«Յահյա Հակկի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 20.
 
== «Նոր դպրոցի» կազմավորումն ու գործունեությունը ==
{{Հիմնական հոդված|Նոր դպրոց (գրական միություն)}}
 
[[Պատկեր:Muhammad Ali Dynasty portrait.jpg|մինի|ձախից]]Եգիպտոսի առաջադեմ մտավորականությունը գաղափարապես կապված լինելով եգիպտական ազգայնականությանը՝ առաջնորդում էին անկախության համար ազգի պայքարը «Եգիպտականացում» ("تمصير") կարգախոսով։ Երիտասարդ գրողները, ովքեր[[1917]] ոգևորված էին եգիպտական գրականության ստեղծման գաղափարներով 1917-ինթվականին Ահմադ Խեյրի Սաիդի գլխավորությամբ հիմնեցին «[[Նոր դպրոց (գրական միություն)|Նոր դպրոց]]» ("المدرسة الجديدة") գրական ընկերությունը որի գլխավոր օրգանը հանդիսացավ «ալ-Ֆաջր» (Այգաբաց) թերթը,: որըՀիմնադիրները հիմնադիրներըայն անվանում էին «կործանման և վարակառուցման» թերթ։ Այս միության կորիզն էին կազմում այնպիսի հանրահայտ գրողներ ինչպիսիք էին Մուհամմադ և Մահմուդ Թեյմուրները, Յահյա Հակկին, Իսա և Շիհատա Ուբեյդ եղբայրները, Տահիր Լաշինը, Ահմադ Խեյրի Սաիդը և շատ ուրիշներ։ Սրանք այն գրողներն էին ովքեր հանդես էին գալիս ճնշված ժողովդի անունից, պաշտպանում նրանց շահերը, նրանք իրենց ստեղծագործություններում արտահայտում էին ժողովրդի ծանր վիճակը, խոսում կանանց իրավունքների ոտնահարման մասին, բացահայտում եգիպտական մշակույթի անկման պատճառները և այլն։
[[1919]]թ Եգիոտոսի ժողովուրդը, ոգևորվելով հոկտեմբերյան սոցիալիստական հեղափոխության հաջողություններից, սկսեց մեծ հեղափոխությունը անգլիական օկուպացիայի դեմ, որին մասնակցում են հասարակության գրեթե բոլոր շերտերը։ Առաջին անգամ լսվեց եգիպտացի կնոջ ձայնը։ Հեղափոխությունը սակայն ճնշվեց։ Բայց և այնպես այդ հեղափոխական տրամադրությունները մեծ ազդեցություն ունեցան հասարակական մտքի զարգացման վրա։ Գնալով մեծանում էր առաջադեմ ազգային մշակույթը վերծնելու մտավորականության ձգտումը։ Հակաանգլիական շարժումներին իրենց մեծ աջակցությունը և մասնակացությունն էին ցուցաբերում Թեյմուր եղբայրները, որոնք հանդես էին գալիս իրենց հրապարակախոսական հոդվածներով և պահանջում էին Եգիպտոսի ազատագրումը։
[[Պատկեր:Mohammed-ali-basha-mosque.jpg|մինի|ձախից]]
«Նոր դպրոց»-ի ներկայացուցիչների մեծ մասը, հատկապես երիտասարդները, կրթություն ստանալով [[Ֆրանսիա]]յում և Անգլիայում, քաջ ծանոթ էին [[Գի դը Մոպասան|եվրոպացի]] և [[Անտոն Չեխով|ռուս]] նովելիսնտերի ստեղծագործություններին։ 1-ին անգամ նրանք եգիպտական գրականության մեջ առաջ էին քաշում ռեալիստական և դեմոկրատական արվեստի սկզբունքները։ Նրանք դրեցին ռեալիստական ազգային պատվածքի ժանրի հիմքը։ Մահմուդ Թեյմուրը 1960թ Սեպտեմբերին եգիպտացի գրականագետ Ֆարուկ Շուշայի հետ հարցազրույցի ժամանակ «Նոր դպրոց»-ի մասին խոսելիս նշեց, որ նրա գրողներըը խնդիր են դրել «ստեղծել ռեալիստական եգիպտական գրականություն, որը անկեղծորեն կարտահայտի եգիպտացիների զգացմունքները»։
 
[[Պատկեր:Muhammad Ali Dynasty portrait.jpg|մինի|ձախից]]Եգիպտոսի առաջադեմ մտավորականությունը գաղափարապես կապված լինելով եգիպտական ազգայնականությանը՝ առաջնորդում էին անկախության համար ազգի պայքարը «Եգիպտականացում» ("تمصير") կարգախոսով։ Երիտասարդ գրողները, ովքեր ոգևորված էին եգիպտական գրականության ստեղծման գաղափարներով 1917-ին Ահմադ Խեյրի Սաիդի գլխավորությամբ հիմնեցին «[[Նոր դպրոց (գրական միություն)|Նոր դպրոց]]» ("المدرسة الجديدة") գրական ընկերությունը որի գլխավոր օրգանը հանդիսացավ «ալ-Ֆաջր» (Այգաբաց) թերթը, որը հիմնադիրները անվանում էին «կործանման և վարակառուցման» թերթ։ Այս միության կորիզն էին կազմում այնպիսի հանրահայտ գրողներ ինչպիսիք էին Մուհամմադ և Մահմուդ Թեյմուրները, Յահյա Հակկին, Իսա և Շիհատա Ուբեյդ եղբայրները, Տահիր Լաշինը, Ահմադ Խեյրի Սաիդը և շատ ուրիշներ։ Սրանք այն գրողներն էին ովքեր հանդես էին գալիս ճնշված ժողովդի անունից, պաշտպանում նրանց շահերը, նրանք իրենց ստեղծագործություններում արտահայտում էին ժողովրդի ծանր վիճակը, խոսում կանանց իրավունքների ոտնահարման մասին, բացահայտում եգիպտական մշակույթի անկման պատճառները և այլն։
[[Պատկեր:Al-Azhar (inside) 2006.jpg|մինի|աջից]]
 
Երիտասարդ գրողները վաղ առավոտից մինչև ուշ գիշեր քննարկում էին տարբեր հարցեր, խոսում արվեստից, բանավիճում կյանքի նոր դրական երևույթների շուրջ և այլն։ «Նոր դպրոց»-ի ոչ բոլոր ներկայացուցիչներին էր բախտ վիճակված լինելու պրոֆեսիոնալ գրողներ, բայց այդ ժմնկ նրանց միավորում էր գրկանության և արվեստի նկատմամբ անհագ սերը, որի առջև նրանք խոնարհվում էին։ <Ն.Դ>-ի բոլոր անդամներին էլ վիճակված էր դառնալ պրոֆեսիոնալ գրող, բայց այդ շրջանում նրանք հետապնդում էին միայն մեկ նպատակ՝ դուրս բերել Եգիպտոսի դարերից եկած մշակույթը լճացումից, հանել գրականության, արվեստի նկատմամբ անտարբերությունը մարդկանց միջից։ Հաճախ հավաքվելով գրող Իբրահիմ ալ-Միսրիի տանը, երիտասարդ գրողները մինչ ուշ գիշեր քննարկում էին իրենց նպատակին հասնելու եղանակներն ու հնարավորությունները։
 
Իրենց թերթերի, ամսագրերի էջերում, նովելների ժողովածուների նախաբաններում գրողները արտահայտում էին գրականության նկատմամբ իրենց հայացքները, կոչ անում հրաժարվել սոցիալական կենցաղի նկատմամբ պարզեցված վերաբերմունքից։ Նրանք գրականության առջև խնդիր էին դնում արտահայտել ազգային բնավորությունը, նկարագրել կոնկրետ երևույթներ և մարդկանց, մատնանշել սոցիալական խնդիրները խորությամբ, այլ ոչ զուտ կենցաղային բնույթով, բացահայտել մարդկային բնավորությունները։
 
«Նոր դպրոց»-ի ներկայացուցիչների մեծ մասը, հատկապես երիտասարդները, կրթություն ստանալով [[Ֆրանսիա]]յում և Անգլիայում, քաջ ծանոթ էին [[Գի դը Մոպասան|եվրոպացի]] և [[Անտոն Չեխով|ռուս]] նովելիսնտերի ստեղծագործություններին։ 1-ին անգամ նրանք եգիպտական գրականության մեջ առաջ էին քաշում ռեալիստական և դեմոկրատական արվեստի սկզբունքները։ Նրանք դրեցին ռեալիստական ազգային պատվածքի ժանրի հիմքը։ Մահմուդ Թեյմուրը 1960թ Սեպտեմբերին եգիպտացի գրականագետ Ֆարուկ Շուշայի հետ հարցազրույցի ժամանակ «Նոր դպրոց»-ի մասին խոսելիս նշեց, որ նրա գրողներըը խնդիր են դրել «ստեղծել ռեալիստական եգիպտական գրականություն, որը անկեղծորեն կարտահայտի եգիպտացիների զգացմունքները»։
[[Պատկեր:Mohammed-ali-basha-mosque.jpg|մինի|ձախից]]
«Նոր դպրոց»-ի ամենաականավոր հեղինակներն էին Մուհամադ և Մահմուդ Թեյմուրները։ Մուհամադ Թեյմուրը կոչ էր անում գրողներին չմտածել միայն հետաքրքիր թեմաներ շոշափելու մասին, այլ ճշտգրիտ ձևով արտահայտել եգիպտական իրականության հրատապ խնդիրները։ Նա պնդում էր, որ ստեղծագործությունը պետք է լինի ճշմարիտ, արժանահավատ, որի համար պետք է մանրամասն ուսումնասիրել երկրի կյանքը նախքան իրադարձությունը հասարակությանը ներկայացնելը։ Միջավայրը նկարագրող ցանկացած մանրուք պետք է ճշմարիտ լինի։ Նման պահանջով հանդես էին գալիս նաև <նոր դպրոցի> մյուս անդամները։ Գրողների այս նոր սերունդը իրենց գլխավոր խնդիրն էին համարում պարզ արտահայտել միտքը և հիմնական ուշադրությունը սևեռել ստեղծագործության բովանդակությանը և ոչ թե ձևին։ Սակայն ռեալիզմը դեռևս արմատապես չէր հիմնավորվել և շատ գրողներ հենց իրենք չէին հետևում իրենց սկզբունքներին։ բնական է, որ նրանք միանգամից չէին կարող դուրս գալ լուսավորչական աշխարհայացքի և մշակույթի ազդեցությունից, որի ոգով էին դաստիարակվել նրանք։
 
Նոր դպրոցի ձևավորման վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել համաշխարհային ռեալիզմի գրականությունը, հատկապես մեծ հեղինակություն էին վայելում ռուս գրողները։ Երբ սկսվեց արաբների շփումը ռուս գրողների հետ, նրանք թարգմանեցին ռուսական գրականության գլխավոր ստեղծագործությունները, հատկապես [[Մաքսիմ Գորկի|Գորկու]], [[Ֆյոդոր Դոստոևսկի|Դոստոևսկու]], [[Իվան Տուրգենև|Տուրգենևի]], [[Նիկոլայ Գոգոլ|Գոգոլի]] և [[Անտոն Չեխով|Չեխովի]]։
 
==Յահյա Հակկի==