«Ժան Պոլ Մարատ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''ժան Պոլ Մարատ''' ([[1743]]-[[1793]]), Ֆրանսիական մեծ [[հեղափոխության գործիչ]], [[գիտնական]], [[հրապարակախոս]]։ Ծնվել է [[Շվեյցարիա]]յում։ [[1759]]-ից հաստատվել է Ֆրանսիայում, ուսումնասիրել է բնական և փիլիսոփայական գիտությունները, կրել լուսավորիչներ [[ժան ժակ Ռոաո]]յի և Շ. Մոնտեսքյոյի գաղափարական ազդեցությունը։ [[1765]]-ին տեղափոխվել է [[Մեծ Բրիտանիա]], զբաղվել բնական գիտություններով և [[բժշկություն|բժշկությամբ]]։[[1775]]-ին [[էդինբուրգի համալսարան]]ը նրան շնորհել է բժշկության դոկտորի գիտ. աստիճան։ [[1775]]-ին [[Ամստերդամ]]ում լույս է տեսել Մարատի «Մարդու մասին...» [[բնափիլիսոփայական երկ]]ը, որին բացասաբար վերաբերվեցին Դ. [[Դիդրո]]ն և [[Վոլտեր]]ը, նրանում արտահայտված [[հակամատերիալիստական ուղղություն|հակամատերիալիստական ուղղության]] համար։ Մարատի առաջին քաղ. երկը՝ «Ստրկության շղթաները» (անգլ.), լույս է տեսել [[1774]]-ին, որտեղ հեղինակը քննարկել է հեղափոխության անխուսափելիության և հեղափոխական պայքարի հարցերը։ Այդ առաջավոր գաղափարները նա զարգացրել է քաղաքական-իրավաբանական «Քրեական օրենսդրության նախագիծ» ([[1780]]) աշխատության մեջ։ [[1776]]-ից վերադարձել է [[Փարիզ]], զբաղվել է բժշկությամբ ն [[ֆիզիկա]]յով։ [[Հեղափոխություն]]ը սկսվելուն պես նա թողել է գիտությունը և նվիրվել ապստամբ ժողովրդի գործին։ [[1789-ի սեպտեմբեր]]ից հրատարակել է «ժողովրդի բարեկամ» [[թերթ]]ը, որի էջերում հետևողականորեն պաշապանել է հեղափոխության զարգացման խնդիրները, մերկացրել նրա դավաճաններին (ժ. Նեկկեր, 0. Միրաբո, Մ. [[Լաֆայեա]]), ինչպես նաև ժիրոնդիստների քաղաքականությունը։ Հալածվելով իշխանություններից՝ [[1790]]-ից անցել է ընդհատակ։ Հիմնական խնդիր ունենալով քաղ. հարցերը՝ Մարատը մշակել է նաև հեղափոխության սոցիալական խնդիրները, հետևողականորեն պաշապանելով ժողովրդի և հատկապես ունեզուրկ խավերի շահերը, որով ձեռք է բերել մեծ ժողովրդականություն։[[1792]]-ին ընտրվել է [[Կոնվենտ]]ում։ Հեղափոխական ուժերը համախմբելու նպատակով Մարատը «ժողովրդի բարեկամ» թերթը վերանվանել է «Ֆրանսիական հանրապետության լրագիր»՝ կոչ անելով մոռանալ կուսակցական տարաձայնությունները, միավորել բոլոր ուժերը հանուն հանրապետության փրկության։ժիրոնդիստները չընդունեցին Մարատի առաջարկները և [[1793]]-ի ապրիլին Կոնվենտի որոշմամբ Մարատին ձերբակալեցին (հակառակ նրա դեպուտատական անձեռնմխելիության) ն հանձնեցին հեղափոխական արիբունալին, որտեղ Մարատն արդարացվեց և հաղթականորեն վերադարձավ Կոնվենա։[[Ռոբեազիեր]]ի հետ (երկուսով գլխավորում էին յակոբինյաններին) ղեկավարեց ընդդեմ ժիրոնդիսաների [[1793]]-ի մայիսի 31-ի-հունիսի 2-ի ժողովրդական ապստամբության նախապատրաստությունը։ Սակայն ծանր հիվանդությունը թույլ չտվեց Մարատին ակտիվորեն մասնակցել Կոնվենաի գործունեությանը յակոբինյան դիկտատուրայի հաստատումից հետո։ Բայց հիվանդ Մարատը շարունակել է հրատարակել իր թերթը։ Սպանվել է ժիրոնդիստների դրդմամբ՝ [[Շարլոտ Կորդե]]ի ձեռքով։ Մարատի թաղումը վեր է ածվել քաղ. մեծ ցույցի։▼