«Հայկական մշակույթ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: → (5), ը: → ը։, մ: → մ։ (2), ն: → ն։ oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 1.
'''
=== Դիցաբանություն ===
{{Main|Հայկական դիցաբանություն}}
Հայոց հեթանոս աստվածների առաջին դիցարանը ձևավորվել է [[Հայեր|հայ]] ժողովրդի կազմավորմանը զուգընթաց՝ [[կրոն]]ապաշտամունքային հավատալիքների (տոտեմիզմ, ոգեպաշտություն, բնապաշտություն, հմայական մոգություն) ազդեցությամբ։
Հնագույն գրավոր աղբյուրներում պահպանվել են տեղեկություններ հայոց առաջին պետական կազմավորումներում գոյություն ունեցած պաշտամունքային երևույթների մասին։ Հայկական լեռնաշխարհում վկայված առաջին պետական կազմավորման` [[Արատտա]]յի (մ. թ. ա. XXVIII–XXVII դարեր) հովանավորը արարչագործ Հայա աստծու որդի Դումուզին էր (շումերերեն է. նշանակում է հարազատ որդի), որի անունը [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչի]] թարգմանություններում փոխարինված է Օրիոն-[[Հայկ]]ով։
=== Հայոց լեզու ===
{{Main|Հայերեն}}
Հայերենը [[հնդեվրոպական լեզուներ|հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի]] [[լեզու]] է։ Այն [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] և [[Լեռնային Ղարաբաղ]]ի Հանրապետության պետական լեզուն է։ Օգտագործվում է նաև [[Հարավային Կովկաս]]ում (հիմնականում [[Սամցվե-Ջավախետիա|Ջավախքում]], [[Թբիլիսի]]ում, [[Աբխազիա]]յում, [[Օսեթիա]]յում), [[Ռուսաստան]]ում (հիմնականում [[Ռուսաստանի Հարավային Ֆեդերալ Շրջան|Հարավային Ֆեդերալ Շրջանում]] և խոշոր քաղաքներում), [[Եվրոպա]]յում (առավել հաճախ [[Ֆրանսիա]]յում, [[Գերմանիա]]յում, [[Մեծ Բրիտանիա]]յում, [[Իսպանիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Շվեցարիա]]յում, [[Պորտուգալիա]]յում, [[Իտալիա]]յում, [[Հունաստան]]ում, [[Բուլղարիա]]յում, [[Մոլդովա]]յում, [[Մերձդնեստր]]ում և այլն), [[Մերձավոր Արևելք]]ում (հիմնականում [[Իրան]]ում, [[Սիրիա]]յում, [[Լիբանան]]ում, [[Իրաք]]ում, [[Պաղեստին]]ում, [[Իսրայել]]ում, [[Եգիպտոս]]ում) [[ԱՄՆ]]-ում, [[Կանադա]]յում, [[Լատինական Ամերիկա]]յում (հիմնականում [[Ուրուգվայ]]ում, [[Արգենտինա]]յում, [[Բրազիլիա]]յում), Ուիզբեկստանում, Ղազախստանում, Հնդկաստանում, Ավստրիալիայում և այլ պետությունների [[սփյուռք]]ահայ համայնքներում։ Հայերեն լեզվակիրների քանակը կազմում է 7-9 միլիոն մարդ <ref>Ըստ Վիքիպեդիայի "Հնդեվրոպական լեզուներ" հոդվածի [[:en:Indo-European languages|անգլերեն]] և [[:ru:Индоевропейские языки|ռուսերեն]] տարբերակների հայերեն խոսողների թվաքանակն աշխարհում հասնում է 10 մլն 700 հազար մարդու։</ref>։
=== Արվեստ ===
Տող 15 ⟶ 18՝
==== Երաժշտություն ====
{{Main|Հայկական երաժշտություն}}
Հայկական երաժշտությունը սկիզբ է առնում մ.թ.ա. II հազարամյակում։ Պատմական տվյալները մեզ են հասել հնադարյան հայ պատմաբաններ [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացու]] և [[Փավստոս Բյուզանդ]]ի աշխատությունների շնորհիվ։<ref name="KURKJIAN">
[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Asia/Armenia/_Texts/KURARM/45*.html#noteB Վահան Կուրկջյան «Հայաստանի պատմություն», 1958թ]</ref>
==== Պար ====
{{Main|Հայկական պար}}
Տող 45 ⟶ 49՝
=== Զբոսաշրջություն ===
{{Main|Զբոսաշրջությունը Հայաստանում}}
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{commonscat|Culture of Armenia|Հայկական մշակույթ}}
| |||