«Ջեյմս Ուատտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Vahram Mekhitarian տեղափոխեց էջը «Ջեյմս Ուատտ»-ից «Ջեյմս Վատ»: Ճիշտ է պատմական խառնաշփոթ է, սակայն հիմա այսպես են գրում։ Վերահղումը պետք է մնա։
ուղղագրական
Տող 1.
[[Պատկեր:Watt James von Breda.jpg|մինի|աջից|ՈւատտիՋեյմս Վատի դիմանկարը (1792թ., հեղինակ` Կառլ Ֆրեդերիկ ֆոն Բրեդա)]]
'''Ջեյմս ՈւատտՎատ''' ({{lang-en|James Watt}}, [[1736]]թ. [[հունվարի 19]] - [[1819]]թ. [[օգոստոսի 19]]), [[Շոտլանդիա|շոտլանդա]]ցի գյուտարար, ունիվերսալ [[շոգեմեքենա]]յի ստեղծողը, [[Լոնդոն]]ի թագավորական ընկերության անդամ ([[1785]])։
 
1757-ից աշխատել է Գլազգոյի համալսարանում, զբաղվել Թ․ Նյուքոմենի (անգլիացի գյուտարար) ստեղծած շոգեշարժիչի կատարելագործմամբ։ 1765-ին ՈւատտըՎատը կառուցել է 16 սմ տրամագիծ ունեցող գլանով փորձարարական մեքենա, իսկ 1768-ին՝ առաջին մեծ շոգեմեքենան։ «Հրամեքենաներում շոգու՝ ուստի և վառելիքի ծախսը փոքրացնելու եղանակների» համար 1769-ին ստացել է անգլիական արտոնագիր։ 1774-ին ավարտվեց շոգեշարժիչի կառուցումը, որն արդյունավետությամբ երկու անգամ գերազանցում էր Նյուքոմենի լավագույն մեքենաներին։
 
Շարժիչի աշխատանքի ապահովման համար ՈւատտըՎատը կիրառել էր կենտրոնախույս կարգավորիչ, որպես փոխանցող մեխանիզմ՝ պահպանել ճոճանը, կիրառել պլանետար փոխանցում։ ՈւատտըՎատը մանրամասն հետազոտել է շոգու աշխատանքը գլանում, այդ նպատակի համար առաջինը նախագծել ինդիկատոր։ 1782-ին ընդարձակումով աշխատող շոգեշարժիչի համար ստացել է անգլիական արտոնագիր։
 
ՈւատտըՎատը առաջադրել է հզորության առաջին միավորը՝ [[ձիաուժ]]ը (հետագայում նրա անունով է կոչվել նաև հզորության մյուս միավորը՝ [[վատտվատ]]ը)։ Տնտեսողաբերության շնորհիվ Ուատտի շոգեմեքենան լայն տարածում ստացավ և կարևոր դեր խաղաց մեքենայական ար տադրությանն անցնելու պրոցեսում։ 1784-ից հետո իր գործարանում ՈւատտըՎատը զբաղվել է շոգեմեքենաների արտադրության բարելավման հարցերով։
 
{{ՀՍՀ}}
 
{{DEFAULTSORT:ՈւատտՎատ, Ջեյմս}}
[[Կատեգորիա:Շոտլանդացի գյուտարարներ]]
[[Կատեգորիա:1736 ծնունդներ]]