«Իշեմիկ կաթված»–ի խմբագրումների տարբերություն

Համաձայն ժամանակակից սահմանումների կաթվածը համարվում է ուղեղում արյան շրջանառության սուր խաթարում, որը հանգեցնում է ուղեղային հյուսվածքի մահվան։

Կաթվածների պաթոգենեզին բնութագրական են ուղեղի տարբեր հատվածներում հյուսվածքի կառուցվացքային վնասվածքները, ինչը անխուսափելիորեն թուլացնում կամ ամբողջովին խանգարում է օրգանիզմի գոյության համար կարևոր դեր ունեցող մի շարք գործոններ՝շարժողական, զգայական և ճանաչողական։

<br />

Կաթվածների որևէ տիպով հիվադանալու հաճախականությունը տարիքի հետ փոխվում է։ Մինչև 50 տարեկան մարդկանց մոտ ԻԿ և ՀԿ հիվանդանալու հաճախականությունը համեմատաբար հավասար է, իսկ 50 և ավելի տարիք ունեցող հիվանդների 80% մոտ հանդիպում է ԻԿ-ը [[(Bamford et.al.1990(a))]]։ <br />

<br />

Կաթվածի ռիսկի հիմնական գործններն են՝

Իշեմիայի ժամանակ ուղեղային բջիջների մահի մոլեկուլային պաթոմեխանիզմների բացատրման համար 20-րդ դարի 80-ական թվականներին առաջադրվեցին ընդհանուր առմամբ մեկը մյուսին լրացնող երկու հիպոթեզ՝ «էքսսայթոտոքսիկության» և «ազատ ռադիկալների»։

<br />

<br />

«Էքսայթոտոքսիկության» հիպոթեզը պնդում է, որ ԱԵՖ-ի դեֆիցիտը և դրա հետևանքով ապաբևեռացված բջիջները ակտիվացնում են Ca2+-ի անցուղիները և արտազատում մեծ քանակությամբ գրգռող ամինաթթուներ (գլյուտամինաթթու, ասպարագինաթթու) [[(Park et al,1989)]]։ Առաջին տեսակին պատկանող ռեցեպտորները բերում են Ca2+ իոնների տրանսպորտի ինտենսիվացմանը և այս իոնների կուտակման արդյունքում ակտիվանում են մի շարք մեթաբոլիկ պրոցեսներ, որոնք բերում են ֆոսֆոլիպազա C և A2-ի և μ-կալպեինի ակտիվացմանը, սպիտակուցի սինթեզի ընկճմանը [[(White et al, 2000)]]։

Այս երկու հիպոթեզերը պետք է դիտարկել համակցված։ Այլ կերպ ասած ԻԿ-ի ժամանակ առաջացած ուղեղի կառուցվածքաֆունկցիոնալ խաթարումների պատճառ կարող է հանդիսանալ, ոչ միայն իշեմիան, այլ նաև ռեպերֆուզիան։

<br />

<br />

# Варакин Ю. Я. Инсульт, патогенез, факторы риска, профилактика. // Медицинская газета - 1999. - www.neurology.ru/medgaz.htm

# Astrup J., Siesjo B.K., and Symon L. Thresholds in cerebral ischemia - the ischemic penumbra. // Stroke – 1989.- Vol.12 – P.723-725.

# Bamford J., Sandercock P., Dennis M. et al. A prospective study of acute cerebrovascular disease in community։ the Oxford shire community stroke project – 1981-1986. 2. Incidence, case fatality rates and overall outcome at one year of cerebral infarction, primary intracerebral and subarachnoid hemorrhage. // J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry - 1990 (a). – Vol.53 – P.16-22.