|
== Չափանիշեր ==
Համաշխարհային ժառանգության ցանկի ամենակարևոր նպատակը պահպանել և հայտնի դարձնել յուրահատուկ օբյեկտները և անկողմնակալության համար կազմված են եղել գնահատության չափանիշները:
Սկզբում ([[1978]] թվից) եղել են միայն մշակութային ժառանգության օբյեկտների չափանիշներ և այդ ցանկը ուներ վեց կետ: Իսկ հետո, մայրցամաքների, այդպես ասած, հավասարակշռությունը պահպանելու համար բոլոր չափանիշները միացրել են և այսօր, Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտը պիտի ունենա գոնե մեկ չափանիշ թվարկածից <ref>[http://whc.unesco.org/en/criteria/ Չափանիշների ցանկը պաշտոնական կայքում] {{ref-en|}}</ref>.
=== Մշակութային չափանիշներ ===
* '''I.''' Օբյեկտը ներկայացնում է իրենից մարդկային ստեղծագործական գլուխգործոց:
* '''II.''' Օբյեկտը վկայում է մարդկային արժեքների տվյալ ժամանակահատվածում կամ որոշ մշակութային բնագավառում, ճարտարապետությունում կամ տեխնոլոգիայում, մոնումենտալ արվեստում, քաղաքների պլանավորման կամ լանդշաֆտների ստեղծման փոխադարձ ազդեցության մասին:
* '''III.''' Օբյեկտրը ունիկալ է կամ առնվազն բացառիկ` մշակութային ավանդույթի կամ քաղաքակրթության համար, որը գոյություն ունի մինչ այսօր կամ արդեն անհետացել է:
* '''IV.''' Օբյեկտը կոնստուկցիայի, ճարտարապետական կամ տեխնոլոգիական անսամբլի, կամ լանդշաֆտի ակնառու օրինակ է, որը ներկայացնում է մարդկային պատմության զգալի մաս:
* '''V.''' Օբյկետը մարդկային ավանդական կառուցման ակնառու օրինակ է, հողի և ծովի ավանդական օգտագործումով, ելնելով մշակույթի (կամ մշակույթների) կամ շրջապատող միջավայրի հետ մարդկային փոխհարաբերությունների օրինակ, հատկապես եթե բնությունը դարձել է խոցելի անշրջելի փոփոխությունների ուժեղ ազդեցության պատճառով:
* '''VI.''' Օբյեկտը ուղղակիորեն կամ մասամբ կապված է իրադարձությունների կամ գոյություն ունեցող ավանդույթների, գաղափարների, համոզմունքների, գեղարվեստական և գրական հետ, և ունի համամարդկային նշանակություն: (Ըստ [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի կոմիտեի կարծիքի, այդ չափանիշը նախընտրելի է օգտագործել կամ ևս մեկ չափանիշի, կամ չափանիշների հետ:)
=== Բնածին չափանիշներ ===
* '''VII.''' Օբյեկտը ներկայացնում է իրենից մի բնական ֆենոմեն կամ էսթետիկ նշանակության և բացառիկ բնական գեղեցկության տարածություն:
* '''VIII.''' Օբյեկտը Երկրի պատմության գլխավոր փուլերի նշանավոր օրինակ է, այդ թվում նաև անցյալի հուշարձան, ռելիեֆի զարգացման մեջ կատարվող երկրաբանական պրոցեսների խորհրդանիշ կամ գեոմորֆիկական կամ ֆիզիոգրաֆիկական յուրահատկությունների խորհրդանիշ:
* '''IX.''' Օբյկետը երկրայինների, քաղցրահամների, ափայինների ու ծովային էկոսիստեմների և բուսական ու կենդանական համայնքների էվոլյուցիայում էկոլոգիական և կենսաբանական կատարվող պրոցեսների բացառիկ նմուշ է:
* '''X.''' Օբյեկտը ներառում է կարևորագույն կամ նշանավոր բնական միջավայր, դրա մեջ կենսաբանական բազմազանության, այդ թվում գիտության և պաշտպանման տեսակետից բացառիկ համաշխարհային արժեքների պահպանման համար:
Հետևյալ աղյուսակը բովանդակում է Համաաշխարհային ժառանգության օբյեկտները աշխարհագրական դասակարգման առումով՝<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/stat Stats]</ref>
| 