|
| ծննդավայր = {{flagicon|the United States}} [[Հյուսիսային Կարոլինա]], [[ԱՄՆ]]
}}
'''Թորի Ամոս''' ([[անգլերեն]]՝ '''Tori Amos''', ծննդյամբ՝ Միրա Էլեն Ամոս ծնվ. [[Օգոստոս 22]], [[1963]]) [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ամերիկացի]] երգչուհի, երգահան ու դաշնակահարուհի:դաշնակահարուհի։ Կրթությամբ դասական երաժիշստ է, ձայնը մեցո-սոպրանո է:է։ <ref name="Amos 2005 49–50">{{cite book |last=Amos |first=Tori and Ann Powers |title= Piece by Piece |year=2005 |publisher=Broadway Books |location=New York |isbn=978-0-7679-1677-6 |pages=49–50}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.rollingstone.com/music/albumreviews/under-the-pink-19940224 |title=Under The Pink |first=Marie Elsie |last=St. Leger |publisher=Rolling Stone |year=1994-02-24 |quote=mezzo |accessdate=July 3, 2012}}</ref> 80-ականներին Ամոսը [[Y Kant Tori Read]] սինթփոփ խմբի առաջնորդն էր: 90-ականների սկզբից անցել է սոլո գործունեության՝ դառնալով այդ ժամանակաշրջանի առաջատար երգչուհի-երգահաններից մեկը:մեկը։ Նա եղել է այն հազվագյուտ [[ալտերնատիվ ռոք]] կատարողներից, որը [[դաշնամուր]] է օգտագործել որպես իր հիմնական գործիք:գործիք։ Նրա հիթերից են Crucify-ը (Խաչել), Silent All These Years-ը (Լուռ այս տարիների ընթացքում), God-ը (Աստված), Professional Widow-ն (Պրոֆեսիոնալ այրի), Spark-ը (Կայծ), 1000 Oceans-ը (1000 օվկիանոս) և A Sorta Fairytale-ը (Մի տեսակ հեքիաթ):։
== Մանկություն ==
Ամոսը ծնվել է [[Նյուտոն|Նյուտոնում]]ում, [[Հյուսիսային Կառոլինա]]:։ Ծնողներն են Մերի Էլեն և Ռեվերենդ Էդիսոն Ամոսները:Ամոսները։
<ref>{{cite web|url=http://www.encyclopedia.com/topic/Tori_Amos.aspx |title=Tori Amos Facts, information, pictures | Encyclopedia.com articles about Tori Amos |publisher=Encyclopedia.com |date= |accessdate=2012-10-02}}</ref> [[Դաշնամուր]] նվագել սկսել է երկու տարեկանից:տարեկանից։ Հինգ տարեկանից ստեղծել է սեփական դաշնամուրային գործիքային ստեղծագործությունները:ստեղծագործությունները։ [[Ռոքվիլ|Ռոքվիլում]]ում ([[Մերիլենդ]]) ապրելիս կրթաթոշակ է շահել Փիբոդիի երաժշտական կոնսերվատորիայի նախապատրաստական բաժնում սովորելու համար:<ref name="Amos 2005 49–50">{{cite book |last=Amos |first=Tori and Ann Powers |title= Piece by Piece |year=2005 |publisher=Broadway Books |location=New York |isbn=978-0-7679-1677-6 |pages=49–50}}</ref> 11 տարեկանում կրթաթոշակն ընդհատվել է և հեռացվել է այնտեղից:այնտեղից։ Ամոսը հայտարարել է, որ կրթաթոշակը կորցրել է, որովհետև հետաքրքրվել է [[ռոք]] և [[փոփ երաժշտություն|փոփ]] երաժշտությամբ, դրան ավելացրած նոտաներ կարդալ չսիրելը:չսիրելը։<ref name="Amos 2005 49–50"/> 1972թ. Ամոսների ընտանիքը տեղափոխվել է [[Սիլվեր Սփրինգ]] ([[Մերիլենդ]]), որտեղ նրա հայրը դարձել է Բարի հովիվ միացյալ մեթոդիստական եկեղեցու հովիվ:հովիվ։ 13 տարեկանից հոր հսկողության տակ սկսել է նվագել բարերում:բարերում։<ref name="Amos 2005 49–50"/><ref>{{cite web|author=Jan. 14, 2012 03:07 AM Bang Showbiz |url=http://www.azcentral.com/thingstodo/music/articles/2012/01/14/20120114tori-amos-played-first-gig-gay-bar-age-13.html |title=Tori Amos played 1st gig at gay bar at age 13 |publisher=Azcentral.com |date=2012-01-14 |accessdate=2012-03-28}}</ref>
Ամոսն առաջին անգամ նկատվել է 1977թ.՝ պատանի տաղանդների մարզային մրցույթի ժամանակ կատարելով "More Than Just a Friend" (Ավելի քան պարզապես ընկեր) երգը:երգը։ Այնուհետև եղբոր՝ Մայք Ամոսի հետ գրել է Բալթիմոր երգը և ներկայացրել մրցույթի:մրցույթի։ Այն հաղթել է՝ դառնալով նրա առաջին [[սինգլ|սինգլը]]:ը։ Մինչ այս պահը ներկայացել է Էլեն անունով, սակայն երբ ծանոթներից մեկն ասել է, որ Թորին ավելի է սազում նրան, անունը փոխել է Թորիի:Թորիի։<ref>{{cite book |last=Rogers |first=Kalen |title=Tori Amos All These Years: The Authorized Biography |year=1994 |publisher=Omnibus |location= |isbn=978-0-8256-1448-4 |pages=24–25}}</ref> At age 21, Amos moved to [[Los Angeles, California|Los Angeles]] to pursue her music career after several years performing on the piano bar circuit of the [[Washington, D.C.|D.C.]] area.<ref>{{cite news|title=Tori Amos on Love Affair With the Piano |publisher = ABC News|url=http://abcnews.go.com/Nightline/Playlist/tori-amos-reinvents-christmas-carols-album/story?id=9372307&page=1|accessdate =2009-12-18}}</ref>
==Ատլանտիկի տարիներ (1986–2001)==
===Ինչու Թորին չի կարող կարդալ===
1986թ. Ամոսը [[Y Kant Tori Read]] (Ինչու Թորին չի կարող կարդալ) երաժշտական խումբը ստեղծած, որի անունն ակնարկում է Փիբոդիի կոնսերվատորիայում սովորելու տարիները, երբ դաշնամուր նվագում էր լսողությամբ, ոչ թե նոտաներ կարդալով:կարդալով։<ref>David Wallechinsky & Amy Wallace: ''[[The New Book of Lists]]''. Canongate, 2005. ISBN 978-1-84195-719-7.</ref> 1988թ. հուլիսին թողարկվել է խմբի առաջին ալբոմը, որը հաջողություն չի ունեցել, ու խումբը ցրվել է: է։
===Սոլո գործունեություն===
Չնայած ''Y Kant Tori Read''-ի անհաջողությանը, Ատլանտիկ ձայնագրման ընկերության հետ պայմանագրի համաձայն Ամոսը պետք է վեց ալբոմ թողարկեր: 1989թ. նրանից նոր ալբոմ պահանջեցին:պահանջեցին։ Սկզբնական ձայնագրությունները մերժվեցին:մերժվեցին։ Պատճառը, ըստ Ամոսի, ոչ ճիշտ ներկայացումն էր:<ref>{{cite news |last = |first = |title = Tori Amos' Track-by-Track Guide to "Little Earthquakes" |publisher = Rolling Stone | url = http://www.rollingstone.com/news/story/31444342/tori_amos_trackbytrack_guide_to_little_earthquakes/3 | accessdate=2009-12-19}}</ref> Ալբոմը վերամշակվեց և ընդարձակվեց Դուգ Մորիսի հսկողության տակ և Սթիվ Քեյթոնի, Էրիկ Ռոսի, Վիլ ՄաքԳրեգորի, Կառլո Նուչիոյի և Դեն Նեբենզալի մասնակցությամբ, ինչի արդյունքում ստեղծվեց ''Little Earthquakes''-ը (Փոքրի երկրաշարժեր), որն անդրադառնում էր Ամոսի կրոնական դաստիարակությանը, սեռական արթնացմանը, ինքնությունը հաստատելու պայքարին և սեռական բռնությանը:բռնությանը։ Այս ալբոմը բեկումնային եղավ նրա համար:
1993թ. Ամոսը թողարկել է երկրորդ սոլո ալբոմը՝ ''Under the Pink''-ը (Վարդագույնի տակ), որն ավելի մեծ հաջողության հասավ, քան ''Little Earthquakes''-ը:ը։<ref name="Billboard 200">{{cite web
| title = Tori Amos — Artist Chart History
| publisher = Billboard
| accessdate = 2009-05-07}}</ref>
Նրա երրորդ սոլո ալբոմը թողարկվել է 1996թ. հունվարին և կոչվում է ''Boys for Pele'' (Տղաներ Պելեի համար):։ Այն ձայնագրվել է իռլանդական եկեղեցում:եկեղեցում։ Չնայած ալբոմի երգերի բառերի տարօրինակ բովանդակությանն ու գործիքավորմանը, ''Boys for Pele''-ն գերազանցում է նախորդ երկու ալբոմների արդյունքները՝ [[Բիլբորդ|Բիլբորդում]]ում գրավելով երկրորդ հորիզոնականը: հորիզոնականը։
1998-ի մայիսին և 1999-ի սեպտեմբերին թողարկված ''From the Choirgirl Hotel'' (Երգչախմբի աղջիկների հյուրանոցից) և ''To Venus and Back'' (Դեպի Վեներա և վերադարձ) ալբոմները խիստ տարբերվում էին Ամոսի նախկին ալբոմներից:ալբոմներից։ Ակուստիկ, դաշնամուրի վրա հիմնված հնչողությունը շատ տեղերում փոխարինվել է [[էլեկտրոնային երաժշտություն|էլեկտրոնային]] պարային երաժշտությամբ:երաժշտությամբ։ Երկու ալբոմներն էլ կին լինելու թեմայով են և շոշափում են Ամոսի սեփական վիժումներն ու ամուսնությունը: ամուսնությունը։
Մայրությունն Ամոսին ոգեշնչել է ստեղծել վերակատարումների ալբոմ՝ ձայնագրելով կանանց մասին տղամարդկանց գրած երգեր և սեռային դերերը փոխելով, որպեսզի ցույց տա կնոջ տեսանկյունը:<ref>{{cite web |last = |first = |title = Tori Amos Says Eminem's Fictional Dead Wife Spoke To Her |publisher = MTV | url = http://www.mtv.com/news/articles/1449422/20010928/story.jhtml | accessdate=2009-12-19}}</ref> Գաղափարը վերածվեց ''Strange Little Girl'' (Տարօրինակ փոքրիկ աղջիկներ) ալբոմի: Ամոսը հետագայում խոստովանել է, որ ալբոմը ստեղծելու խթանը եղել է Ատլանտիկի հետ պայմանագրից ազատվելը՝ առանց որևէ նոր երգ տալու: <ref>{{cite book |last=Amos |first=Tori |coauthors=[[Ann Powers|Powers, Ann]] |title=Tori Amos: Piece by Piece |year=2005 |publisher=Broadway Books |location=New York |isbn=978-0-7679-1677-6 |pages=314–315}}</ref> ▼
▲Մայրությունն Ամոսին ոգեշնչել է ստեղծել վերակատարումների ալբոմ՝ ձայնագրելով կանանց մասին տղամարդկանց գրած երգեր և սեռային դերերը փոխելով, որպեսզի ցույց տա կնոջ տեսանկյունը:տեսանկյունը։<ref>{{cite web |last = |first = |title = Tori Amos Says Eminem's Fictional Dead Wife Spoke To Her |publisher = MTV | url = http://www.mtv.com/news/articles/1449422/20010928/story.jhtml | accessdate=2009-12-19}}</ref> Գաղափարը վերածվեց ''Strange Little Girl'' (Տարօրինակ փոքրիկ աղջիկներ) ալբոմի:ալբոմի։ Ամոսը հետագայում խոստովանել է, որ ալբոմը ստեղծելու խթանը եղել է Ատլանտիկի հետ պայմանագրից ազատվելը՝ առանց որևէ նոր երգ տալու:տալու։ <ref>{{cite book |last=Amos |first=Tori |coauthors=[[Ann Powers|Powers, Ann]] |title=Tori Amos: Piece by Piece |year=2005 |publisher=Broadway Books |location=New York |isbn=978-0-7679-1677-6 |pages=314–315}}</ref>
==Դիսկոգրաֆիա==
| 