«Հացազգիներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Հացազգիներ ՀոթՔաթ գործիքով
No edit summary
Տող 27.
}}
 
'''Հացազգիներ''' (Gramineae կամ Poaceae), (դաշտավլուկազգիներ, ցորենազգիներ), [[միաշաքիլավոր]] [[բույսեր]]ի ընտանիք։ Միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսեր են, հազվադեպ՝ ծառանման կամ թփանման բույսեր։<br />
 
Հացազգիներ են մշակովի կարևորագույն հացահատիկային բույսերը՝ [[ցորեն]]ը, [[բրինձ]]ը, [[եգիպտացորեն]]ը, [[վարսակ]]ը, [[աշորա]]ն, [[գարի]]ն, [[կորեկ]]ը, [[սորգո]]ն ևն, ինչպես նաև [[շաքարեղեգ]]ը։
== Ընդհանուր բնութագիր ==
[[ՀՀ]] տարածքում աճում է մոտ 100 ցեղ և 300 տեսակ։ Հացազգիներ են մշակովի կարևորագույն հացահատիկային բույսերը՝ [[ցորեն]]ը, [[բրինձ]]ը, [[եգիպտացորեն]]ը, [[վարսակ]]ը, [[աշորա]]ն, [[գարի]]ն, [[կորեկ]]ը, [[սորգո]]ն ևն, ինչպես նաև [[շաքարեղեգ]]ը։ [[Հայաստան]]ում ([[Ողջաբերդ]], [[Մուշաղբյուր]], [[Հացավան]]) աճող ցորենի, աշորայի, գարու և այծակնի վայրի տեսակներն արժեքավոր գենաֆոնդ են գործնական ընտրասերմման մեջ։ Մշակվող հացազգիները տալիս են մարդու հիմնական սննդամթերքը։ Վայրի և մշակովի հացազգիները լավորակ կեր են։ Օգտագործվում են նաև սպիրտ, օսլա, [[թուղթ]] արտադրելու, ինչպես նաեւ սննդի և արդյունաբերական նպատակներով` [[յուղ]] ստանալու, խոզանակներ[[խոզանակ]]ներ, [[ճոպան]] պատրաստելու համար։ Որոշ տեսակներ ունեն [[դեղագործություն|դեղագործական]], զարդարիկ[[ÏáëÙ»ïÇϳ|կոսմետիկ]] նշանակություն։ Շատ հացազգիներ ([[արվանտակ]], [[որոմ]], [[ագրխոտուկ]]) գործածվումօգտագործվում են փուխր հողերի և ավազների[[ավազ]]ների ամրացման, օդանավակայանների թռիչքադաշտերը[[թռիչքադաշտ]]երը, մարզադաշտերը[[մարզադաշտ]]երը, սիզամարգերը[[սիզամարգ]]երը բուսածածկելու համար։ Որոշ հացազգիները ([[խրբուկ]], [[սեզ]], [[արվանտակ]] ևն) մոլախոտեր[[մոլախոտ]]եր են։
 
== Ընդհանուր բնութագիրբնութագիրը ==
Ցողունը ծղոտ է, գլանաձև, սնամեջ։ Բարձրությունը 1 սմ-ից մինչև 45 մ, բարեխառն գոտու երկրներում հաճախ 0,3-1,5 մ է, 3-5 մմ տրամագծով։ Տերևները հերթադիր են։ Հացազգիների ընտանիքը ծածկասերմ բույսերից ամենախոշորն է (մոտ 500 ցեղ և 800 տեսակ, ըստ այլ աղբյուրների, համապատասխանաբար՝ 600 և 10 հզ.)՝ տարածված համարյա ամբողջ աշխարհում։
 
Ցողունը[[Ցողուն]]ը [[ծղոտ]] է,` գլանաձև, սնամեջ։ Բարձրությունը 1 սմ-ից մինչև 45 մ, բարեխառն գոտու երկրներում հաճախ 0,3-1,5 մ է, 3-53÷5 մմ տրամագծով։ Տերևները[[Տերև]]ները հերթադիր են։ Հացազգիների ընտանիքը [[ծածկասերմ բույսերիցբույսեր]]ից ամենախոշորն է (մոտ 500 ցեղ և 800 տեսակ, ըստ այլ աղբյուրների, համապատասխանաբար՝ 600 և 10 հզ.)՝ տարածված է համարյա ամբողջ աշխարհում։
== [[Հայաստան]]ում ==
 
== [[Հայաստան]]ում ==
[[ՀՀ]] տարածքում աճում է մոտ 100 ցեղ և 300 տեսակ։ Հացազգիներ են մշակովի կարևորագույն հացահատիկային բույսերը՝ [[ցորեն]]ը, [[բրինձ]]ը, [[եգիպտացորեն]]ը, [[վարսակ]]ը, [[աշորա]]ն, [[գարի]]ն, [[կորեկ]]ը, [[սորգո]]ն ևն, ինչպես նաև [[շաքարեղեգ]]ը։ [[Հայաստան]]ում ([[Ողջաբերդ]], [[Մուշաղբյուր]], [[Հացավան]]) աճող ցորենի, աշորայի, գարու և այծակնի վայրի տեսակներն արժեքավոր գենաֆոնդ են գործնական ընտրասերմման մեջ։ Մշակվող հացազգիները տալիս են մարդու հիմնական սննդամթերքը։ Վայրի և մշակովի հացազգիները լավորակ կեր են։ Օգտագործվում են նաև սպիրտ, օսլա, թուղթ, սննդի և արդյունաբերական նպատակներով յուղ ստանալու, խոզանակներ, ճոպան պատրաստելու համար։ Որոշ տեսակներ ունեն դեղագործական, զարդարիկ նշանակություն։ Շատ հացազգիներ (արվանտակ, որոմ, ագրխոտուկ) գործածվում են փուխր հողերի և ավազների ամրացման, օդանավակայանների թռիչքադաշտերը, մարզադաշտերը, սիզամարգերը բուսածածկելու համար։ Որոշ հացազգիները (խրբուկ, սեզ, արվանտակ ևն) մոլախոտեր են։
 
[[ՀՀ]] տարածքում աճում է մոտ 100 ցեղ և 300 տեսակ։ [[Հայաստան]]ում ([[Ողջաբերդ]], [[Մուշաղբյուր]], [[Հացավան]]) աճող ցորենի, աշորայի, գարու և այծակնի վայրի տեսակներն արժեքավոր գենաֆոնդ են գործնական ընտրասերմման մեջ։
{{ՀՀՀ}}