Վիքիպեդիա

«Նիկոլ Փաշինյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ ծանոթագրության կաղապարում ամսաթվի թարգմանություն/ձևաչափի ուղղում, Cite web կաղապարի ձևաչափի ուղղում
No edit summary
Տող 36.
}}
'''Նիկոլ Վովայի Փաշինյան''' ({{ԱԾ}}), [[Հայեր|հայ]] [[լրագրող]], պետական, քաղաքական և կուսակցական գործիչ, [[Հայաստանի վարչապետ|Հայաստանի գործող վարչապետ]]<ref>{{Cite web |title=Հանրապետության նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Նախագահ |url=https://president.am/hy/decrees/item/4737/ |accessdate=2019 թ․ հունվարի 14 |website=president.am}}</ref><ref name=":4">{{Cite web |title=Կարևոր համարեցի, որ հրաժարականը տեղի ունենա հենց այսօր՝ Քաղաքացու օրը. Վարչապետի ուղերձը ժողովրդին՝ ամբողջական |url=https://armtimes.com/hy/article/212263 |accessdate=2021 թ․ ապրիլի 26 |website=Armtimes.com}}</ref>, Հայաստանի Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր, [[Քաղաքացիական պայմանագիր կուսակցություն|«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության]] վարչության անդամ<ref name="factor.am">[https://factor.am/160327.html Ովքե՞ր են ՔՊ-ի վարչության նոր կազմի անդամները. նրանք նիստ են հրավիրել, վարչության նախագահ են ընտրում]</ref>։
Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետ է դարձել Հայաստանում 2018 թվականին տեղի ունեցած հեղափոխության արդյունքում<ref>{{Cite web |url=https://armenpress.am/arm/news/932770}}</ref>։
Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետ է դարձել Հայաստանում 2018 թվականին տեղի ունեցած հեղափոխության արդյունքում<ref>{{Cite web |url=https://armenpress.am/arm/news/932770}}</ref>։ Նա Հայաստանի միակ ղեկավարն է, ում պաշտոնավարման շրջանում Հայաստանը պարտություն է կրել [[Հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)|հայ-ադրբեջանական պատերազմում]]<ref>{{Cite web |title=Azerbaijan and Armenia agree full ceasefire in Nagorno-Karabakh |url=https://www.ft.com/content/bfb04708-3f6c-4659-b6ed-9ec7b01e75f4}}</ref><ref>{{Cite web |title=Armenia, Azerbaijan and Russia sign Nagorno-Karabakh peace deal |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54882564}}</ref><ref name="alikonline.ir նոյեմբերի 9 համաձայնագիր">[https://alikonline.ir/news/political/armenia/item/64838-%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC-%D6%83%D5%A1%D5%B7%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A5%D5%AC-%D5%A7-%D5%AF%D5%A1%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB-%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80 «Նիկոլ Փաշինեանը ստորագրել է կապիտուլացիայի մասին համաձայնագիր» հոդված alikonline.ir լրատվական կայքում,] ([https://web.archive.org/web/20211127175622/https://alikonline.ir/news/political/armenia/item/64838-%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC-%D6%83%D5%A1%D5%B7%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A5%D5%AC-%D5%A7-%D5%AF%D5%A1%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB-%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80 արխիվացված 27․11․2021թ․])։</ref><ref name="politik.am նոյեմբերի 9 համաձայնագիր">[https://politik.am/am/varangataxn-azatagrelis-zohvats-kamavori-yntaniqy-hrazharvel-e-hyurynkalel-anna-hakobyanin «Վարանգաթաղն ազատագրելիս զոհված կամավորի ընտանիքը հրաժարվել է հյուրընկալել Աննա Հակոբյանին» հոդված politik.am լրատվական կայքում]։</ref><ref name="panorama.am նոյեմբերի 9 համաձայնագիր">[https://www.panorama.am/am/news/2021/09/27/%D5%AC%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A5-%D5%80%D5%80-%D4%B1%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%AD/2571797 «Հոգեհանգստյան արարողություն և լռության րոպե՝ Հայաստանում և Արցախում» հոդված panorama.am լրատվական կայքում,] ([https://web.archive.org/web/20211009094715/https://www.panorama.am/am/news/2021/09/27/%D5%AC%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A5-%D5%80%D5%80-%D4%B1%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%AD/2571797 արխիվացված 27․11․2021թ․])։</ref><ref name="news.am նոյեմբերի 9 համաձայնագիր">[https://news.am/arm/news/630676.html «Վարանգաթաղն ազատագրելիս զոհված կամավորի ընտանիքը հրաժարվել է հյուրընկալել Աննա Հակոբյանին» հոդված news.am լրատվական կայքում]։</ref> և միակ ղեկավարը, որը Արցախը պաշտոնապես ճանաչել Է որպես [[Ադրբեջան|Ադրբեջանի Հանրապետության]] մաս<ref name="aravot.am Փաշինյան Ադրբեջան 86․600">[https://www.aravot.am/2023/05/22/1342789/ ''««86.6 հազար քառ. կմ-ն ներառում է նաև Լեռնային Ղարաբաղը»․ Նիկոլ Փաշինյանը՝ հարցին, թե ճանաչո՞ւմ է Արցախը որպես Ադրբեջանի մաս»'',] [https://web.archive.org/web/20230522124003/https://www.aravot.am/2023/05/22/1342789/ (արխիվացված 22․05․2023 թվականին)]։</ref><ref name="auroranews.am Փաշինյան Ադրբեջան 86․600">[https://auroranews.am/news/2023-05-22-866-hazar-km%C2%B2-taratsqy-nerarum-e-naev-lernayin-gharabaghy-pashinyan?fbclid=IwAR1sy7mBgGE6p4fm2vJ9Hn3UiPXIjH21-T3GQFjBIc5MG8lEEEwB6nbB3YU ''«86,6 հազար կմ² տարածքը ներառում է նաև Լեռնային Ղարաբաղը». Փաշինյան'',] [https://web.archive.org/web/20230522111726/https://auroranews.am/news/2023-05-22-866-hazar-km%C2%B2-taratsqy-nerarum-e-naev-lernayin-gharabaghy-pashinyan (արխիվացված 22․05․2023 թվականին)]։</ref><ref name="aravot.am Փաշինյան Ադրբեջան 86․600 անկլավներ">[https://www.aravot.am/2023/05/22/1342760/ ''«Ադրբեջանի 86․6 հազար քկմ մեջ մտնում են նաեւ անկլավները»․ Նիկոլ Փաշինյան'',] [https://web.archive.org/web/20230522112155/https://www.aravot.am/2023/05/22/1342760/ (արխիվացված 22․05․2023 թվականին)]։</ref><ref>{{Cite web |title=Գրանադայում ընդունված հռչակագրով Փաշինյանը ճանաչել է ԼՂ-ն Ադրբեջանի կազմում |url=https://www.tert.am/am/news/2023/10/05/pashinyan/4012535 |accessdate=2023 թ․ հոկտեմբերի 5 |website=www.tert.am}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref>։ Նրա պաշտոնավարման շրջանում պատմության մեջ առաջին անգամ ամբողջությամբ հայաթափվել է Արցախը<ref>{{Cite web |date=2023 թ․ հոկտեմբերի 4 |title=Արցախում հայ գրեթե չի մնացել. ՀՀ արտգործնախարար |url=https://www.aliqmedia.am/2023/10/04/131573/ |accessdate=2023 թ․ հոկտեմբերի 5 |website=Aliq Media Armenia}}</ref><ref>{{Cite web |last=ARTSAKH.news |date=2023 թ․ սեպտեմբերի 25 |title=«Պատմության մեջ առաջին անգամ Արցախն ամբողջությամբ կհայաթափվի». Դ. Ղահրամանյան |url=https://artsakh.news/am/news/276068 |accessdate=2023 թ․ հոկտեմբերի 5 |website=ARTSAKH.news}}</ref><ref>{{Cite web |last=Tatev |title=Արցախը հազարամյակներ շարունակ և մինչև վերջերս եղել է հայաբնակ․ Աշոտ Մելքոնյան |url=https://yerevan.today/all/politics/129716/arcaxy-hazaramyakner-sharounak-ev-minchev-verdjers-eghel-e-hayabnak%E2%80%A4-ashot-melqonyan |accessdate=2023 թ․ հոկտեմբերի 5 |website=yerevan.today}}</ref>, իսկ Ադրբեջանը բռնազավթել է Հայաստանից ավելի քան 150 կմ<sup>2</sup> տարածք՝ Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի և Սյունիքի մարզերից<ref>[https://www.yerkir.am/hy/article/2023/04/28/11699 44-օրյա պատերազմից հետո Ադրբեջանն օկուպացրել է ՀՀ 150 քառակուսի կմ տարածք․ ՀՀ ԱԳՆ]</ref>։
 
1999-2012 թվականներին եղել է քաղաքական ուղղվածության [[Հայկական ժամանակ|«Հայկական ժամանակ» օրաթերթի]] գլխավոր խմբագիրը, 2012 թվականի մայիսի 6-ից մինչև վարչապետի պաշտոնում ընտրվելը՝ [[Հայաստանի Ազգային ժողով]]ի պատգամավոր՝ ընդդիմադիր [[«Ելք» դաշինք|«Ելք» խմբակցությունից]]։ Որպես կուսակցական գործիչ համարվում է [[«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն|«Քաղաքացիական պայմանագիր»]] կուսակցության, ինչպես նաև «Իմպիչմենտ» (հիմնադրված՝ [[2007 թվական]]) և [[«Ելք» դաշինք]]ների համահիմնադիր։ Ի սկզբանե հանդես է եկել որպես [[Հայաստանի Հանրապետության նախագահ|Հայաստանի առաջին նախագահ]] [[Լևոն Տեր-Պետրոսյան]]ի պաշտոնավարման կողմնակից՝ անդամակցելով [[Հայ ազգային կոնգրես|«Հայ ազգային կոնգրես» կուսակցությանը]]։
Տող 138.
2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան Ադրբեջանի զինված ուժերի նախահարձակման պատճառով սկսվեց հայ-ադրբեջանական պատերազմ։ Ռազմական գործողությունների ընթացքում ադրբեջանական զինված ուժերին հաջողվեց գրավել [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] հարավը և Թալիշ-Մատաղիս հատվածը հյուսիս-արևելքում, հարավում գրեթե հասնել [[Հայաստան]]ի [[Սյունիքի մարզ]]ին, հայկական կողմին պատճառել հազարավոր զոհեր, վիրավորներ և անհետ կորածներ, ինչպես նաև ռազմական և քաղաքացիական տեխնիկայի ու միջոցների հսկայական կորուստ։
 
=== ԿապիտուլացիոնԵռակողմ համաձայնագրի կնքում ===
{{Հիմնական|Արցախում հրադադարի մասին համաձայնագիր (2020)}}
2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի գիշերը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջով հայտարարեց [[Կապիտուլյացիա|կապիտուլացիոն]] [[Արցախում հրադադարի մասին համաձայնագիր (2020)|հայտարարության]] ստորագրման մասին։ Այդ համաձայնագրով հայկական զինված ուժերը դուրս բերվեցին Արցախի Հանրապետության իրենց վերահսկողության ներքո գտնվող [[Քաշաթաղի շրջան|Քաշաթաղի]] և [[Շահումյանի շրջան (Արցախ)|Շահումյանի]] շրջաններից, [[Ասկերանի շրջան]]ի որոշ հատվածներից<ref name="primeminister1">[https://www.primeminister.am/hy/press-release/item/2020/11/10/Announcement/ Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի, Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի և Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի հայտարարությունը (09.11.2020)]</ref>։ Համաձայնագրից դուրս հանձնվեցին նաև [[Հադրութի շրջան]]ի, ինչպես նաև Քաշաթաղի շրջանի՝ Սյունիքի մարզին հարակից տարածքները, որոնք չէին գրավվել ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից։
Տող 153.
2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին կնքված կապիտուլացիոն համաձայնագրի կնքումից հետո՝ նույն թվականի դեկտեմբերի 12-ին, [[Ադրբեջանի Հանրապետություն|Ադրբեջանի Հանրապետության]] [[Ադրբեջանի զինված ուժեր|զինված ուժերը]] բռնազավթում են [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Հադրութի շրջան]]ի [[Հին Թաղեր]] և [[Խծաբերդ]] գյուղերը, որոնք մտնում էին նախկին [[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ|ԼՂԻՄ]] տարածքի մեջ և ըստ պայմանագրով պետք է մնային հայկական զինված ուժերի վերահսկողության ներքո<ref name="WarGonzo">{{Cite web |title=Հին Թաղեր գյուղը հայտնվել է Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության տակ․ WarGonzo |url=https://iravaban.net/308239.html}}</ref>։ Ադրբեջանցիները Հին Թաղեր և Խծաբերդ գյուղերը բռնազավթելիս գերևարում են նաև ավելի քան 60 հայ զինծառայող<ref>{{Cite web |title=Երեկվա գերիների մեծ մասը Շիրակի մարզից են․ այժմ Շիրակում աննախադեպ ակցիաներ են ընթանում |url=http://politik.am/am/erekva-gerineri-mets-masy-shiraki-marzic-en-ayzhm-shirakum-annakhadep-akcianer-en-yntanum |accessdate=2021 թ․ ապրիլի 10 |website=Politik.am}}</ref><ref>{{Cite web |title=Բաքուն հաստատել է Խծաբերդից վեց տասնյակ զինվորականների գերեվարումը, ըստ Մուրադովի՝ նրանց վտանգ չի սպառնում |url=https://www.azatutyun.am/a/31010362.html |accessdate=2021 թ․ ապրիլի 10 |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան}}</ref><ref>{{Cite web |title=Խծաբերդի ուղղությամբ մեր մի քանի տասնյակ զինծառայողներ գերի են ընկել ադրբեջանական կողմին. Արցախի նախագահ |url=https://www.1lurer.am/hy/2020/12/16/Խծաբերդի-ուղղությամբ-մեր-մի-քանի-տասնյակ-զինծառայողներ-գերի-են-ընկել-ադրբեջանական-կողմին-Արցախի-նախ/379273 |accessdate=2021 թ․ ապրիլի 10 |website=www.1lurer.am}}</ref>։
 
=== ԿապիտուլիացոնԵռակողմ համաձայնագրի հետևանքները ===
{{Հիմնական|Ադրբեջանական զինուժի ներխուժումը Հայաստան}}
Քանի որ կապիտուլիացիոն համաձայնագրով հանձնվեց [[Ադրբեջան]]ին [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի]] մոտ 75%-ը, ուստի հայ-ադրբեջանական սահմանը ավելի երկարեց, որի հետևանքով վտանգվեց [[Սյունիքի մարզ|Սյունիքի]], [[Գեղարքունիքի մարզ|Գեղարքունիքի]], [[Վայոց ձորի մարզ|Վայոց Ձորի]] և [[Տավուշի մարզ|Տավուշի]] մազերը։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նիկոլ_Փաշինյան» էջից