Սիրիզա
Ձախերի արմատական կոալիցիա (հուն․՝ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς, առավել հայտնի է վանկային հապավումով՝ Սիրիզա (հունարենից թարգմանաբար նշանակում է «արմատապես», որպես հապավում՝ ՍԻՐԻԶԱ (հուն․՝ ΣΥΡΙΖΑ), Հունաստանում գործող ձախակողմյան քաղաքական կուսակցություն։
| Սիրիզա Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | քաղաքական կուսակցություն |
| Երկիր |  Հունաստան |
| Առաջնորդ | Stefanos Kasselakis? |
| Կարգախոս | Մենք բացում ենք հույսի ճանապարհը Ανοίγουμε δρόμο στην ελπίδα |
| Հիմնադրված | 2004 (քաղաքական հոսանք) 2012 (որպես կուսակցություն)[1][2] |
| Գաղափարախոսություն | Դեմոկրատիա Սոցիալիզմ[3] Էկո-սոցիալիզմ[3][4] Հակա-կապիտալիմ[5][6] Ալտերգլոբալիզմ[7] |
| Քաղաքական հայացք | Ձախ թև[8][9][10][11] |
| Պաշտոնական գույն(եր) | կարմիր (պաշտոնական) սպիտակ (սովորական) |
| Շտաբ | Աթենք, Հունաստան 39 Վալտեցիո, 106 81 |
| Միջազգային պատկանելություն | Ձախակողմյան եվրոպական կուսակցություն[12] |
| Նախորդ | Renewing Communist Ecological Left? |
| Կայք | syriza.gr |
 Syriza Վիքիպահեստում | |
Կուսակցությունը հիմնադրվել է 2004 թվականին՝ որպես ձախերի կոալիցիա և արմատական միություն։ 2012 թվականից Հունաստանի Հանրապետությունում պաշտոնապես գործում է որպես քաղաքական կուսակցություն։
Սիրիզան համարվում է Հունաստանի խորհրդարանի գերակշռող կուսակցությունը, որի առաջնորդն է Հունաստանի ներկայիս վարչապետ Ալեքսիս Ցիպրասը։ Վերջինս վարչապետի պաշտոնում է դեռևս 2015 թվականի սեպտեմբերի 21-ից։
Կուսակցության խորհրդանշական գույներն են կարմիրը (ձախակողմյան քաղաքականություն), կանաչը (կանաչ քաղաքականություն) և մանուշակագույնը (սոցիալական շարժում)[13]
Պատմություն խմբագրել
Սիրիզա ձախակողմյան կուսակցության նախատիպի ստեղծումը պայմանավորված էր նրանով, որ 2004 թվականին Հունաստանի Հանրապետությունում ձախակողմյան ծայրահեղականնրը կատարեցին հեղափոխություն։
Հունաստանում գործող ստալինյան կոմունիստական կուսակցությունը գնալով թուլանում էր և այլևս չէր կարողանում ամրապնդել իր դիրքերը Հունաստանում։ 1991 թվականին Հունաստանի ձախերի կոալիցիան և բնապահպանական կանաչների շարժումը (Սինասպիսմոս կամ ԻՆՍ) միասին դաշինք են կնքում և սկսում են քաղաքական ասպարեզում հանդես գալ որպես մեկ կուսակցություն։ Այս կուսակցությունը դառնում է հիմք հետագայում Սիրիզա կուսակցության ստեղծման համար։
2000 թվականին երկու կուսակցությունների միավորման հետևանքով ստեղծվում է նաև Նորացված էկոլոգիական և կոմունիստական ձախերի կուսակցությունը, որը կոմկուսի իրավահաջորդն էր Հունաստանում։ Այս կուսակցությունը ուներ առավելապես ռուսամետ մտքեր և գաղափարներ[14]։
Մի շարք գաղափարներով տարբեր երկու կոալիցիաների հիմնական վեճի առիթն էր սոցիալական ծառայությունների սեփականաշնորհման մերժումը, ազգայնացրել ձեռնարկությունների ստեղծումը, սոցիալական ապահովվածությունը, Կոսովոյի պատերազմի դատապարտումը, կենսաթոշակային բարեփոխումները և ընդդիմությունը նոր «հակաահաբեկչական» օրենքների։
Կարևոր վեճի առիթ էր այն, թե կոալիցիաներից որի ներկայացուցիչը կմասնակցեր մեծ ութնյակի երկրների դեմ գագաթնաժողովին։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «EUROPE ONLINE». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 20-ին.
- ↑ «Ενιαίο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ». Ta Nea (հունարեն). 2012 թ․ մայիսի 22.
- ↑ 3,0 3,1 Nordsieck, Wolfram, «Greece», Parties and Elections in Europe, Վերցված է 2012 թ․ մարտի 15-ին
- ↑ Backes, Uwe; Moreau, Patrick (2008), Communist and Post-Communist Parties in Europe, Vandenhoeck & Ruprecht, էջեր 571–575
- ↑ «Russell Brand calls for UK to join Greek revolution after anti-capitalist anti-austerity coalition SYRIZA wins in Athens». The Independent. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ Greece: Phase One. Jacobin. 22 January 2015.
- ↑ Backes, Uwe; Moreau, Patrick (2008), Communist and Post-Communist Parties in Europe, Vandenhoeck & Ruprecht, էջ 575, «The cooperation with the alter-globalization movement shapes the life of the party.»
- ↑ Thompson, Wayne C (2014). Western Europe (2014). Rowman and Littlefield. էջ 2882. ISBN 9781475812305.
- ↑ «Greece anti-bailout leader Tsipras made prime minister». BBC News. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ Featherstone, Kevin. «, Greece implodes as protests drown out its European vocation». LSE Research Online. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ «EU wakes up to euro uncertainty following SYRIZA's victory in Greece». Deutsche Welle. 2015 թ․ հունվարի 26. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ «EL-Parties | European Left». Party of the European Left. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς». www.syriza.gr. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Greece, SYRIZA promises rights for migrants and gays».
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Ecological Intervention Արխիվացված 2007-09-29 Wayback Machine
- Internationalist Workers Left
- The Greek crisis is not just about Greece. Greece, Financialization and the EU: The Political Economy of Debt and Destruction.
- Xekinima Արխիվացված 2012-04-06 Wayback Machine
- SYRIZA MPs - Vouliwatch.gr
- Only Syriza Can Save Greece. James K. Galbraith and [[Yanis Varoufakis. The New York Times, 23 June 2013.
- Kitsikis/article Grèce. Le Synaspismos tiraillé entre social-démocratie et anarchisme, Grande Europe, no.16, janvier 2010, La Documentation Française. Read on Line
- Greece: Phase One. Jacobin. 22 January 2015.
- The pro-worker, pro-growth experiment in Greece is under threat. Senator Bernie Sanders for The Guardian. 17 February 2015.
- Indebted yes, but not Guilty Արխիվացված 2015-04-14 Wayback Machine by Slavoj Žižek, Potemkin Review, 22 February 2015.