Սիվցևի աղյուսակ

Սիվցևի աղյուսակ, նախկին ԽՍՀՄ տարածքում ամենատարածված աղյուսակը, որն օգտագործվում է տեսողության սրությունը ստուգելու համար։ Աղյուսակն անվանվել է խորհրդային ակնաբան Դմիտրի Սիվցևի պատվին (1875-1940), որն աղյուսակը մշակել է 1925 թվականին^[1]։

Նկարագրություն խմբագրել

Այս աղյուսակը պարունակում է տպագիր տառերի տողեր (ընդհանուր 12 տող), ընդ որում, տառերի չափը վերևից ներքև տողից տող փոքրանում է։ Յուրաքանչյուր տողի ձախ կողմում նշված է այն $D$ հեռավորությունը (մետրերով), որից նորմալ տեսողություն ունեցող անձը պետք է տեսնի դրանք (վերևի շարքի համար՝ 50.0 մետր, ներքևի համար՝ 2,5 մ)։ Յուրաքանչյուր տողի աջ կողմում նշված է $V$ մեծությունը (պայմանական միավորներով)․ դա 5 մետր հեռավորությունից տառերը կարդալու տեսողության սրությունն է (0,1, եթե աչքը տեսնում է միայն վերևի շարքը, 2,0, եթե տեսնում է ներքևի շարքը)։ Տեսողությունը համարվում է նորմալ (1,0), երբ մարդը յուրաքանչյուր աչքով 5 մետր հեռավորությունից տեսնում է տասներորդ տողը։

Տառերի չափը որոշակի տողում հաշվարկելու համար (մոտ 1 միլիմետր սխալի դեպքում) անհրաժեշտ է, ըստ $V$ -ի մեծության, բաժանել 7 միլիմետր սանդղակով։ Այսպես, վերևի տողում տառերի չափը կլինի 70 միլիմետր ( $V=0,1$ ), իսկ ներքևում՝ 3,5 միլիմետր ( $V=2,0$ ):

Մեկ այլ հեռավորությունից տեսողության սրության ուսումնասիրության ժամանակ (0,1-ից պակաս, եթե մարդը 5 մետրից չի ճանաչում վերևի շարքի տառերը) հետազոտվող անձին մոտեցնում են աղյուսակին և յուրաքանչյուր 0,5 մետրից հետո հարցնում, մինչև նա ճիշտ կանվանի վերևի շարքի տառերը։ Տեսողության սրության չափը հաշվում են հետևյալ բանաձևով.

$V={\frac {d}{D}}$ , որտեղ

$V$ ՝ տեսողության սրություն,
$d$ ՝ հեռավորությունը, որից կատարվում է հետազոտությունը,
$D$ ՝ հեռավորությունը, որի դեպքում նորմալ աչքը տեսնում է այս շարքը։

Բայց ավելի նպատակահարմար է օգտագործել Պոլյակի օպտոտիպերը` 0,1-5 մետր հեռավորության վրա տեսողության սրությունը որոշելու համար։

Ակնաբանները, որպես կանոն, այս աղյուսակի հետ մեկտեղ օգտագործում են նաև Գոլովինի աղյուսակը։

Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել

Աղյուսակում օգտագործվում է ռուսերեն այբուբենի ընդամենը 7 տառ՝ Ш, Б, М, Н, К, Ы, И:
Պայմանականորեն ընդունված է համարել, որ 1,0 սրություն ունեցող աչքը կարող է առանձին երկու հեռու կետ տեսնել, եթե նրանց միջև անկյունային հեռավորությունը հավասար է մեկ անկյունային րոպեին (¹⁄₆₀ աստիճան)։ 5 մետր հեռավորության վրա դա համապատասխանում է 1,45 միլիմետրին, որը պետք է լինի «Ш» տառի մոտակա մասնիկների միջև հեռավորությունը ստուգող աղյուսակի տասներորդ տողում։
Էմետրոպիայի դեպքում պարզ տեսողության կետն ասես անվերջության մեջ լինի։ Մարդու աչքի համար անվերջությունն սկսվում է 5 մետր հեռավորությունից. երբ առարկան գտնվում է 5 մետրից հեռու, աչքի ցանցաթաղանթին էմետրոպիայով զուգահեռ ճառագայթներ են հավաքվում։ Հենց այդ պատճառով տեսողության սրության ստուգումն իրականացվում է այդ հեռավորությունից։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Вы это не раз видели // Наука и жизнь. — 2018. — № 9. — С. 33.

Գրականություն խմբագրել

Головин С. С., Сивцев Д. А. Таблицы для исследования остроты зрения. — Москва; Ленинград: Государственное издательство, 1925. — 8 с. — 1000 экз.
Сивцев, Дмитрий Александрович Шрифты и таблицы для исследования остроты зрения. — 12-е изд. — Москва; Ленинград: Медгиз, 1940. — 6 с.

[1] Вы это не раз видели // Наука и жизнь. — 2018. — № 9. — С. 33.

[1]