«ՍԻմ-Սիմ, բացվիր», կախարդական բառերը, որ «Ալի բաբան և քառասուն ավազակները» հեքիաթի հերոսն արտասանում է գանձերով լեցուն քարանձավը մտնելու համար։ Իսկ այնտեղից դուրս գալու համար պետք է արտասանել. «ՍԻմ-սիմ, փակվիր»։

Ալի Բաբայի եղբայրը քարանձավում

Իր ֆրանսիական բնօրինակում այդ բառերը հնչում են հետևյալ կերպ.Sésame, ouvre-toi, այսինքն. «Սեզամ, բացվիր»[1]:. Սեզամը Արևելյան Եվրոպայի երկրներում սեզամ ընդունված է անվանել քնջութին։ Ըստ հեքիաթի Ալի-Բաբայի եղբայրը քարանձավից դուրս գալու ժամանակ մոռանում է այդ բառը և սկսում է խառնել բոլոր սերմերի անունները և դրա համար էլ չի կարողանում այնտեղից դուրս գալ։

Ստիտ Տոմսոնը գրում է, որ այս խոսքերը աշխարհի բոլոր ժողովուրդների հեքիաթի D1552.2 դրդապատճառի տարածված լուսաբանումը, այն է խորհրդային բառերը հնարավորություն են ընձեռնում ներս մտնել[2]։.

Ռուսական թարգմանության տարբերակում, սեզամի փոխարեն օգտագործված է արաբերեն սիմ-սիմ բառը, որը նույն քնջութն է նշանակում։ Կա տարբերակ, որ հեքիաթի հեղինակը ցանկացել է նմանեցնել սերմերով լի արկղերի ընկնելու ձայնի հետ[3]։.

Չի բացառվում նաև այն, որ քնջութի անվան հետ նմանությունը շատ պատահական է ստացվել, իսկ կախարդական բառերը ծագել է šem-šamáįmառեղծվածային ֆորմուլաից կամ էլ եբրայերենով աստծո անունով (šemšem)[4]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://books.google.am/books?id=Wt8DAAAAQAAJ&pg=PA103
  2. Stith Thompson. Motif-index of folk-literature: a classification of narrative elements in folktales, ballads, myths, fables, mediaeval romances, exempla, fabliaux, jest-books, and local legends. Bloomington: Indiana University Press, 1955-1958.
  3. Entity Display : Sesamum indicum L
  4. Paul Haupt, "Open Sesame" in Beiträge zur assyriologie und semitischen sprachwissenschaft 10:2, 1927, p. 165ff.