Սիմոն Քյուփելյան
Սիմոն Սերոբի Քյուփելյան (1885, Մարաշ, Ադանայի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն), հայ բժիշկ։
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1885 |
| Ծննդավայր | Մարաշ, Ադանայի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն |
| Մահվան վայր | Բաղդադ, Օսմանյան կայսրություն |
| Մահվան պատճառ | Հայոց ցեղասպանություն |
| Կրթություն | Բեյրութի ամերիկյան համալսարան |
| Մասնագիտություն | բժիշկ |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1885 թվականին Հալեպի նահանգի Մարաշի գավառի կենտրոն Մարաշ քաղաքում՝ վարպետ դերձակ Սերոբ Քյուփելյանի ընտանիքում։ Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում, այնուհետև սովորել ամերիկացի միսիոներների Այնթապի Կենտրոնական Թուրքիայի քոլեջում։ 1906 թվականին ավարտել է ամերիկացի միսիոներների Տարսոնի Սեյնթ Պոլ քոլեջը, 1910 թվականին՝ Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը և բժշկի վկայական ստացել։ 1910-1915 թվականներին Մարաշում բժիշկ է աշխատել։
1915 թվականի ամռանը՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում, ի թիվս բազմաթիվ հայ բժիշկների, զորակոչվել է օսմանյան բանակ և զինվորական բժիշկ ծառայել՝ սպայի աստիճանով։ 1915 թվականին հազարավոր հայ ընտանիքների թվում, նրա ընտանիքը աքսորվել է Դեյր էլ-Զորի անապատը։ Բժիշկը, լինելով թուրքական բանակի սպա, մեծ դժվարությամբ կարողացել է ընտանիքը փրկել ողջակիզվելուց։ Ծառայության բերումով ուղարկվել է Բաղդադի ռազմաճակատ և իր բախտակից հայ բժիշկների նման գնդակահարվել թուրքերի կողմից։
1918 թվականին ընտանիքը վերադարձել է հայրենի Ղահրամանմարաշ և իրենց տունը գտել ավերված։ Դրանից հետո ընտանիքը որոշել է տեղափոխվել ԱՄՆ։ Ամուսնացած է եղել ազգությամբ հույն Մարիի հետ։ Որդին՝ Նեսիբ Սիմոնի Քյուփելյանը (1886, Մարաշ - ?, ԱՄՆ) եղել է բժիշկ և բնակվել ԱՄՆ-ում։ Մյուս որդին՝ Վահե Սիմոնի Քյուփելյանը (1912, Մարաշ - 1988, Վաշինգտոն), եղել է ամերիկյան ռազմական կոնստրուկտոր և ղեկավարել է ինքնաթիռների ու բալիստիկ հրթիռների ստեղծումը։
Գրականություն խմբագրել
- Գալուստեան Գրիգոր Հ., Մարաշ, Նիւ Եորք, 1934։
- Կարոյեան Գասպար, Մեծ Եղեռնի նահատակ հայ բժիշկները (անոնց պատգամները), Պոսթոն, 1957։
- Գալուստեան Գրիգոր Հ., Մարաշ կամ Գերմանիկ եւ հերոս Զէյթուն, Նիւ Եորք, 1988։
Աղբյուր խմբագրել
Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։